Cognitieve gedragstherapie: Theorie en praktijk
Hoofdstuk 10
Het identificeren van emoties

Inleiding

Cliënten met een stoornis ervaren vaak emoties die gezien de situatie excessief of disproportioneel zijn. De intensiteit en kwaliteit van de emoties van cliënten zijn te begrijpen als je kijkt naar de kracht van hun automatische gedachten en geactiveerde overtuigingen.

Het is belangrijk om de gevoelens van de cliënt te erkennen en empathie te tonen.

De belangrijkste problemen van de cliënt zijn geassocieerd met hoge spanningsniveaus.

Probeer spanning gedeeltelijk weg te nemen en positieve emoties toe te laten nemen.

Hoe je automatische gedachten van emoties kunt onderscheiden

Veel cliënten begrijpen het onderscheid tussen gedachten en emoties niet helemaal. Probeer ervaringen van cliënten te begrijpen en deze inzichten te delen.

Wat cliënten vertellen organiseer je aan de hand van het cognitieve model 1 situatie 2 automatische gedachte 3 reactie.

Als cliënten hun gedachten en emoties verwarren kun je, op grond van het verloop van de sessie, hun doelen en de sterkte van de samenwerking: 1) de verwarring negeren, Je kunt subtiel corrigeren als het niet zo heel belangrijk is 2) erop in gaan, uitleggen 3) er later op ingaan.

Het belang van het onderscheid tussen emoties

Je probeert de overtuigingen te vinden die de cliënt beïnvloedden.

Het verband tussen de gedachten, emoties en het gedrag moet duidelijk zijn. Als cliënten over een emotie vertellen die niet lijkt te stroken met de inhoud van hun automatische gedachten, onderzoek je verder. De inhoud van de gedachte hoort logisch samen te hangen met de emotie.

Problemen met het benoemen van emoties

Soms heeft het zin om cliënten te vragen om hun emotionele reacties in specifieke situaties aan emotietermen te koppelen. Als je een ‘emotietabel’ samenstelt kun je cliënten helpen om hun emoties effectiever te benoemen. Cliënten kunnen een lijst maken van actuele situaties of situaties uit het verleden waarin ze een bepaalde emotie voelden, en die erbij pakken als ze moeite hebben om te benoemen hoe ze zich voelden.

Beoordelen van de intensiteit van emoties

Soms is het belangrijk om de intensiteit van emoties te kwantificeren. Sommige cliënten hebben onjuiste ideeën over het ervaren van emoties. Deze kan getoetst worden als je de intensiteit leer bepalen.

Als je de intensiteit bepaald, ga je na of het ontzenuwen van een gedachte of overtuiging en daar adequaat op reageren effectief zijn geweest. Zo kun je beoordelen of een gedachte een interventie nodig heeft.

Het beoordelen van de intensiteit van een emotie kan in een gegeven situatie helpen om vast te stellen of die situatie meer aandacht nodig heeft.

Het gebruik van emotionele intensiteit in therapie

Soms weten cliënten niet weke situatie ze ter sprake moeten brengen. Je kunt hen vragen om de mate van negatieve gevoelens te bepalen om te beslissen of een situatie zin heeft.