Je vertrek voorbereiden of je verzekering afsluiten bij studie, stage of onderzoek in het buitenland
Study or work abroad? check your insurance options with The JoHo Foundation
Zoals uit de al eerder genoemde terroristische aanslagen op Charlie Hebdo, The Twin Towers en Theo van Gogh al bleek, hebben conservatieve Islamitische gemeenschappen veel moeite met vrijheid van meningsuiting, zeker indien dat zich in de vorm van religieuze satire uit. Ze gaan niet de discussie aan, maar drukken die de kop in met geweld. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar (een van de) eerste botsingen tussen die vrijheid en dat conservatisme, namelijk het uitzenden van de film Death of a Princess (1980), over een Arabische prinses die wegens overspel ter dood veroordeeld werd. De poging van Saudi-Arabië om te voorkomen dat de film in het Westen uitgezonden werd, was de eerste grootschalige poging tot beperken van de vrijheid van meningsuiting van Westerse Staten ten behoeve van het beschermen van religieuze kijkers die door de film gekwetst zouden kunnen worden.
De film draait om Prinses Masha'il Bint Fahd Al Saud, die op 19-jarige leeftijd samen met haar minnaar werd geëxecuteerd vanwege overspel. Antony Thomas wilde eigenlijk een documentaire maken, maar alle geïnterviewden eisten anonimiteit, waarop hij besloot een "film over de film" te maken: de verhalen van de geïnterviewden worden in de film verteld door acteurs De film werd in 1980 uitgebracht, en zorgde direct voor discussie. Verschillende oliebedrijven en politici probeerden de film in de ban te krijgen aangezien een handelsboycott heftige gevolgen zou hebben.
Als men Death of a Princess vergelijkt met bijvoorbeeld van Gogh's Submission en Fitna, valt direct op dat Death of a Princess de 'schuld' van de executie niet bij de Islam legt, maar vooral bij de Arabische cultuur (om precies te zijn: de cultuur zoals de machthebbers deze interpreteren). De vraag is echter, aangezien de Arabische cultuur is ingekleurd door de Islam, waar de grens tussen de cultuur en de religie ligt. In de film werd gesteld dat de leiders de Islam 'misbruiken' en dat Saudi-Arabië geen Islamitisch land zou zijn omdat de wetten en wrede straffen in strijd zouden zijn met de Islam. Hetzelfde wordt tegenwoordig gesteld omtrent terrorisme en extremisme. Hoewel niet gesteld kan worden dat dit niet volledig door de Islam beïnvloed is, kan ook niet gesteld worden dat het in zijn geheel niet erdoor beïnvloed is.
Zoals eerder gezegd, speelden commerciële belangen een belangrijke rol in de discussie over de film in Westerse landen. Zo ook in Nederland. Ten tijde van de film kende Nederland een rechts kabinet, met een socialistische oppositie. Over het algemeen kijken socialistische meer naar de immateriële zijde van discussies en rechtse partijen meer naar de zakelijke zijde ervan. De VVD parlementsleden De Korte en Blaauw, die hun best deden om het uitzenden van de film te voorkomen, stelden dat ze dit niet op grond van commerciële redenen deden, maar enkel omdat zij van mening waren dat de film kwetsend zou kunnen zijn voor moslims. Deze mening was gebaseerd op de reacties die de film in Engeland kreeg. Ongeacht of de twee politici de waarheid spraken en niet wegens olie-gerelateerde motieven tegen het uitzenden waren, heeft hun toelichting ervoor gezorgd dat in alle latere 'vrijheid van meningsuiting-discussies' geopperd werd dat vrijheid van meningsuiting goed is, maar dat deze niet zo ver moet strekken dat kwetsbare minderheden erdoor beledigd worden.
John Stuart Mill (1806-1873) was een schrijver en voorvechter van individuele vrijheid en vrijheid van meningsuiting. In zijn werk On Liberty (1859) deed hij de volgende uitspraak:
"If all mankind minus one, were of one opinion, and only one person were of the contrary opinion, mankind would be no more justified in silencing that one person, than he, if he had the power, would be justified in silencing mankind." ("Als de gehele mensheid min één persoon een bepaalde mening heeft, en slecht één persoon een tegenovergestelde mening had, zou de mensheid net zo min gerechtigd zijn om die ene persoon het zwijgen op te leggen, als dat die ene persoon gerechtigd zou zijn om de gehele mensheid het zwijgen op te leggen.") Mill vond dus dat de maatschappij niet alleen beschermd moest worden tegen beperking van vrijheid door een tyrant, maar dat individuele leden van de maatschappij ook beschermd dienden te worden tegen beperkingen die opgelegd werden door de meerderheid.
In dit hoofdstuk zal een bijzonder controversiële mening die wereldwijde aandacht vergaarde besproken worden: het verbranden van het Islamitische heilige boek, de Koran, door de Amerikaanse pastoor Terry Jones, in 2010. Het idee van Jones was verreweg het meest impopulaire idee van de afgelopen decennia; vele malen impopulairder dan bijvoorbeeld Rushdie's Satanic Verses, de Deense cartoons en de Charlie Hebdo cartoons.
Jones kondigde via Facebook een "International Burn a Koran Day" aan, die op 11 september 2010, precies 9 jaar na 9/11, gehouden zou worden 'ter ere' van de slahctoffers van de aanslag. Het idee was gebaseerd op een in 1989 in Bradford door Moslims georganiseerde boekverbranding van The Satanic Verses. Zijn assistent zette vervolgens een filmpje op Youtube waarin de intenties van de kerk werden uitgelegd, met daarin een aantal foto's van branden Korans. Het nieuws verspreidde via het internet snel naar andere landen, waaronder Engeland, Nederland en Frankrijk. Een aantal dagen later volgde de eerste terroristische bedreiging: leden van Al Falluja jihadist forum beloofden "een rivier aan (Amerikaans) bloed."
Een grote groep beroemdheden en overheidsfunctionarissen spraken zich uit tegen het plan, waaronder Angelina Jolie, Hillary Clinton, en uiteindelijk op 7 september ook Barack Obama, die in de show Good Morning America Jones' opriep de Koran verbranding af te lassen, met als reden dat het ten eerste in ging tegen de waardes van Amerika, en dat het daarnaast Amerikaanse mannen en vrouwen in het leger in Irak en Afghanistan in gevaar bracht. Er ontstonden puur door de aankondiging al grootschalige protesten in die landen, en als het plan daadwerkelijk uitgevoerd zou worden zouden de reacties alleen maar heviger worden. Hij stelde tevens dat de Koran verbranding een "recruitment bonanza for al-Qaida" zou inhouden. Diezelfde dag belde de Minister van Defensie Jones persoonlijk om nogmaals aan te dringen dat hij het plan afblies. Na een aantal dagen van onzekerheid werd duidelijk dat Jones besloten had toch geen Koran verbranding uit te voeren op 11 september.
Begin 2011 liet Jones echter weer wat van zich horen, toen hij op zijn site aankondigde dat 20 maart dat jaar " International Judge the Koran Day" (Judge in de zin van 'berechten') plaats zou vinden. Dit keer ging het wel door, en aan het einde van de 'rechtzaak' werd de Koran 'schuldig bevonden' en ter dood veroordeeld, wat bleek te gebeuren door middel van verbranding. De gebeurtenis zorgde voor een nieuwe golf van protesten in Afghanistan, en in Pakistan plaatsen extremisten een beloning van $2.4 miljoen op het hoofd van Jones. Hezbollah verklaarde dat ze de regering van de Verenigde Staten verantwoordelijk hield voor de verbranding, evenals Iran. In Afghanistan werden zelfs een aantal VN-medewerkers vermoord door een woedende menigte die net daarvoor in de moskee te horen had gekregen dat een pastoor in Florida een Koran had verbrand.
Studiebundel bestaande uit een samenvatting en een bulletpoint samenvatting behorende bij het boek The Fall and Rise of Blasphemy Law door Paul Cliteur & Tom Herrenberg
Studiebundel bestaande uit een samenvatting en een bulletpoint samenvatting behorende bij het boek The Fall and Rise of Blasphemy Law door Paul Cliteur & Tom Herrenberg
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
Je vertrek voorbereiden of je verzekering afsluiten bij studie, stage of onderzoek in het buitenland
Study or work abroad? check your insurance options with The JoHo Foundation
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
Field of study
Add new contribution