Hedendaagse visies om het sociale leven te begrijpen, zijn voornamelijk gebaseerd op het idee van mobiliteit, dynamiek. Studies van migratie lijken hierin achter te lopen, omdat zij migratie conceptualiseren als lineaire beweging van A naar B. Een belangrijk sociaal domein dat erg wordt beïnvloed door migratie, is opvoeding.

In de huidige conceptualisaties wordt acculturatie gemeten met twee dimensies: de mate waarin migranten hun eigen cultuur aanhouden, en de mate waarin zij contact zoeken met de nieuwe cultuur (beide sluiten elkaar niet uit). Transformatie kan in dit geval gezien worden als een kwestie van mate van aanpassing of afstand tot een verder statisch en gesloten systeem. Zulke acculturatietheorieën falen echter in het verklaren van culturele complexiteiten die kenmerkend is voor een geglobaliseerde wereld waarin culturen samensmelten en opnieuw worden uitgevonden in nieuwe 'contactzones'.

Daarom wordt in dit artikel een nieuw perspectief ingenomen: ‘culturele translatie’ als model, waarin zowel de geschiedenis van confrontaties tussen verschillende culturele systemen als het feit dat translatie kwalitatieve veranderingen voor beide systemen betekent, centraal staat.

Transities in migratiesettingen conceptualiseren: van assimilatie tot culturele translatie

Langer verblijf van migranten betekent niet altijd een soepelere integratie: immigrant paradox: immigranten laten steeds minder ‘aanpassend’ gedrag zien in loop van de tijd.

• De manier/mate waarin immigranten zich aanpassen hangt o.a. af van de relatie met de dominante cultuur.
• Een ander problematisch aspect van de manier waarop verandering wordt beschreven is dat de culturele systemen die worden geconfronteerd grotendeels 'intact' lijken te blijven en niet fundamenteel worden beïnvloed door hun confrontatie. Berry:
  
  • Immigranten kunnen aspecten van hun eigen cultuur aanhouden en tegelijkertijd nieuwe waarden en praktijken aannemen;
  • Acculturatie is veelzijdig en interactief van aard;
  • Acculturatie kan op verschillende snelheden en in verschillende mate plaatsvinden in verschillende domeinen, afhankelijk van de aard van contact met de dominante cultuur;
    • Wat hier nog mist, is dat contact tussen culturen ook voor nieuwe praktijken kan zorgen die kwalitatief verschillen van de praktijken die al bestonden.

Nieuwe theoretische noties:

• Conceptualisering van verandering als ’culturele translatie’, wat plaatsvindt door confrontatie tussen twee culturen waardoor er een kwalitatieve verandering plaatsvindt in deze systemen zelf. Translatie kan niet plaatsvinden zonder de originele betekenis te veranderen.
• Een perspectief van culturele identiteiten als zijnde hybride.

Identiteiten reflecteren eerdere ontmoetingen en gedeelde constructies, die dan kernpunten worden van de productie van identiteit en cultuur > doorgaand proces.

• Recente herformuleringen van de aard van de cultuur, waarbij verschil wordt gedefinieerd als de opeenhopende effecten van de verschillende raakvlakken tussen de culturele tradities.

‘Transformatie’ in studies over opvoeding, gerelateerd aan migratie: Een review van literatuur

Culturele afstand kan gezien worden als oorzaak van stagnatie in praktijken van ouders, zichtbaar wordend in het verlies van machtsposities in de familie of de onmogelijkheid om gepaste oplossingen te vinden in de nieuwe setting. Bijv. als het gaat om discipline.

Na migratie kan het ouderschap een andere vorm aannemen. In de meeste studies is deze transformatie geassocieerd met een verandering van een ‘traditioneel/premodern’ naar een ‘modern’ model van kindertijd. Met het moderne model wordt het concept van kindertijd bedoelt, dat in de 18^e en 19^e eeuw in het Westen is ontstaan. Kort: dit model ziet kindertijd als gescheiden van volwassenheid, zorg en training ligt bij professionele hulpverleners i.p.v. bij ouders, kinderen doorlopen levenstrajecten buiten hun ouders’ ogen om.

In aanraking komen met gemoderniseerde vorm van opvoeding, resulteert niet altijd in een soepel aanpassingsproces. Geconfronteerd worden met beide modellen kan onzekerheid voor kinderen als gevolg hebben. De veranderingen die de kindertijd doormaken tijdens migratie, worden bepaald door het contact met beide modellen en de interpretaties die daaruit worden gemaakt door kinderen en ouders hoe ze met de tegenstellingen om moeten gaan > er wordt niet zomaar een model overgenomen. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat er sterk wordt vast gehouden aan de traditionele opvoeding, in reactie op de confrontatie met een andere omgeving. Tot slot kan het dat er in bepaalde domeinen bepaalde nieuwe waarden/praktijken worden overgenomen, maar dat in andere domeinen oude waarden/praktijken blijven bestaan.

Veranderingen in immigranten ouderschap: een studie op hoe immigranten ouders reflecteren op transformaties

Er is een onderzoek gedaan met immigranten ouders d.m.v. interviews. In de interviews lag de focus op hoe ouders hun rol als opvoeders ervaarden, wat voor mogelijke veranderingen hun opvoeding heeft gehad, en hoe ze ‘andere’ opvoedingspraktijken zagen.

Resultaten:

• Bijna alle ouders gaven aan dat er iets in hun rol als ouder verandert was.
• Als het ging om hoe ze ‘andere’ opvoedingspraktijken zagen, werden er vooral verschillen in de volgende 5 domeinen genoemd: 1) discipline; 2) monitoren; 3) steun voor het kind; 4) volwassenen-kind relatie; 5) promoten van onafhankelijkheid;
• Toegenomen monitoren en toegenomen investering in het kind werden als meest genoemd wanneer werd gevraagd wat ouders hadden veranderd sinds de migratie.

 ,

Discipline: culturele translatie: traditioneel model met strenge straffen en strikte autoriteit, vergeleken met een model dat minder streng is, meer gebaseerd op de rede. Kinderen voelen zich gesteund bij de normen van de Nederlandse maatschappij > verzwakking van de machtspositie van de ouder.

Monitoren: In termen van culturele vertaling wordt een spanning gecreëerd tussen verschillende culturele werelden en daarmee samenhangende praktijken die niet te vergelijken lijken. Enerzijds is er de noodzaak voor vrouwen om thuis te blijven en binnen hun eigen culturele wereld te blijven. Aan de andere kant is er de noodzaak om in te spelen op de behoeften van uw kinderen, ongeacht waar ze zich bevinden. De confrontatie van deze beide tradities, en vooral het beoordelen ervan vanuit het kader van de andere traditie, maakt ze dus instabiel, maar maakt ze ook klaar om er een nieuwe betekenis aan te geven.

Discussie

Idee van culturele translatie: door confrontatie worden de raamwerken van twee culturen zo gevormd, dat het eindresultaat niet per definitie een perfecte vertaling is, maar meer een herformulering van beide raamwerken. Wanneer bepaalde onderdelen van het raamwerk niet begrepen worden, blijven er ‘residuen’ over. Het model van culturele translatie focust niet op de rol van de actoren die komen kijken bij het transformatieproces.

• De rol van zelfstandigheid

Hoe opvoedingspraktijken er bij migratie uitzien is niet alleen het resultaat van een reeks ontmoetingsplaatsen tussen heterogene opvoedingspraktijken en hun transformerende effecten. Nieuwe opvoedingspraktijken worden ook bepaald door de richting die wordt gekozen en door de nieuwe behoeften en problemen die worden ervaren.

• Machtsrelaties, in het bijzonder minderheid-meerderheid relaties
• Hoe meningen in een translatie geïnterpreteerd worden, is afhankelijk van publieke distributie en eerdere interpretaties en meningen van anderen.

Discipline: culturele translatie: traditioneel model met strenge straffen en strikte autoriteit, vergeleken met een model dat minder streng is, meer gebaseerd op de rede. Kinderen voelen zich gesteund bij de normen van de Nederlandse maatschappij > verzwakking van de machtspositie van de ouder.

Monitoren: In termen van culturele vertaling wordt een spanning gecreëerd tussen verschillende culturele werelden en daarmee samenhangende praktijken die niet te vergelijken lijken. Enerzijds is er de noodzaak voor vrouwen om thuis te blijven en binnen hun eigen culturele wereld te blijven. Aan de andere kant is er de noodzaak om in te spelen op de behoeften van uw kinderen, ongeacht waar ze zich bevinden. De confrontatie van deze beide tradities, en vooral het beoordelen ervan vanuit het kader van de andere traditie, maakt ze dus instabiel, maar maakt ze ook klaar om er een nieuwe betekenis aan te geven.

Discussie

Idee van culturele translatie: door confrontatie worden de raamwerken van twee culturen zo gevormd, dat het eindresultaat niet per definitie een perfecte vertaling is, maar meer een herformulering van beide raamwerken. Wanneer bepaalde onderdelen van het raamwerk niet begrepen worden, blijven er ‘residuen’ over. Het model van culturele translatie focust niet op de rol van de actoren die komen kijken bij het transformatieproces.

• De rol van zelfstandigheid

Hoe opvoedingspraktijken er bij migratie uitzien is niet alleen het resultaat van een reeks ontmoetingsplaatsen tussen heterogene opvoedingspraktijken en hun transformerende effecten. Nieuwe opvoedingspraktijken worden ook bepaald door de richting die wordt gekozen en door de nieuwe behoeften en problemen die worden ervaren.

• Machtsrelaties, in het bijzonder minderheid-meerderheid relaties
• Hoe meningen in een translatie geïnterpreteerd worden, is afhankelijk van publieke distributie en eerdere interpretaties en meningen van anderen.