Oefententamen 1 2017/2018: Handelsrecht - Rijksuniversiteit Groningen

Vragen

Casus I

Jumbo verkoopt in Nederland onder haar eigen huismerk koffiecups die geschikt zijn voor gebruik in Nespresso koffiezetapparaten. Op de verpakking van de koffiecups van Jumbo is de vol-gende tekst te lezen: “Onze koffiecups passen in de Nespresso koffiezetapparaten”.

Vraag 1 

Kan Nespresso die merkrechthebbende is van het Benelux-woordmerk Nespresso, met succes tegen het merkgebruik door Jumbo optreden?

Vervolg Casus I

Op de verpakking van de koffiecups van Jumbo is ook een foto van een oorspronkelijk vormgegeven Nespresso koffiezetapparaat afgebeeld. Het Nespresso koffiezetapparaat is ontworpen door één van de ontwerpers die bij Nespresso in dienst is.

Vraag 2 

Kan Nespresso zich met succes verzetten tegen de afbeelding van het Nespresso koffiezetapparaat op de verpakking van de koffiecups van Jumbo?

Casus II

Janine sluit een ongevallenverzekering af bij verzekeraar Protect, uit hoofde waarvan bij haar invaliditeit als gevolg van een ongeval een vast bedrag van € 100.000 zal worden uitgekeerd. Janine raakt invalide wanneer de taxi waarvan zij als passagier gebruikmaakt, betrokken raakt bij een verkeersongeval. Het ongeval is te wijten aan de taxichauffeur.

Het blijkt Protect dat Janine bij het sluiten van de verzekering in het door Protect ter invulling overgelegde vragenformulier de vraag naar eventueel gebruik van medicijnen per ongeluk ontkennend heeft beantwoord. Janine heeft er zodoende geen melding van gemaakt dat zij in verband met een longaandoening medicijnen gebruikt. Protect zou bij kennis van de ware stand van zaken een premie hebben bedongen die tweemaal zo hoog was geweest.

Vraag 3 

Is Protect gehouden tot uitkering aan Janine?

Vervolg Casus II

Veronderstel – ongeacht uw antwoord op de vorige vraag – dat Protect € 100.000 uitkeert aan Janine.

Vraag 4

Kan Janine haar volledige schade van de taxichauffeur vorderen?

Casus III

Dierenspeciaalzaak Animals BV (hierna: Animals) wordt op 1 december 2017 failliet verklaard. De curator ziet geen mogelijkheden voor een doorstart en besluit om de huurovereenkomst van het pand met de verhuurder (Gerard Geertsen) en de arbeidsovereenkomst met de enige werknemer (Jim Janssen), met inachtneming van de daarvoor geldende opzegtermijn en met machtiging van de Rechter-Commissaris, de dag na faillietverklaring op te zeggen. Gerard heeft een vordering van € 1.500 op Animals ter zake van huursommen verschuldigd door Animals over de maanden september, oktober en november 2017. De huur bedraagt € 500 per maand. Jim Janssen heeft een vordering van € 1.800 ter zake van het over de opzegtermijn verschuldigde loon.

Vraag 5 

Leg aan Gerard Geertsen en Jim Janssen uit of de curator de voornoemde overeenkomsten kan op-zeggen en wat hun positie is als schuldeiser in het faillissement van Animals, ervan uitgaande dat er een verificatievergadering zal worden gehouden.

Casus IV

Vereniging Ledd is in januari 2014 opgericht bij notariële akte en heeft tot doel de exploitatie van een kinderdagverblijf. Phil is de enige bestuurder van de vereniging. De statuten van Vereniging Ledd zijn gedeponeerd bij het handelsregister. Vereniging Ledd is in 2017 door laks optreden van Phil als bestuurder een belangrijke geldschieter kwijtgeraakt. De vereniging is mede hierdoor in grote problemen geraakt: de financiële situatie is uitzichtloos. Phil – optimistisch als altijd – koopt desondanks namens de vereniging een klimtoestel bij Firma Z – de eenmanszaak van de zoon van Phil – voor een bedrag van € 10.000 (een reële prijs). Een maand nadat het toestel is geïnstalleerd en in gebruik is genomen, wordt Vereniging Ledd failliet verklaard. De schuld aan Firma Z is op dat moment nog niet voldaan. T wordt tot curator benoemd. In de boedel van de vereniging blijkt geen actief te zitten.

Vraag 6 

Voor welk bedrag kan Firma Z financiële genoegdoening krijgen en van wie?

Casus V

Nachtclub Bulldog BV wordt op aanvraag van haar schuldeiser Mark Johnsen op 10 novem-ber 2017 failliet verklaard. In het faillissement van Bulldog melden zich de volgende schuldeisers voor de volgende vorderingen:

• Karin Hensen: met een vordering van € 15.000 wegens achterstallig loon verschuldigd over de maanden augustus, september en oktober 2017;
• De ING Bank: met een vordering van € 340.000 wegens een lening, gedekt door een hypo-theekrecht dat 5 jaar voor de faillietverklaring is gevestigd op het aan De Bonte Wever toebehorende bedrijfspand;
• Mark Johnsen: met een vordering van € 1.000 wegens aanvraagkosten faillissement; De fiscus: met een vordering van € 10.000 wegens omzetbelasting ontstaan over de maanden september en oktober 2017.

De curator gaat na verloop van tijd over tot openbare verkoop van het bedrijfspand. Het pand brengt, na aftrek van de kosten van executie, € 400.000 op. Na de voldoening van alle boedelschuldeisers resteert een bedrag van € 360.000. De curator wil overgaan tot het verdelen van dit vermogen onder de schuldeisers, met inachtneming van ieders rang, zodat hij het faillissement kan afwikkelen.

Vraag 7 

Maak een rangordeverdeling onder de vier schuldeisers van Bulldog. Geef het bedrag aan waarop zij aanspraak maken en betrek in uw antwoord de grondslag van hun aanspraak.

Casus VI

De bij notariële akte opgerichte Berry BV belegt in bijzondere panden op A-locaties. Het be-stuur van Berry BV bestaat uit vier bestuurders: Guus, Eva, Bart en Rick. In de statuten van Berry BV is bepaald dat Piet en Christien alleen gezamenlijk bevoegd zijn om de vennootschap te vertegenwoordigen. In de statuten is verder bepaald dat het bestuur en de bestuurders bevoegd zijn te besluiten tot de aanschaf van onroerend goed tot een bedrag van € 500.000. De statuten zijn conform de daarvoor geldende regels in het handelsregister openbaar gemaakt. Op 17 mei 2018 koopt Eva namens Berry BV een schilderij van een geitje van de kunstenares Jasper Ross ten bedrage van € 50.000 voor de ontvangstruimte van Berry BV. Guus, Bart en Rick vinden het schilderij niet mooi en zien graag dat Nicolette de aankoop terugdraait. Op 20 mei 2018 kopen Bart en Rick namens Berry BV een strandhuisje aan het Paterswoldse Meer ten bedrage van € 600.000. Eva vindt de aankoop van het strandhuisje ondoor-dacht en ze krijgt uiteindelijk Guus zover dat hij haar mening deelt. Samen sommeren ze Bart en Rick deze aankoop ongedaan te maken. Beide aankopen vallen binnen de doelomschrijving van de vennootschap.

Vraag 8 

Kan Eva namens Berry BV de aankoop van het schilderij ongedaan maken?

Vraag 9 

Kunnen Bart en Rick namens Berry BV de aankoop van het strandhuisje aan het Paterswoldse Meer ongedaan maken?

Vraag 10 

Stel dat Eva bevoegd was het schilderij te kopen namens Berry BV. Kan Berry BV de aankoop van het schilderij ongedaan maken indien gegeven is dat deze aankoop niet binnen de doelomschrijving van Berry BV valt, maar Jasper Ross hiervan niet op de hoogte is?

Casus VII

Mirthe, Nikki en Anne vormen een oogartsenmaatschap welke onder de naam Seethrough oogartsen aan het rechtsverkeer deelneemt. De maatschapsovereenkomst is gedeponeerd bij het handelsregister. Mirthe vindt dat het spreekkamermeubilair hoognodig aan vervanging toe is en koopt, zonder medeweten van Nikki en Anne, namens de maatschap nieuw meubilair van Wood BV. De koopprijs bedraagt € 30.000. Nikki en Anne zijn blij met deze actie van Mirthe en nemen het nieuwe meubilair meteen in gebruik.

Vraag 11 

Geef aan wie door Wood BV kan/kunnen worden aangesproken tot voldoening van de koopprijs, op welk(e) vermogen(s) Wood BV zich kan verhalen en voor welk bedrag.

Casus VIII

Uit de balans over het boekjaar 2017 blijkt dat de bij notariële akte opgerichte NV A een geplaatst kapitaal heeft van € 100.000. De aandelen hebben elk een nominale waarde van € 1.000. Alle aandelen zijn voor de helft volgestort. Voorts blijkt uit de balans over het boekjaar 2017 dat NV A een schuld heeft aan de bank van € 40.000 en dat zij een statutaire winstreserve heeft van € 15.000. Het eigen vermogen van NV A bedraagt volgens de balans over het boekjaar 2017 € 75.000.

Vraag 12 

Mag NV A op basis van de bovenstaande gegevens dividend uitkeren? Zo ja, tot welk bedrag?

Vervolg Casus VIII

NV A laat de gedachte om dividend uit te keren, varen. De bestuurders en een grote meerderheid van de aandeelhouders menen dat het verstandiger is om 10 aandelen in te trekken.

Vraag 13

Welke stappen dienen het bestuur en de AV op basis van de bovenstaande gegevens te zetten ten einde tot intrekking van 10 aandelen over te kunnen gaan?

Casus IX

De Engelse moedervennootschap Schweppes Ltd is merkhouder van het Engelse woordmerk ‘Schweppes’ dat is ingeschreven voor tonic. De Nederlandse dochter maatschappij Schweppes BV is houder van het Benelux woordmerk ‘Schweppes’. Red Paralela is een parallelhandelaar en heeft in Engeland 10.000 Schweppes tonic flessen, die daar door Schweppes Ltd rechtmatig in het verkeer zijn gebracht, opgekocht en naar Nederland geïmporteerd.

Vraag 14 

Kan Schweppes BV zich met succes tegen de verkoop van de 10.000 Schweppes tonic flessen in Nederland verzetten?

Antwoordindicatie

Vraag 1

Kans van slagen is klein. Het gebruik valt onder art. 2.23 lid 1 sub c BVIE: gebruik als accessoire en er lijkt ook sprake te zijn van een eerlijk gebruik in nijverheid en handel.

Vraag 2

Als het koffiezetapparaat een werk is in de zin van de Aw (EOK&PS heeft; de woorden “oorspronkelijk vormgegeven Nespresso koffiezetapparaat” wijzen in die richting) dan is krachtens art. 7 Aw Nespresso maker/auteursrechthebbende. Er is sprake van een openbaarmaking van een verveelvoudiging waarvoor in principe toestemming van de maker/auteursrechthebbende (Nespresso) nodig is. Kan Jumbo een beroep doen op een beperking van het auteursrecht? Dat lijkt niet het geval te zijn. Het citaatrecht van art. 15a Aw lijkt de meeste kans te maken maar aan de aanhef van het eerste lid van dit artikel lijkt niet voldaan te zijn. Kans op succes is dus groot.

Vraag 3

Janine heeft niet voldaan aan de mededelingsplicht. Niettemin is Protect gehouden uit te ke-ren. De uitkering wordt echter verminderd naar evenredigheid van hetgeen de premie meer zou hebben bedragen; zie art. 7:930 lid 3 BW. In casu wordt de uitkering gehalveerd.

Vraag 4

De ongevallenverzekering is een sommenverzekering: het is onverschillig of en in hoeverre met de uitkering schade wordt vergoed; zie art. 7:964 BW. De uitkering door Protect laat onverlet dat Janine haar volledige schade kan vorderen van de taxichauffeur. De schadevordering van Janine is niet tenietgegaan; Protect wordt niet gesubrogeerd.

Vraag 5

Nu de huurder failliet is, geldt art. 39 lid 1 Fw. De curator kan opzeggen met een termijn van maximaal drie maanden. De huur die verschuldigd is vanaf de datum van faillietverklaring (€ 1.500) is een (concurrente) boedelschuld. Boedelschuldeisers hoeven hun vordering niet in te dienen in het faillissement en zij worden als eersten voldaan. T.a.v. de huurbetalingsverplichtingen die zijn ontstaan voordat het faillissement (€ 1.500) is ingetreden, heeft te gelden dat Gerard Geertsen een concurrente pre-faillissementsschuldeiser is. Hij dient deze vordering in te dienen in het faillissement; art. 26 jo. 110 Fw. Ten aanzien van Jim Janssen heeft het volgende te gelden. Nu de werkgever failliet is, geldt art. 40 lid 1 Fw. De curator kan de arbeidsovereenkomst opzeggen met een termijn van maximaal 6 weken. Het loon dat verschuldigd is vanaf de datum van faillietverklaring (€ 1.800) is een preferente boedelschuld. Deze preferentie vloeit voort uit art. 3:288 sub e BW. Hij hoeft deze vordering niet in te dienen in het faillissement.

Vraag 6

Firma Z kan Phil aanspreken voor € 10.000 op grond van art. 6:162 BW: Phil heeft de overeenkomst namens de vereniging gesloten terwijl hij wist of behoorde te weten dat de vereniging de overeenkomst niet zou kunnen nakomen en voor het overige geen verhaal zou bieden (HR Ontvanger/Roelofsen).

Vraag 7

1. De ING Bank; € 340.000 (art. 3:279 BW jo. art. 58 Fw)
2. Mark Johnsen; € 1.000 (art. 3:288 sub a jo. Art. 21 lid 2 Inv)
3. De Fiscus; € 10.000 (art. 21 lid 2 Inv) 4 Heidi Engeland; € 9.000 (art. 3:288 sub e BW)
4. Karin Hensen; € 9.000 (art. 3:288 sub e BW)

Vraag 8

Eva was bevoegd de BV te vertegenwoordigen, art. 2:240 BW lid 1 BW. Haar bevoegdheid is onbeperkt en onvoorwaardelijk, art. 2:240 lid 3 BW. Er is geen sprake van een wettelijke beperking. Berry BV is gebonden aan de overeenkomst met Jasper Ross / Eva kan de aankoop niet ongedaan maken.

Vraag 9

Bart en Rick waren gezamenlijk vertegenwoordigingsbevoegd; art. 2:240 lid 2 BW. Er is sprake van onbeperkte en onvoorwaardelijke vertegenwoordigingsbevoegdheid; art. 2:240 lid 3 BW. De beperking tot het bedrag (€ 500.000) is niet tot de wet te herleiden. Berry BV is gebonden aan de aanschaf van het strandhuisje / Bart en Rick kunnen de aankoop niet ongedaan maken.

Vraag 10

Berry BV kan de aankoop van het schilderij niet ongedaan maken. Art. 2:7 BW biedt haar de mogelijkheid de overeenkomst te vernietigen wegens doelomschrijving indien Jasper Ross wist dat het doel werd overschreden of dit zonder eigen onderzoek moest weten. Het laatste is niet het geval.

Vraag 11

Het betreft de uitoefening van een beroep onder gemeenschappelijke naam (maatschap in enge zin). Bij een maatschap zijn de individuele maten in beginsel niet individueel vertegenwoordigingsbevoegd (art. 1679 juncto art. 1681 Boek 7A BW). Ria heeft de maatschap dus onbevoegd vertegenwoordigd (ze had geen volmacht), maar er heeft in casu een stilzwijgende bekrachtiging plaatsgevonden doordat de medematen het meubilair in gebruik hebben genomen. Wood BV is dus een zaakscrediteur. Zij kan de maatschap aanspreken voor het gehele bedrag van € 30.000 en verhaal zoeken op het afgescheiden vermogen. Voorts kan zij elke maat aanspreken voor € 10.000 (art. 7A:1680 BW, aansprakelijkheid voor gelijke delen) en zich verhalen op de privévermogens van Mirthe, Nikki en Anne.

Vraag 12

Zie art. 2:105 lid 2 BW. Het EV bedraagt € 75.000. Het gebonden vermogen bedraagt € 65.000. NV A mag € 10.000 dividend uitkeren.

Vraag 13

1. NV A (het bestuur) dient de aandeelhouders aan te spreken tot volstorting van de aandelen. De reden hiervoor is dat NV A alleen volgestorte aandelen mag inkopen; art. 2:98 lid 1 BW.
2. Nadat de aandelen zijn volgestort, dient NV A (het bestuur) 10 aandelen in te kopen (tegen de nominale waarde). NV A is hiertoe bevoegd; zie art. 2:98 lid 2 BW. Immers, na volstorting bedraagt het EV € 125.000, terwijl het gebonden vermogen € 115.000 bedraagt.
3. NV A (de AV) dient het besluit te nemen tot intrekking van de 10 aandelen die NV A zelf houdt; art. 2:99 lid 2 BW.

Vraag 14

Nee. Er is sprake van uitputting van het merkrecht; art. 2.23 lid 3 BVIE. De flessen zijn door een economisch/juridisch verbonden vennootschap voor het eerst binnen de EER met toestemming van de merkhouder in het verkeer gebracht. Dat heeft (ook) uitputting tot gevolg (Geerts p. 25).