HC Burgerlijk recht 3 (3A en 3B)

HC 3A: Kwalitatieve aansprakelijkheid voor personen

Kwalitatieve aansprakelijkheid

Aansprakelijkheid in hoedanigheid (kwaliteit), zonder dat de aansprakelijkheid behoeft te worden herleid tot eigen ‘foutief gedrag’ van degene op wie de aansprakelijkheid rust.

Aansprakelijkheid omdat je een bepaalde kwaliteit hebt, bijv. bezitter van een dier of werkgever, zonder dat je zelf iets fout hebt gedaan. Betalen zonder dat je iets fout hebt gedaan.

Gekoppeld aan eigen gedrag (6:162 BW) of aan de fout van een ander/dier (kwalitatieve aansprakelijkheid). 

Aansprakelijkheid voor personen (art. 6:169-172), ook instaan voor een persoon.

Aansprakelijkheid voor zaken (6:173-184), ook instaan voor veilige toestand/werking van een zaak.

Waarom kwalitatieve aansprakelijkheid?

Slachtofferbescherming, art. 6:162 biedt te weinig bescherming (bijv. explosie op de weg naar het bedijrf, wie is aansprakelijk (werknemer/werkgever)? Te lastig of dakpan valt op postbode). 

• Gevaarverhoging (dier houden/kinderen nemen leidt tot risico op schade).
• Eenheidsgedachte, opspoorbaarheid (bedrijfsterrein explosie claim daar terecht, eenheid terecht ipv zoeken wie er binnen de eenheid aansprakelijk is).
• Profijttheorie (als jij ervoor kiest om mensen voor je aan het werk te zetten, profiteer je hiervan dus lusten en lasten).
• Solvabiliteit (als slachtoffer van schade, hebt er niets aan kind te spreken, ouder heeft meer geld).
• Verzekering (aansprakelijk? Dan moet de verzekering de schade dekken). 
• Preventieve werking (tegen gevaarlijke stoffen, exploitant is risicoaansprakelijk zoals benzine) als je weet dat je aansprakelijk bent, doe je er alles aan om het risico te vermijden. 

Art. 6:169 BW

Lid 1: Kinderen tot 14 jaar

Kind zelf is niet aansprakelijk (6:164 BW).

Zuivere kwalitatieve aansprakelijkheid ouders, zij moeten instaan voor alles wat hun kinderen doen

Twee escapes;

1. Alleen aansprakelijk voor als een doen te beschouwen gedraging (niet voor zuiver nalaten). 
   1. Kind A verdrinkt in de vijver, kind B <14 keek ernaar en deed niks. Ouders niet aansprakelijk.
   2. Broodbezorger-arrest, touwtje gespannen voor de ingang, broodbezorger ziet dit niet want komt met grote bestelling aan, hij valt, kinderen staan erbij die kijken zonder iets te doen. Geen aansprakelijkheid. Zou anders zijn als het kind het touwtje zelf gespannen zou hebben.
2. Aan wie deze gedraging als een onrechtmatige daad zou kunnen worden toegerekend als zijn leeftijd daaraan niet in de weg zou kunnen staan. 
   
   1. HR; gedraging van het kind moet wel een toerekenbare onrechtmatige daad opleveren als een volwassene dit zou hebben gepleegd. 
   2. Casus 4-jarige step: motorrijder moet uitwijken voor 4-jarig kind op de step en loopt letsel op. Het is een als een doen te beschouwen gedraging. Als je als volwassenen plotseling de weg oversteekt, dan leidt dit ook tot aansprakelijkheid, dus voor kind ook.
   3. Kind bij tandarts, wil niet de tandartsstoel in. Tegen jouw wil in wil de tandarts je kies weghalen, en kind slaat in reflex terug. Noodweer bij volwassene dus niet aansprakelijk. Dus kind is ook niet aansprakelijk. 
   4. Ouders van 13-jarige koopt quad voor haar, zij geeft de sleutels aan 10-jarige en veroorzaakt schade. Als volwassene aan kind van 10 sleutels geven leidt tot aansprakelijkheid, dus ook voor de 13-jarige. Dus ouders van 13-jarige aansprakelijk, maar ook die van de 10-jarige. Daarna onderlinge draagplicht afspreken, mate waarin de kinderen hebben bijgedragen.

Lid 2: Kinderen 14 en 15

Kind is zelf aansprakelijk (6:162 BW); vaak weinig te halen. 

Ouders zijn ook aansprakelijk voor zuiver nalaten. 

Ouders mede-aansprakelijk op basis van vermoeden ‘fout’/verwijtbaarheid.

• Als ouders kan bewijzen dat er geen verwijtbaarheid is, dan vermoeden ontzenuwen. 

Weerlegging vermoeden is in de regel niet moeilijk. De oudere kinderen moeten een bepaalde vrijheid hebben, maar dan zijn ouders niet in de gelegenheid de schade te kunnen beletten.

HR vechtpartij; 15-jarige jongen die gewoon naar school gaat en op weg van school naar huis een andere jongen op zijn gezicht slaat, ligt voor de hand dat de moeder dat niet heeft kunnen beletten. Dit zou, mogelijk, anders zijn indien het –vooraf- aan de moeder bekend is dat zoon een opvliegend en/of agressief persoon was.

Aanpassing lid 2 van art. 6:169 BW, aansprakelijkheid vergroten (van 14-15 naar 14-17 jaar). Vergroten van verhaalsmogelijkheden benadeelden. Wetsvoorstel verworpen. 

Lid 3: Kinderen vanaf 16

Kind zelf (exclusief) aansprakelijk (6:162 BW). 

Geen kwalitatieve aansprakelijkheid voor ouders, zoekt het uit met het kind.

Ouders (6:162) indien:

• Geval van houden van onvoldoende toezicht terwijl je weet dat hij een stoornis heeft.
• Bevorderen van het onrechtmatige gedrag van het kind
• Bijv. Alphen a/d Rijn: ouders treft geen verwijt, geen bewustheid van risico dat de jongen vormt. 

13-jarige jongen heeft vlindermes op zak, steekt vriendje in de rug, raakt verlamd. 

6:169 lid 1; ouders zijn aansprakelijk. Maar in de AVP staat opzetclausule, schade met opzet is niet verzekerd maar hier heeft het kind gehandeld dus niet de ouders (ondanks opzet van het kind) dus geen opzetclausule. Wapenclausule, schade met gebruik van wapen is uitgezonderd van dekking (wapenclausule in te roepen tegen het kind, niet tegen risicoaansprakelijkheid van de ouders). 

14-jarige dader die iemand anders vermoord, zelf aansprakelijk en ouders mede-aansprakelijk. Ouders kunnen zich disculperen. Ouders stappen eruit. Kind opzetclausule en wapenclausule dus kind aansprakelijk zonder verzekering, kind heeft weinig te makken. Bij 13-jarige hadden de ouders wel moeten betalen. 

Art. 6:170 BW

Lid 1: hoofdregel aansprakelijkheid van werkgever voor werknemers

Foutvan de ondergeschiktedie in voldoende verbandstaat met de opgedragen taak. 

Functioneel verband. 

Fout moet in voldoende functioneel verband staan met het werk. Toetspunten; Aard, tijdstip, locatie, middel.

Heeft de dienstbetrekking de gelegenheid geschapen? àZeer ruime uitleg van functioneel verband.

HR Personeelsfeest: Lampolie op de bbq, het restaurant brand af. De brandverzekering keert uit en wil dit verhalen, komt uit bij werknemer (6:162 BW). En spreekt werkgever aan? Reguliere werk is schoffelen, de aard van de fout hangt niet samen met de werkzaamheden en niet onder werktijd en niet in het tuincentrum en geen middel van werkgever. Maar toch wel voldoende functioneel verband, want eenheid naar buiten, motivatie werknemers en dus verwijt werkgever (had werknemer aangespoord). Verwijt is niet per se nodig. 

HR houdgreep collega in de pauze van het werk. Was er een werksfeer waar dat mis kon gaan?

Niet of de opgedragen werkzaamheden de kans op de gemaakte specifieke fout hebben vergroot, maar of de werkzaamheden, althans de werksfeer waarbinnen deze verricht moeten worden, de kans op fouten zoals begaan heeft vergroot. Dus weer ruime uitleg functioneel verband, weinig met werk te maken. 

Vereenzelviging HR kleuterschool Babbel: Als bepaalde personen schadeveroorzakende gedragingen verrichten die gedragingen als eigen gedraging van de werkgever, dan heb je 6:162 BW. Eigen onrechtmatige daad van de werkgever, omdat fouten van diens hulppersonen in maatschappelijk verkeer als eigen hebben te gelden.

Leer van vereenzelviging is alternatief voor kwalitatieve aansprakelijkheid! àart. 6:162 BW

VB; Mishandeling op uitzendbureau. Uitzendkracht wil meer uren maken, ruzie tussen leidinggevende en arbeidskracht. Mishandelde meneer spreekt uitzendbureau aan, de ruzie oorsprong in het werk. 

Lid 2; uitzondering (een privépersoon kan ook aansprakelijk zijn, bijv. tuinman/oppas)

Slechts aansprakelijk, indien de ondergeschikte bij het begaan van de fout handelde ter vervulling van de hem opgedragen taak. Schoonmaakster laat emmer vallen op voorbijganger, dan aansprakelijk. Maar als zij dakpan gaat repareren dan is privépersoon niet aansprakelijk voor schoonmaakster want niet ter vervulling van de opgedragen taak. In privésfeer dus iets beschermd voor de opdrachtgever ipv de werkgeversfeer. 

Lid 3; onderlinge draagplicht ‘meester’ en ondergeschikte

Welke arbeidskrachten vallen onder het bereik van 6:170?

Ondergeschiktheid, art. 6:170 BW niet beperkt tot de arbeidsovereenkomst. Als je maar de gelegenheid hebt om instructies te geven is al voldoende. Geldt ook voor werknemers van een ander, stagiair, vrijwilliger.

VB; loodgieter (ZZP’er) gebruikt brandgevaarlijk spul, bij lunchpauze ontbreekt brand uit. Formeel ZZP’er, maar materieel eigen werknemer (pakje aan etc). Dus kijk naar de feitelijke verhoudingen.

Waarom belangrijk? Vanwege de onderlinge draagplicht tussen werkgever en werknemer (art. 6:170 lid 3). 

Benadeelde kan kiezen! In onderlinge verhouding is werknemer alleen aansprakelijk in geval van opzet of bewuste roekeloosheid. Loodgieter blij dat het 6:170 lid 3 was, want 6:171 dan geen bescherming via werkgever.

In- en uitleen van werknemers

Werknemer begaat een fout, inlener + uitlener aangesproken. 

HR zei je bent snel aansprakelijk, indien sprake is van zeggenschap. Heeft de uitlener iedere zeggenschap verloren over de werkzaamheden waarin de fout van de werknemer was gelegen? Al zeg je je bent er voor 6 weken. Eigenlijk altijd een stuk zeggenschap bij in- en uitlener.

Art. 7:658 BW

Art. 7:658 BW; De werknemer die tijdens zijn werkzaamheden schade zelf lijdt.

Art. 6:170 ziet op de fout van een werknemer waarbij een derde schade lijdt.

7:658 BW; Zorgplicht werkgever. Klassiek arbeidsongeval van de eigen werknemer op de klassieke werkplaats. 

• Beroepsziekten (7:658): Als door het werk kan zijn veroorzaakt, niet per se te bwijzen dat het zo is. 
• Flexibele arbeidskrachten en ingeleende krachten (7:658 lid 4) hebben dezelfde bescherming.  
• Ongevallen in het verkeer (7:611 variant 1) behoorlijke verzekering afsluiten als werkgever, bestuurder van auto, fiets en als voetganger ongeluk waarbij een voertuig betrokken is. 
• Ongevallen op de grens van werk en privé (bedrijfsuitje), (Art. 7:611 variant 2).

Als de werknemer zelf schade lijdt dan geldt 7:658 BW; verzwaarde aansprakelijkheid van de werkgever ten opzichte van de werknemer. 

• Sociaal-economische positie werkgever
• Werkgever heeft zeggenschap over de werkplek
• Werkgever heeft profijt van inschakeling werknemers
• Het ervaringsfeit dat dagelijks verkeren in dezelfde arbeidsomstandigheden risico van verminderde oplettendheid met zich brengt. 

Werknemer moet aantonen dat schade in de uitoefening van zijn werkzaamheden  heeft geleden, zeer streng. 

Werkgever is aansprakelijk, tenzij hij aantoont dat hij de zorgplicht heeft naleeft of opzet/bewuste roekeloosheid van de werknemer.

Arrest Aldi na werk pot appelmoes kopen, dan niet maar gevallen met bureaustoel op werk dan wel. 

Zorgplicht is streng, enkele geval van ongeval dan niet per se aansprakelijk (HR lerares struikelt tijdens introductiekamp over een scheerlijn van een tent). Onderzoeksplicht, plicht tot treffen veiligheidsmaatregelen, instructie- en waarschuwingsplicht, houden van toezicht. 

Bewuste roekeloosheid niet snel aangenomen. 

6:171 aansprakelijkheid voor hulppersonen.

HC 3B: Kwalitatieve aansprakelijkheid voor zaken

Aansprakelijkheid voor zaken algemeen

Angst voor olievlekwerking als rem op aansprakelijkheid! Rechters zijn hier bang voor. 

In potentie liggen vergelijkbare gevallen op de loer, ene x toewijzen dan overal.

Rechter kijkt niet alleen naar het geschil tussen partijen, kijkt ook naar de gevolgen voor potentieel vergelijkbare gevallen. Als je weet dat de rechter bang is voor die situatie, dan als advocaat toespitsen op de bijzondere feiten en omstandigheden van het geval.

Geschonden zorgplicht met betrekking tot de staat van de zaak, gebrekkig opstal/zaak. 

Hof Amsterdam 24 mei 2016; Val van trolley in Ziekenhuis. 

Opstaande randen bij bedden, hier niet bij het hoofd en voeteneind. Mevrouw valt en leidt schade. In andere ziekenhuizen wel volledige hekken om het bed, dus ziekenhuis aansprakelijk voor de gebrekkige roerende zaak.

Hof zegt alleen voor deze ene casus, niet voor algemene gang van zaken. WEINIG OLIEVLEKWERKING.

Plakoksel-arrest

Op de 80kilomter weg een boom op de weg, dwarslaesie. Art. 6:162 tegen provincie Gelderland. Om de drie jaar inspectie doen, hebben ze niet gedaan, als ze dit wel hadden gedaan hadden ze het ongeval kunnen voorkomen. Uiteindelijk gaat het mis, in NL staan zoveel bomen ook langs openbare wegen, in deze ene zaak aansprakelijk openen dan in elke zaak aannemen. In potentie vergelijkbare gevallen op de loer (olievlekwerking). Slachtoffer is geofferd voor het grote geheel.

Arrest 2: Boom valt op mensen in boot. Boom is via 6:162 BW, geen 6:174 BW. Boom met veelvoorkomende ziekte, makkelijk te voorkomen/kunnen weten. Angst voor olievlekwerking als rem op de aansprakelijkheid.

RB onbewaakte spoorwegovergang

Meerdere ongevallen, via kelderluik denk je ja schade vergoeden en situatie aanpakken. Maar bij alle overwegen dan wordt het een duur geintje, dus gebeurt niet. Onbewaakte spoorwegovergang, ene toewijzen dan de andere 100 ook wijzigen met half miljoen. àBeperkte middelen en beperkte mankracht, overheid beschermd (ook bij bomenkappen). 

Art. 6:173 (roerende zaken) en 6:174 (opstallen)

De aansprakelijkheid rust op de bezitter, het is gekoppeld aan het gebrek en sprake van de tenzij-clausule.

Gebrek-vereiste

In de gegeven omstandigheden aan de vanuit het oogpunt van veiligheid aan de zaak of opstal te stellen eisen. 

Gebrek: als de zaak niet voldoet aan de eisen die je in de situatie mag stellen. 

Hof 18 oktober 2011. Fotograaf wil foto’s maken in een slooppand, gaat het dak op en die stort in. Spreekt de beheerder/bezitter aan. Hof; niet gebrekkig, van slooppand kun je verwachten dat alles niet meer top is. Minder hoge eisen dan aan de balustrade in de Bijenkorf. 

Bij slooppand minder hoge eisen, dan aan een normaal in gebruik pand.

Bij privépand minder hoge eisen, dan aan een publiek toegankelijk gebouw.

Op de manage brengt paard schade toe, 181 zegt als er bedrijfsmatige gebruiker is, dan wordt de aansprakelijkheid verlegtvan de bezitter naar de bedrijfsmatige gebruiker.

Wilnis-arrest

Een dijk breekt door en de achterliggende woonwijk loopt onder, de gemeente wil de kosten verhalen op de dijkbeheerder (6:174 BW). Is een dijk die water doorlaat gebrekkig? NEE. 

Gebreksvereiste juridisch/normatief uitleggen: Aard, functie, fysieke toestand, te verwachten gebruik. 

Gedragsnormen als veiligheidsvoorschriften, aan bezitter/gebruiker te stellen zorgvuldigheidsnormen. 

Kelderluikfactoren meenemen ! Grootte van de kans op verwezenlijking gevaar + mogelijkheid en bezwaarlijkheid van de te nemen veiligheidsmaatregelen.

Als het om de overheid gaat die je aanspreekt, bomenbeheer/wegbeheer/dijkbeheer, dan moet je terughoudend zijn om aansprakelijkheid aan te nemen. Overheid heeft beleidsvrijheid en beperkte financiële middelen. Ongeluk; eerst A-wegen aanpakken dan pas B-wegen, beperkte financiële middelen gebruikt om aanslag te voorkomen, dan pech als je ongeluk op de B-weg hebt. 

Tevens de kenbaarheid van het gebrek en het daaraan verbonden gevaar, absoluut onbekend gevaar dan ben je niet aansprakelijk. Geen enkele deskundige wist dat droogheid leidt tot doorbreking. 

Wat leert Wilnis?

• Olievlekwerking opletten.
• Gebrekkigheid via kelderluikfactoren beoordelen. Schending van de zorgplicht door situatie onveranderd laat. 
• Onbekendheid van gebrek disculpatiemogelijkheid, onbekendheid met het gebrek (verborgen gebreken aansprakelijk 6:174 BW). Stel je had geweten dat, had je dan maatregelen moeten nemen?
• De overheid wordt welwillend behandeld, extra terughoudendheid vanwege financiële middelen en beleidsvrijheid.  

De meerwaarde van 6:174 ten opzichte van 6:162 zit het in de verborgen gebreken. 

Dus niet feitelijk bekende situatie, dan kelderluiken 6:162 BW/6:174 BW.

Dordtse Paalrot-arrest

Gaten in het riool, grondwaterpeil komt laag en de funderingen komen droog te staan en de funderingen gaan rotten. Maar toch geen gebrekkigheid, want het is de overheid, beperkte financiële middelen voor onderhoud. En de gemeente heeft toekomende beleidsvrijheid. In verband met verkeershinder praktisch niet doenlijk de riolering op te veel plaatsen tegelijk en/of terstond herstellen of vervangen. Tegengestelde belangen van eigenaren van op staal gefundeerde huizen. Gevaar ene lekkende riolering slechts gevaar voor het optreden van zaakschade en niet voor personen. Gevaar treedt pas op na lange periode van droogstand, weinig urgentie.

Geen aansprakelijkheid met het oog op voorkoming van het gevaar voor de veiligheid van funderingen, in gegeven omstandigheden eisen beantwoorden aan de hand van hetgeen aan onderhoud en maatregelen van de bezitter mocht worden verwacht. Bijv. gaten in riolering waardoor drinkwatervoorziening vervuilt werd, dan wel gebrekkig want schadelijk voor de volksgezondheid. 

Arrest gladde fietsbrug: mevrouw is nummer 11 die valt op de weg. Niet gebrekkig want waarschuwingsbordje. Door routine niet meer voldoende attent. Maar toch geen sprake van gebrekkige weginrichting. Arrest Bussluis wel. WANT: angst voor olievlekwerking 

Stand van het recht is de afspiegeling van de stand van de maatschappij, tijd waarin je procedeert maakt uit. 2005 was het aangenomen want goede economische tijd, 2010 was het afgewezen want we waren midden in de financiële crisis. 

Stroomkabels

HR 7 okt 2016

• Art. 6:174 BW: bereik van de bepaling, tijdelijk voorwerp op de weg die daar niet thuis hoort.
• Verhouding art. 6:174 en 6:162 BW, vaak een pot nat, 174 alleen bij feitelijk verborgen gebreken.
• Inhoudelijke toetsing aan 6:174 en 6:162 BW

Overheid erbij betrokken dus terughoudendheid geboden, olievlekwerking en accent op eigen verantwoordelijkheid/oplettendheid.

HR zegt 6:174 BW toepassen maar via kelderluikcriteria. 

Art. 6:174 ziet op gebreken in de openbare weg, gebreken die samenhangen met de verkeersfunctie van de openbare weg. En dus niet een vreemd voorwerp die daar tijdelijk ligt (dus niet wieldop, sneeuw. Wel lantaarnpaal). Maar wel zorgplicht voor de weg, dus belletje dat autoband er ligt. Dan zorgplicht naleven.

Als 6:174 niet van toepassing is, dan 6:162 BW toepassen. 

De kabels behoren niet tot de weg, en geen normschending via 6:162 want de gezichtspunten goed behandeld en mede in het licht van het debat van partijen zijn deze voldoende gemotiveerd. Eigen verantwoordelijkheid, bezwaarlijkheid van maatregelen. Bijv. kabels onder de grond, dan moet het in heel NL. 

Samenvatting

Wilnis

• Geen aansprakelijkheid bij onbekendheid van het gevaar (stand wetenschap/techniek).
• Kelderluiken.
• Overheid: beleidsvrijheid en beperkt financiële middelen.

Paalrot

• Kelderluiken.
• Bijzondere positie overheid (bezitter van opstal, ik ben niet overheid, dan niet beleidsvrijheid).

Gladde fietsbrug en stroomkabels

• Grote rol voor eigen voorzichtigheid en oplettendheid.

Plakoksel arrest (6:162 BW, invloed ook hierop)

• Geval zonder grote repercussies of mogelijke olievlekwerking?
• Invloed van macro-economische gezichtspunten in het concrete geval.

Gevaarlijke berm

• Verzwaarde stelplicht overheid, niet volstaan met algemeenheden. Laten zien dat je het geld niet hebt, wat kostte het om het uit te geven en aan welke dingen het geld wel is uitgegeven.

Bij schuld- en risicoaansprakelijkheid dan:

• Kelderluiken. 
• Hoedanigheid van partijen 
  
  • Profit-sfeer niet terughoudendheid
  • Particulier terughoudendheid
  • Overheid nog meer terughoudendheid.
• Geval zonder repercussies of mogelijke olievlekwerking? Niet enkel afweging belangen tussen betrokken partijen, maar ook oog voor mogelijke maatschappelijke consequenties.
• Eigen oplettendheid/voorzichtigheid krijgt meer reliëf. 
• HR maakt ‘pas op de plaats’

HR varkensrug, viel hierover, gebruikelijk in het land. Hof zegt nee eigen oplettendheid eerst! 

Maar bij 1 varkensrug ipv heel veel om lantaarn te bescherming, kan ook via hekje. Meer te halen hier.

Sneeuw op de brug, dat is niet 6:174 BW. Andere kant wel want inrichting van de brug was niet goed, brugleuning niet doorgetrokken tot het einde. Bekende situatie dus heeft 174 geen meerwaarde. 

Maak niet dat gebrekkig is, dus geen aansprakelijkheid. Eigen oplettendheid eerst! Olievlekwerking! 

De tenzij-clausule van art. 6:173 en 6:174

Dit is een uitzondering op de aansprakelijkheid van 6:173 en 6:174 BW.

“Tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij dit gevaar op het tijdstip van ontstaan daarvan zou hebben gekend”. 

• Geen beroep op onbekendheid met het gebrek/gevaar.
• Wel op omstandigheden die bij bekendheid met het gebrek/gevaar aan aansprakelijkheid ex 6:162 in de weg zou hebben gestaan.
• Beroep op rechtvaardigingsgrond, noodweer of overmacht. 

Doen alsof je bekend bent met het gebrek en dan toetsen op grond van 6:162 BW, ga je daarbij vrijuit en dan geldt de tenzij-clausule en ga je vrijuit. 

Door Wilnis heeft de tenzij-clausule geen zelfstandige betekenis meer, drukt de grondnorm uit van 173 en 174. De toets of iets gebrekkig is, is dezelfde toets of de tenzij-clausule geldt. 

Het ontstaan van het gebrek en het ongeluk vormen een nauwelijks ondoorbroken gebeurtenis.

RB utrecht: werkzaamheden met Kraan, gat ontstaat in gaslek en ontstaat de middag een explosie, dan zegt de leiding ik beroep mij op tenzij-clausule, als ik het gebrek had gekend dan had ik alsnog niet kunnen ingrijpen. Echter was het gebeurt om 12.00 uur en de explosie om 15.00 uur, drie uur de tijd om in te grijpen. 

Gebrekkige weg, enkele minuten later dan valt fietser. Je had hier niet kunnen ingrijpen.

Art. 6:179 BW (Dieren)

“De bezitter van een dier is aansprakelijk voor de door het dier aangerichte schade, tenzij…”

Arrest Zwerfkat, dochter krijgt band met zwerfkat en haalt hem aan met eten. Maar bezitter van dier moet meer aan de hand zijn dan het aantrekken van het lot van een dier. 

Schade door de eigen energie van het dier! Uit eigen energie van het dier, onvoorspelbaar. 

Niet vereist is dat de schade rechtstreeks door het dier is veroorzaakt, niet direct. In de trailer begint het paard te bewegen, leidde tot ongeluk, dus niet directe schade maar wel door het dier dus aansprakelijk.

Art. 6:179 niet van toepassing indien: 

• Dier louter object van buiten komende krachten, je gooit je hond uit de auto dan niet van toepassing (wel aansprakelijk en van toepassing als de hond uit eigen energie de weg op rent).
• Dier als instrument van degene die het dier bereidt of leidt (ik zeg bijt hond, dan wil van begeleider, dan is het art. 6:162 BW). 
  
  • Boer zegt koeien oversteken, dan geen 6:179 BW, maar wel 6:162 BW.
  • Politiehonden: politie geeft commando tot bijten, hond alleen in onderbeen of onderarm. Echter bijt de hond in het geslachtsdeel, leidt tot letsel. Wijkt af van commando dus 6:179.
  • Zuivere bestemmingsschade valt niet onder 6:179, hond snuffelen en draagt hiermee ziekte over is geen 6:179 BW. Q-koorts is geen 6:179 BW, wel 6:162 BW.
    
    • Bijkomend gevolg dan wel, gebeten door hond daardoor infectie en besmetting. Herleiden tot de eigen energie van het dier. 

Tenzij-clausule van 6:179 BW

Tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht, in zijn macht zou hebben gehad. 

Schadeveroorzakend gedrag in je macht, dan niet aansprakelijk? Dan ben je ook niet risico-aansprakelijk. Dus als hond ’s nachts de inbreker bijt mag dat, want je zou uit noodweer de hond ook aansporen om te bijten. 

Op wie rust de kwalitatieve aansprakelijkheid?

Art. 6:181 BW: worden in de art. 6:173, 174 en 179 BW bedoelde roerende zaken, opstallen of dieren in de uitoefening van een bedrijfgebruikt, dan rusten de daarin geregelde aansprakelijkheden op degene die dit bedrijf uitoefent.

Als er bedrijfsmatige gebruiker is spreek je die aan in plaats van de bezitter.

Arrest Paard Loretta: aansprakelijkheid van bezitter àbedrijfsmatige gebruiker, verlegt en dus niet cumulatief. Hetzij de bezitter, hetzij de bedrijfsmatige gebruiker (verlegging van aansprakelijkheid). 

Bedrijf in de zin van art. 6:181 ruim uitleggen, ook advocatenkantoor is eigenaar van de bureaustoel. 

Het beleren van een paard is gebruiken (huifkaar, dier zelf trainen). Dier bewaren en vervoeren is geen gebruik.

Bedrijfsmatig gebruik van opstal

De bedrijfsmatige gebruiker van een opstal is aansprakelijk, tenzij het ontstaan van de schade niet in verband met de bedrijfsuitoefening staat. 

Bijv. pand huren tijdens frikadellen bakken en dak stort in, dan niets mee te maken en hangt gebrek niet samen met het bedrijfspand. Dan ben je maar een toevallige gebruiker. Tenzij bouwbedrijf oid. 

Hof 6 feb 2018, Bierfeest: De slotsom is dat de aanwezigheid van een muurtje op deze hoogte en op deze plaats in een zaal die gebruikt wordt als danszaal naar het oordeel van het hof een gevaarlijke situatie in het leven roept, te weten de situatie dat een feestganger het muurtje niet in de gaten heeft en erover valt.