Altruïsme: bestaat dat wel? Wat vind jij?

Voluntourism, voluntrekking... het zijn manieren van reizen die steeds meer in trek zijn. Vrijwilligerswerk combineren met reizen: ook mij spreekt het erg aan. Niet voor niets ben ik vorig jaar naar Peru geweest voor vrijwilligerswerk. Op dit moment ben ik bezig met het plannen van een reis naar India en Nepal, en denk ik erover om ook daar vrijwilligerswerk te gaan doen. Toch twijfel ik een beetje. Want het feit dat vrijwilligersreizen door steeds meer organisaties worden aangeboden, roept bij mij de vraag op: **is een vrijwilligersreis wel goed?** Voor wie doe je het eigenlijk? Dat doet me terugdenken aan de theorie over altruïsme, die in mijn eerste studiejaar psychologie behandeld werd. Volgens sociaal psychologen bestaat altruïsme niet: mensen doen nooit iets waar ze uitsluitend een ander mee helpen en zelf niets aan hebben. Darwin vroeg zich al af hoe het mogelijk is dat altruïsme zich heeft ontwikkeld. Volgens hem moet er dus een evolutionaire verklaring zijn voor altruïsme, oftewel: mensen helpen anderen omdat ze er evolutionair gezien bij gebaat zijn. Ook volgens de sociale uitwisselingstheorie moet er altijd iets tegenover prosociaal gedrag staan. Dat hoeft niet per se te betekenen dat degene die jij helpt, later iets voor jou doet. Het kan ook zijn dat je er een beter gevoel van eigenwaarde door krijgt, of goedkeuring van anderen. Dat is denk ik het meest van toepassing op vrijwilligerswerk. Ga eens bij jezelf na: waarom doe jij vrijwilligerswerk? Doe je het echt alleen voor de ander? Zelf houd ik me dat altijd wel voor, maar als ik er eens goed over nadenk, is het ook een manier om mijn leven betekenis te geven (dat staat zelfs in mijn Wereldsupporter-CV). Dus tóch iets voor mezelf. Is het dan erg dat je nooit iets puur en alleen voor een ander doet? Misschien niet. Misschien is het juist goed dat je iets vanuit jezelf heb dat je motiveert om een ander te helpen. Je persoonlijke motivatie zorgt er denk ik voor dat je je extra goed inzet voor de ander. Dat je er zelf ook op de één of andere manier iets aan hebt, is eigenlijk alleen maar mooi. Hoe meer gelukkige mensen op aarde, hoe beter, zou ik zeggen. Wel blijf ik me afvragen, om terug te komen op de vraag die me tot deze blog heeft gebracht, of vrijwilligersreizen wel goed zijn. Vaak gaat het om een korte periode van werken, en daarmee bedoel ik slechts een paar weken. Hebben mensen in ontwikkelingslanden daar wel iets aan? Ze zijn meestal blij met de komst en hulp van een vrijwilliger, maar help je ze er echt mee vooruit? Wat bereik je er eigenlijk mee? Het is ook een vraag die naar voren kwam in de online meeting met Wereldsupporters, waar ik onlangs aan deelnam. Een erg belangrijke vraag, vind ik. Want als je er vooral een goed gevoel over jezelf mee bereikt, vind ik het een twijfelachtige zaak. Ik hoop dus dat reizigers die vrijwilligerswerk gaan doen, dit vooral voor een ander doen en er goed bij stilstaan wat het effect is. **Vrijwilligerswerk combineren met reizen, dat doe je voor een ander én voor jezelf**, zou mijn conclusie zijn. Daardoor werk je met liefde en passie en is iedereen er het meest bij gebaat. Maar het moet wel vooral op de ander gericht zijn. Zoveel mogelijk altruïsme dus!