Raad van Europa

Opgericht in 1949 door 16 Europese staten om de eenheid en de samenwerking in Europa te bevorderen. De Raad bestaat ondertussen uit 46 landen. Belangrijke gebieden waarop de Raad opereert zijn mensenrechten, sociale zaken, onderwijs en cultuur. De besluiten van de Raad zijn echter niet bindend.

De Europese Kolen- en Staalgemeenschap

De Europese Kolen- en Staalgemeenschap trad op 25 juli 1952 in werking door middel van het Verdrag van Parijs. Een gemeenschappelijke markt voor kolen en staal zou ervaringen op moeten leveren die geleidelijk aan ook op andere gebieden toegepast konden worden. Het zou de grondslag voor de latere EEG en nog later de EU worden.

Supranationale organisatie

Bij supranationale organisaties staat er iets boven de staat. De soevereiniteit wordt hieraan afgegeven. Het kan dus zo zijn dat een bepaalde regel of wet aan al deze landen wordt opgelegd. Dit is dan een 'supranationaal besluit'. Bij de EU kan zo'n besluit tegen worden gehouden als er een gekwalificeerde meerderheid tegen is.

Intergouvernementele organisatie

De besluitvorming gaat hier volgens de manier van 'eens zijn met', vaak via unanimiteit. De staten overleggen met elkaar of ze dit besluit willen doorvoeren en krijgen dus geen verplicht besluit van bovenaf.

Het Strafhof

Hield toezicht bij de EKSG op de interpretatie van het verdrag en bemiddelde bij conflicten tussen de Hogere Autoriteit en de lidstaten.

Europese Defensie Gemeenschap

Dit moest een Europees samenwerkingsverband zijn waarmee één Europees leger zou moeten ontstaan. Echter doordat er geen meerderheid kwam in de periode dat het goedgekeurd zou moeten worden, kwam het nooit tot uitvoering.

Common Agricultural Policy

Deze politiek zorgt ervoor dat er genoeg voedsel verbouwd wordt en dat consumenten redelijke prijzen betalen. Dit betreft vooral landbouwproducten. Ook is bepaald dat boeren een behoorlijk inkomen moeten hebben.

Direct effect

Individuen kunnen meteen naar de Europese Rechtbank stappen in plaats van eerst alle nationale rechtbanken te moeten doorlopen.

Suprematie

Het Europese recht staat altijd boven het nationaal recht.

Gerechtelijk activisme

De Europese rechtbank gaat verder dan passieve interpretatie van het recht.

De Europese Raad

De Europese Raad bestaat vandaag de dag uit de 28 lidstaten van de Europese Unie. De Europese Raad geeft de nodige impulsen voor de ontwikkeling van de Unie en bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten.

Transnationale

Iets is transnationaal als het verschillende levels van overheid uit verschillende departementen en uit verschillende landen combineert met elkaar.

Spill over effect

Bij dit effect gaat het erom dat het creëren en verdiepen van de integratie van een economische sector kan leiden tot verdere integratie binnen dezelfde sector in andere landen.

Policy entrepreneur

Dat is als een organisatie of persoon bepaalde besluiten, gemaakt door andere personen, succesvol doorspeelt naar ondergelegen instanties. Er moet dan naar de toekomst gekeken worden, want de uitkomst moet dichtbij het eigen belang komen liggen. Het is een soort beleidsondernemer.

Non-gouvernementele organisaties

Een non-gouvernementele organisatie is een organisatie die onafhankelijk is van de overheid en zich op een of andere manier richt op een verondersteld maatschappelijk belang.

Path dependency

De keuzes die gemaakt zijn in het verleden bepalen mede de keuzes in het heden. Het houdt in dat in het verleden gemaakte keuzes andere keuzemogelijkheden in het heden uitsluiten.

Governance

De regels en gedragingen die van invloed zijn op de manier waarop bevoegdheden op Europees niveau worden uitgeoefend, waarbij het met name gaat om openheid, betrokkenheid/participatie, verantwoordingsplicht, doeltreffendheid en samenhang.

Second order elections

De opkomst van deze verkiezingen zijn vaak lager dan de nationale verkiezingen. Kiezers zijn geneigd om op protestpartijen te stemmen en men stemt eerlijker omdat het volgens de kiezer minder zou uitmaken. Vaak worden de huidige regeringspartijen gestraft of beloond.

Federalisme

Federale staatsvorm waarbij de macht overwegend bij de regionale entiteiten ligt

Mixed government

Staat ook wel bekend als gemengde constitutie en het is een vorm van bestuur die elementen van democratie, aristocratie en monarchie combineert. Er wordt over het algemeen vastgehouden aan de scheiding der machten.

Bicameralisme

Een tweekamerstelsel (ook wel tweekamerstelsel of bicameralisme) is een systeem waarbij de wetgevende macht bestaat uit twee kamers of huizen.

Court of Auditors

De Europese Rekenkamer is verantwoordelijk voor de externe controle op de rechtmatigheid van de openbare financiën van de Europese Unie.

The High Representative of the Union for Foreign Affairs and Security Policy

In haar hoedanigheid van vice-voorzitter van de Europese Commissie draagt zij zorg voor de samenhang en coördinatie van het extern optreden van de Europese Unie. Op dit moment wordt de functie bekleed door Catherine Ashton.

Multi annual framework

De financiële bundel waarbinnen het Europees Parlement moet blijven als het gaat om bepaalde besluiten.

Parlementaire comité

Het parlementaire comité is belast met de wetsevaluatie binnen het parlement. Zij evalueren de kwaliteit van de wetgeving.

Action for annulment

Belangengroepen brengen een zaak voor het ECJ en die doet hierover een uitspraak.

Infringement Procedure

Het ECJ kan ingrijpen als een lidstaat zich niet aan bepaalde procedures houdt.

Preliminary ruling

Het ECJ adviseert nationale rechtbanken als het gaat om Europees recht.

Common Foreign and Security Policy

Het gemeenschappelijk buitenland- en veiligheidsbeleid (GBVB) is het buitenland- en defensiebeleid van de EU ten opzichte van de buitenwereld.

Co-decision

De co-decision is een wetgevingsprocedure ingevoerd door het Verdrag van Maastricht (Verdrag betreffende de Europese Unie) 1991 en is vastgelegd in artikel 294 VWEU. In de medebeslissingsprocedure, door het Europees Parlement en de Raad gezamenlijk vast te stellen (dat wil zeggen cobesluiten) wetgeving.

Ordinary legislative procedure

De gewone wetgevingsprocedure vervangt de vroegere medebeslissingsprocedure. Vanuit democratisch standpunt is deze procedure de meest legitieme, omdat ze de tussenkomst van het Europees Parlement als medewetgever naast de Raad betrekt.

Intergouvernementele methode

Bij intergouvernementele besluitvorming in de Europese Unie hebben de lidstaten de mogelijkheid om beleid tegen te houden. Men zegt dat de besluitvorming 'bij unanimiteit' gaat. Dat betekent dat de betrokken lidstaten niet tegen hun zin gebonden kunnen worden aan bepaalde besluiten.

Deadlock

Een deadlock is een situatie die ontstaat wanneer een bepaalde actie is vastgelopen op wederzijdse uitsluiting.

Gekwalificeerde meerderheid

Het komt erop neer dat een besluit van de Raad is aangenomen als het een bepaald minimumaantal stemmen krijgt. Het aantal stemmen dat elke lidstaat kan uitbrengen vormt een ruwe afspiegeling van de omvang van zijn bevolking. Om een gekwalificeerde meerderheid te behalen, zijn minimaal 255 van de 345 stemmen (73,9%) nodig. Daarnaast geldt dat een meerderheid van de lidstaten (in sommige gevallen een twee derde meerderheid) het besluit goed moet keuren en elke lidstaat kan om bevestiging vragen zodat de stemmen ten minste 62% van de totale bevolking van de Europese Unie vertegenwoordigen.

Inter-institutionele overeenkomst

Een bindende overeenkomst tussen de drie grote instituties de Raad, de Commissie en het parlement.

Subsidiariteitprincipe

Het subsidiariteitsbeginsel is een organisatiewijze of regel in taakverdeling tussen 'hogere' en 'lagere' openbare overheden. Het houdt in algemene zin in dat hogere instanties niet iets moeten doen wat door lagere instanties kan worden afgehandeld.

Non-attitudes

Non-attitudes zijn issues die voorgelegd worden aan mensen die eigenlijk niet echt een mening hebben over deze issue. De mensen kunnen maar moeilijk een antwoord geven op de vragen.

Eurobarometer

De Eurobarometer is een reeks van onderzoeken die uitgevoerd worden namens de Europese Commissie. Sinds 1973 wordt gekeken naar de publieke opinie in de EU-lidstaten, om de Commissie te helpen in de voorbereiding van teksten, in het nemen van beslissingen en in het evalueren van haar werk.

Permissieve consensus

De 'permissieve consensus' theorie stelt dat de politieke elites in staat zijn geweest om hun eigen beleid door te kunnen voeren vanwege publieke desinteresse.

Office seeking

Streeft ernaar politieke posities te veroveren en met name posities in de uitvoerende macht, in de regering. Kan als doel op zich zijn, maar ook om mede te bepalen welk beleid er gevoerd wordt.

Policy seeking

Wordt gedreven door het programma, door de wil om het beleid in een bepaalde richting te sturen. Dat kan door een regeringspartij te worden, maar dan moet je concessies doen; daarom ook druk uitoefenen via de oppositie.

Coalitie

Dit is een set van partijen die samenwerken om een bepaald politiek doel te bereiken.

Euratom

Acroniem van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (1958), samen met de Europese Economische Gemeenschap (EEG) en de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) de Europese Gemeenschappen vormend. Het doel van Euratom is gemeenschappelijk onderzoek naar de vreedzame toepassing van kernenergie.

Parlementaire comités

Een groep van het parlement die gaat over specifieke beleidsgebieden en zorgt voor voorbereiding. Ze overleggen over voorstellen voordat ze naar het parlement gaan.

Common Assembly

De voorganger van het Europees Parlement. Deze had veel minder bevoegdheden dan dat het parlement nu heeft.

Value added tax

Dit is het percentage dat de Europese Unie krijgt op basis van de BTW inkomsten van elke lidstaat

BNP

0,73% van het bruto nationaal inkomen van elk EU-land, samen goed voor twee derde van het EU-budget; de bijdrage van elk land is gebaseerd op solidariteit en draagkracht, maar daarvan kan worden afgeweken als dit voor een land een te zware belasting vormt

CAP

Het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU heeft meerdere doelen: het helpt boeren voedsel te produceren, het beschermt het milieu, verbetert het dierenwelzijn en onderhoudt gezonde plattelandsgemeenschappen.

Positieve integratie

Hierbij wordt voor algemene regels gezorgd door een hogere autoriteit om regionale en andere ongelijkheden te egaliseren.

Negatieve integratie

Barrières tussen landen worden weggehaald.

Europeanisering

De impact van de Europese Unie op het beleid, politieke instanties en processen in de lidstaten.

Zero Sum game

Onderhandelingssituatie waarbij de belangen van de partijen recht tegenover elkaar staan. De winst van de een is het verlies van de ander.

Constitutionele besluitvorming

Besluitvorming die een behoorlijke invloed heeft op de grondwet van een land, bijvoorbeeld het lid worden van de Europese Unie.

Acceptabiliteits zone

Beschrijft de intellectuele zone tussen twee partijen waarbinnen een akkoord kan worden bereikt. Buiten deze intellectuele zone zal geen bedrag van onderhandelen een overeenkomst opleveren.

Issue linkage

Ontstaat als de uitkomst van een besluit wordt gekoppeld aan de uitkomst van een ander besluit. Dit is in het geval van onderhandeling erg handig.

Financiële compensatie

Wanneer de ene kant meer wil dan de andere kant, kan men het verschil op de balans compenseren door middel van een contante betaling. Hierdoor kunnen ook bepaalde posten gekocht worden. Hiervoor kan een onafhankelijk middel gebruikt worden of het kan gewoon in de onderhandelingen gebruikt worden.

Policy communities

Netwerken van beleidsexperts, gesloten netwerken met vaste leden en vaste ideeën over wat het beste beleid is.

Iron triangles

Tussen politici, burgerdienders en vertegenwoordigers van belangengroepen. Voor buitenstaanders is het is moeilijk om tussen te komen.

Issue networks

Gelijk aan policy communities maar is wat losser van aard.

Advocacy coalitions

Een coalitie die gezamenlijke ideeën over het te voeren beleid heeft. Ze coördineren hun activiteiten om de uitvoering van dat beleid voor elkaar te krijgen. De meeste beleidsterreinen hebben meerdere van de deze groepen.

Transnational advocacy

Netwerken van activisten die hun krachten bundelen.

Epistemic communities

Netwerken van experts die kennis delen over een bepaalde kwestie.

Technocratie

Bestuursvorm die gestoeld is op het idee dat deskundigen het beste weten hoe een land geleid moet worden. Het staat los van partijpolitiek, maar is meer gericht op een efficiënt en zakelijk beleid gebaseerd op wetenschap en kennis.

De Monnet methode

Methode gebaseerd op de waarneming dat het integratieproces veeleer wordt ondersteund door concrete projecten dan door algemene verklaringen van de basisprincipes.

Joint decision trap

Wanneer de participatie van non-centrale overheden zorgen voor niet-effectieve besluitvorming omdat ze dwars liggen in de besluiten van de centrale overheid.

Lobbyen

Het systematische, strategische en georganiseerde streven om één of meer actoren van (politieke) besluitvorming te beïnvloeden.

Political opportunity structures

Het specifiek gebruik van middelen, institutionele regelingen en historische ervaringen voor sociale mobilisatie, die in sommige gevallen de ontwikkeling van protestbewegingen vergemakkelijken en in sommige gevallen bemoeilijken.

Belangengroep (of pressiegroep)

Organisatie die een zekere autonomie heeft binnen de overheid of politieke partij en die via deze wegen de openbare orde probeert te beïnvloeden.

Pluralisme

Regeren door velen. Refereert aan een politiek systeem waarin vele concurrerende belangengroepen sterke invloed over de responsieve regering uitoefenen. Elk van deze groepen concentreert zich op het eigen gebied waardoor geen enkele elite alle sectoren kan domineren.

Corporatisme

Relatie tussen de staat en de belangengroepen waarin de grootste beslissingen op binnenlands gebied plaatsvinden door discussie met de regering en de piekorganisaties.

Meerjarige werkplanning

Planning waarop een issue wordt geplaatst en de komende jaren behandeld zal worden.

Groenboek (green paper)

Document van de Europese Commissie dat moet uitnodigen tot verdere discussie over mogelijk te ontwikkelen beleid. Groenboeken zijn vaak een aanzet tot concrete voorstellen.

Witboek (white paper)

Document van de Europese Commissie waarin zij voorstellen voor nieuw beleid doet waar de Commissie verdere discussie over wil voeren. Witboeken zijn vaak een aanzet tot concrete wetsvoorstellen.

Priming

De media beïnvloeden onze interpretatie van bepaalde gebeurtenissen. De media moedigen ons aan om de criteria uit het ene verhaal toe te passen op het andere verhaal. Priming is vaker beweerd dan bewezen.

Windows of opportunity

Een korte periode waarin een kwestie veel aandacht krijgt en beslissingen op het gebied van deze kwestie genomen kunnen worden.

Focusmoment

Een gebeurtenis die zorgt voor veel aandacht voor een probleem.

Uitvoering

Het proces van het aannemen van besluiten en ze vervolgens in praktijk brengen.

Omzetting

Het proces dat Europese richtlijnen om worden gezet naar nationale wetgeving.

Uitvoeringsbesluiten

Maatregelen die zijn aangenomen door de Europese Commissie om de wetgeving te beïnvloeden.

Comitologie(-comités)

Comités van de Europese Unie die in het leven worden geroepen om de Europese Commissie bij te staan bij de implementatie van Europese regelgeving. De comitologie-comités bestaan uit nationale overheidsexperts.

Comitologie

Verzamelbegrip voor alles wat bij het vaststellen van afgeleide regelgeving komt kijken. Het gaat vaak om de niet-wetgevende procedures en de comitologie-comités.

Monetair beleid

Beleid dat ervoor staat om financiële stabiliteit te verzorgen door het controleren van de hoeveelheid geld en het controleren van rentestanden.

Ingebrekestelling

Gemotiveerde schriftelijke aanmaning van de Europese Commissie die aan een lidstaat wordt gestuurd wanneer deze lidstaat Europese verdragen en/of regelgeving op een bepaald punt niet heeft nageleefd. Op de ingebrekestelling dient de lidstaat binnen een door de Commissie bepaalde termijn te reageren.