Dezelfde leeftijd, een ander leven

Thembeka is een jonge vrouw van 26 en is HIV positief. Ondanks dat Thembeka HIV positief is, blijft ze hoopvol en jaagt ze haar idealen na als Caregiver van het Missionvale carecentre. De opleiding tot caregiver is voor Nederlandse begrippen nog niet eens MBO niveau 2 waardig maar het fascineert en inspireert mij hoe Thembeka haar rol als caregiver vervult. Ze wordt gedreven door passie en levenslust en kent dan ook bijna alle gezichten van de inwoners van Missionvale, vooral van degenen die het armst zijn. Door haar motivatie en instelling probeert ze andere mensen hoop te geven, het is namelijk niet makkelijk om dagelijks nauwelijks iets te eten te hebben. Thembeka weet namelijk zelf hoe dat is, want zo is ook zij als kind opgegroeid. Nu is Thembeka zelf moeder van twee kinderen, de kinderen zijn 4 en 1 jaar oud en beiden van een andere vader. Het verbaasd Thembeka dat ik op mijn 23 jarige leeftijd nog geen kinderen heb, in de Zuid-Afrikaanse townships zorgt het hebben van een kind voor aanzien en voor inkomen. De overheid geeft de moeders maandelijks een x bedrag per kind en eten etc. van te kopen, het is daarom dan ook niet gek dat er grote gezinnen met veel kinderen zijn. De kinderen zijn vaak van meerdere vaders vertelt Thembeka, dit komt doordat de mannen/jongens van 21 zich niet nog willen binden, wel de lusten maar niet de lasten. Als ik Thembeka vraag naar het gebruik van condooms vertelt zij mij dat deze nauwelijks in de omgeving te krijgen zijn. Daarnaast kosten condooms geld en dit geven ze liever uit aan andere dingen zoals eten. Ik denk dan ook dat het niet gek is dat Thembeka HIV positief is als de meeste wisselende bedpartners hebben en daar onveilige seks mee hebben. Onveilige seks is toch in Nederland echt not-done, bijna iedere seksueel actieve puber laat zichzelf maar ook vaak de partner eerst op SOA's testen voordat ze onveilige seks hebben. Daarnaast wordt het gebruik van een condoom en andere anticonceptie (zoals de pil) de Nederlandse jongeren, en ook mij, vanaf mijn tienerjaren op het hart gedrukt, zowel op school als door de ouders.

Als Thembeka mij meeneemt naar de HIV support group die zijzelf wekelijks in het carecentre geeft wordt mij de grootschaligheid van het probleem in Missionvale pas echt duidelijk. De 25 zowel jonge als oudere mensen die de ruimte vullen hebben ieder een eigen verhaal, de een nog triester dan de ander, maar ze hebben allen één ding gemeen: ze zijn HIV positief en dus chronisch ziek. Als snel wordt het mij duidelijk gemaakt dat ongeveer 70% van de inwoners van Missionvale HIV positief zijn omdat bijna alle seksueel actieve mensen wisselende bedpartners hebben. Op HIV ligt zelfs in 2014 in de Townships nog steeds een taboe en er wordt dan ook met veel moeite over gesproken. Van de ongeveer 3000 inwoners is 70% HIV positief, dat zijn er 2100 waarvan er slechts 25 de support group bezoeken, dit is dus maar en klein select groepje. Thembeka wil het taboe opheffen en voorlichting geven over HIV maar ondanks haar inzet die al twee jaar duurt heeft ze nog niet veel mensen voor zich kunnen winnen. Mensen blijven vaak hangen in wat ze kennen, in hun eigen normen een waarden, radicale veranderingen horen daar niet bij. Zo zal het dan ook een lange tijd gaan duren voordat er veel mensen over HIV zullen praten.

Wanneer de verhalen een voor een worden vertelt en we tussendoor voor elkaar bidden wordt er aan mij gevraagd hoe het in Nederland is wat betreft HIV en AIDS. De taboe die er in de townships geldt die gelden niet in Nederland. Ik vertel over de seksuele voorlichting die wij krijgen en ze zijn verbijsterd, zo open over seks praten?! dat kan toch helemaal niet. Misschien ligt daar dan ook al het begin van onze culturele verschillen en dit maakt een land zoals Nederland dan toch echt westers en Afrika in mijn ogen dan misschien een beetje middeleeuws. 

Als ik de volgende dag in de township loop kijk ik om mij heen, ik kijk met andere ogen, misschien wel onbewust, ik kijk naar het leven dat ik niet kan veranderen en naar het leven dat wij nooit kunnen gaan veranderen. Ik kijk naar de harde realiteit, naar de golfplatenhuisjes en de kinderen die spelen op blote voeten bij de electriciteitsdraden. Soms maakt het mij nog verdrietig en denk ik aan Thembeka en haar verhaal, aan haar moed en haar hoop, hoop op een beter leven in haar strijd tegen HIV en al haar taboes.