Rechtspositie ouders en kind - Universiteit Utrecht

HC Rechtspositie ouders en kind 

Deel 1: rechtspositie kind 

Combizitting 

• Combizitting: zittingsvorm waarbij verschillende soorten zaken betreffende een jeugdige op één zitting worden behandeld. 

• o.a. combinatie jeugdbeschermingszaak en jeugdstrafzaak 

• ‘Klantvriendelijk’ + kwalitatief betere beslissing + efficiënt 

• Kwalitatief beter: rechter die zitting voorzit heeft integrale aanpak van zaken behandeld. Alle informatie over zaken > geïntegreerd beeld > kwalitatief betere beslissing.  

• Efficiënt: 1 zitting, 1 rapport, tijd 

• Echter verschillende rechtsgebieden > eigen procesregels en praktijk, wel ‘combineerbaar’? 

• Jeugdstrafrecht: jeugdige verdachte van een strafbaar feit, 12+, procedure gaat om de vraag of het strafbare feit bewezen kan worden. Is de verdachte strafbaar? Welke maatregel? 

• Civielrecht: kan er ingegrepen worden in gezag van ouders? Problematische opvoeding, gedwongen hulp.  

• Dus: heel andere vraagstukken. Zaken hebben eigen procesregels en praktijk. Moeten gecombineerd worden op de zitting: kan dat wel goed?  

• Huidige stand van zaken/toekomst? 

• Beginsel ‘één gezin, één rechter’ 

• Streven om zaken op combizitting te behandelen. Dit komt na 2014 niet meer zo duidelijk terug. Komt wel terug in beroepsstandaarden voor rechters, wel onduidelijk voor welke zaken dit precies is.  

• Eén gezin, één rechter: dit zou betrekking hebben op familiezaken, afstammingszaken. Niet duidelijk of jeugdstrafzaken daaronder vallen. 

• Combizitting? 

Jeugdbeschermingsprocedure (JBP) 

• Onderzoek ‘Kind in proces: van communicatie naar effectieve participatie’ (Bruning, 2020) > betreft familie- en jeugdzaken 

• Gaat veelal over alle zaken die onder familie- en jeugdrecht vallen. Dit is o.a. jeugdbeschermingszaak. 

• Jeugdbeschermingszaken vallen onder familie- en jeugdzaken (net als zaken omtrent afstamming/adoptie en gezag/omgang/scheiding). 

• Moet er in gezagsrelatie van ouder en kind worden opgetreden door de Staat? 

JBP: formele procespositie kind 

• Uitgangspunt civiel recht: minderjarige is procesonbekwaam 

• Kind kan niet zelfstandig procederen. 

• Vanwege procesonbekwaamheid wordt minderjarige vertegenwoordigd door: 

• Zijn wettelijk vertegenwoordiger (in beginsel) 

• Bijzondere curator (moet benoemd worden) 

• Als er een strijd is tussen de belangen van de minderjarige en die van de ouder(s) met gezag. Dan kan er een bijzonder curator worden benoemd. Hiertoe moet je een verzoek bij de rechter doen. Rechter kan dit ook ambtshalve doen. Bijzondere curator is niet specifieke beroepsgroep (bijv. Advocaat, pedagoog). 

• Uitzonderingen procesonbekwaamheid, o.a.: 

• Verzoeken omtrent gesloten jeugdhulp 

• Verzoek om oplegging/verlenging: vanaf 12 jaar bekwaam, onder 12 jaar alleen bekwaam geacht als hij in staat is tot redelijke waardering van zijn belangen ter zake. 

• Verzoek om benoeming bijzondere curator 

• Ook de minderjarige kan in zaken zelf verzoeken bij de rechter om een bijzondere curator te benoemen. 

Verbetervoorstellen Bruning e.a. 2020 

• Minderjarige vanaf 12 jaar: 

• Volledig procesbekwaam: eigen rechtsingang daar waar ouders dit ook hebben + bijstand van advocaat 

• Zelfstandig hoger beroep instellen mogelijk 

• Bijstand advocaat in geval van UHP (binnen OTS) en bij voogdij na gezagsbeëindiging 

• Minderjarige 8 tot 12 jaar + onder 8 jaar voor zover in staat tot redelijke waardering van hun belangen ter zake: 

• Informele rechtsingang, bij gebruik: toewijzing bijzondere curator 

• Bijstand bijzondere curator in geval van UHP (binnen OTS) en bij voogdij na gezagsbeëindiging 

• Deze voorstellen hebben te maken met onduidelijkheden over uitzonderingen. En minderjarigen zijn in de praktijk niet goed op de hoogte van uitzonderingen.  

• Bijzondere curator is uitzondering, terwijl ouders met gezag niet altijd de meest geschikte personen zijn. Rechter benoemt niet snel een bijzonder curator.  

JBP: hoorrecht kind 

• Art. 809 Rv: 

• Minderjarige vanaf 12 jaar moet in beginsel in gelegenheid worden gesteld zijn mening kenbaar te maken. 

• Onder 12 jaar: kan in de gelegenheid worden gesteld... 

• Jeugdbeschermingsprocedure: 

• Bij bepaalde verzoeken: reactie minderjarige opnemen in verzoekschrift 

• Bij kindgesprek in beginsel niemand aanwezig (procesreglementen) 

• Dit is niet tijdens de zitting. Minderjarige is hier niet bij aanwezig.  

• Optie van uitgesteld horen in situaties van onmiddellijk en ernstig gevaar voor minderjarige 

• Rechter kan direct uitspraak doen na melding. Dit is wel uitzonderingssituatie.  

• Ouders met gezag moeten alsnog binnen 2 weken na uitspraak gehoord worden. 

Verbetervoorstellen Bruning 

• Aanpassen art. 809 Rv 

• Minderjarige vanaf 8 jaar moet in beginsel gelegenheid worden gesteld zijn mening kenbaar te maken 

• Van 4 tot 8 jaar: kan in de gelegenheid gesteld worden + mogelijkheid van direct of indirect horen met ondersteuning van bijzondere curator 

• Verder: 

• Standaard mogelijkheid om vertrouwenspersoon als ondersteuner mee te nemen naar kindgesprek 

• Jeugdigen gaven zelf aan hier behoefte aan te hebben  

• Ondersteuning in procedure door bijzonder curator vaker mogelijk maken/minder strenge eisen aan stellen + rol bijzondere curator duidelijk afbakenen (nu wordt hij nog weleens gezien als deskundige voor de rechter i.p.v. belangenbehartiger van de minderjarige + minderjarige van informatie voorzien). 

Verbetervoorstellen Bruning 

• Contextfactoren verbeteren (geldt zowel m.b.t. formele procespositie als hoorrecht): 

• Kindvriendelijke informatie + kindvriendelijke wijze van oproepen 

• Kindvriendelijke (wacht)ruimtes + voldoende tijd voor kindgesprek + training/scholing voor rechters 

• Wachtruimtes: kinderen kunnen daar samen met volwassen verdachten zitten of ze kunnen hun ouders daar tegenkomen 

• Meer aandacht voor terugkoppeling uitspraak aan kind + in uitspraak aangeven in welke zin mening kind is meegenomen in beslissing 

• Aanmoediging kindvriendelijke rechtspraak 

• Uitspraken in kindvriendelijke taal. Zowel voor ouders als voor minderjarige niet altijd begrijpelijke taal. 

De jeugdstrafprocedure (JSP) 

Het gaat om een jeugdige verdachte (>12 jr) die wordt aangeklaagd door OM omdat hij verdacht wordt van een strafbaar feit.  

JSP: procespositie jeugdige 

• Minderjarige verdachte wordt procesbekwaam geacht, heeft procespositie van (minderjarige) verdachte.  

• Hem komen rechten en plichten van verdachten toe. Ook specifieke rechten en plichten die hij specifiek als minderjarige verdachte heeft (zoals verschijningsverplichting, niet kunnen afzien van rechtsbijstand bij politieverhoor) 

• Minderjarige wordt voorzien van een raadsman 

• Uitzondering: bij voornemen strafbeschikking geen raadsman toegewezen. Alleen bij taakstraf > 32 uur of betaling > 200 euro, dan wel raadsman 

• Ouders/voogd positie ten dienste van de minderjarige verdachte: 

• Verlener van bijstand (niet in juridische zin!) > hulp en ondersteuning (mentaal, emotioneel, fysiek (door aanwezigheid)) 

• Informant over persoon jeugdige 

• Geen vertegenwoordigingsrol van de jeugdige (hij wordt procesbekwaam geacht). Dit is in jeugdbeschermingsprocedure dus anders 

Combizitting 

• Voorbeeld combizitting: verzoek OTS + UHP en jeugdstrafzaak (mishandeling klasgenoot). Dit vindt ongeveer gelijktijdig plaats > tegelijkertijd behandelen 

• JBP: kindgesprek 

• JSP: cautie + ondervraging door rechter + reactie op vordering OvJ + laatste woord 

• Cautie: rechter moet aangeven dat minderjarige niet verplicht is tot antwoorden 

• JSP: bijstand raadsman 

• Aandachtspunten 

• Behandelvolgorde 

• Jeugdbeschermingszaak > jeugdstrafzaak > uitspraak van beide zaken 

• Jeugdstrafzaak (juridisch gedeelte: bewijs, strafbaar feit) > bespreken van persoonlijke omstandigheden > verzoek van jeugdbescherming behandelen > verder met strafzaak: eis van OvJ, pleidooi, laatste woord verdachte > uitspraak van beide zaken 

• Lastigere volgorde: er moet goed gelet worden op de regels die op dat moment gelden. Complex om te begrijpen 

• Cautie wanneer? 

• In strafzaak recht om te zwijgen. Wordt dit aan het begin van zitting gedaan, dan kan het verwarrend zijn als dit later niet meer geldt bij jeugdbeschermingszaak.  

• Uitleg – aanwezigheid jeugdige/afzonderlijk horen – aantal aanwezigen 

• Uitleg door kinderrechter aan begin van zitting: wie zijn er aanwezig? Welke zaken worden behandeld? Welke volgorde? Tussendoor aangeven in welke fase van de procedure men zit.  

• Moet jeugdige wel hele zitting aanwezig zijn? Als het niet gecombineerd zou zijn, vind kindgesprek apart plaats (aparte middag, of voorafgaand aan zitting) en is kind niet bij zitting aanwezig. Bij combizitting kan dit anders gaan: bij jeugdstrafzaak mag jeugdige de hele tijd erbij zitten. Omdat het gecombineerd wordt behandeld wordt er niet altijd over nagedacht dat het niet altijd wenselijk is dat de jeugdige erbij blijft: het gaat om opvoeding en ouders (kan vervelend zijn). 

• Aantal aanwezigen: bij combizitting groter dan bij afzonderlijke zittingen. Kinderrechter is wel bij beide zaken aanwezig, maar bijv. Ovj bij een jeugdbeschermingszaak in principe niet, nu bij combizitting wel.  

• Rechter, OvJ, verzoekende partij jeugdbeschermingszaak, ouders, gezinsvoogd, RvdK (voor toelichting jeugdstrafzaakrapport), tolk, raadsman, advocaat van ouders (voor jeugdbeschermingszaak). 

• Zijn zoveel mensen wel wenselijk? 

Deel 2: rechtspositie ouders 

Jeugdbeschermingsprocedure (JBP) 

• De gerechtelijke procedure in eerste aanleg m.b.t. een verzoek van de Staat (Rvdk, OM, GI) tot oplegging van een jeugdbeschermingsmaatregel. Denk aan: 

• Ondertoezichtstelling 

• Uithuisplaatsing 

• Gezagsbeëindiging 

• Verzoek maakt inbreuk op gezagsrelatie ouder-kind > ouders met gezag zijn belanghebbenden in de procedure. 

Belanghebbenden 

• Art. 798 lid 1 Rv: ‘voor toepassing van deze afdeling wordt onder belanghebbende verstaan degene op wiens rechten en verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft.’ 

• Ouders met gezag zijn dus in ieder geval belanghebbende in de procedure. Ouders met family life met het kind mogelijk ook (geen gezag, wel feitelijke opvoeding en verzorging van het kind als behorende tot het gezin van de ouder). 

Positie ouder-belanghebbende I 

• Bij verzoek oplegging OTS of GB 

• Hoor en wederhoor 

• ‘De rechter stelt partijen over en weer in de gelegenheid hun standpunten naar voren te brengen en toe te lichten en zich uit te laten over elkaars standpunten en over alle bescheiden en andere gegevens die in de procedure ter kennis van de rechter zijn gebracht, een en ander tenzij uit de wet anders voortvloeit. Bij zijn beslissing baseert de rechter zijn oordeel, ten nadele van een der partijen, niet op bescheiden of andere gegevens waarover die partij zich niet voldoende heeft kunnen uitlaten.’ 

• Ouder mag dus reageren.  

• Het kan dat de belanghebbende de mogelijkheid niet heeft om ergens op te reageren > dan mag de rechter dit ook niet ten nadele van deze partij meenemen in zijn beslissing. 

Positie ouder-belanghebbende II 

• Ouders ontvangen oproeping om gehoord te worden + afschrift van verzoekschrift 

• Verzoekschrift komt niet uit de lucht vallen: RvdK heeft al eerder onderzoek gedaan bij het gezin. 

• Oproeping geeft o.a. plaats, dag en tijdstip van de mondelinge behandeling (‘de zitting’) + informatie over het griffierecht voor de indiening van een verweerschrift 

• Verzoekschrift moet een duidelijke omschrijving bevatten van het verzoek en de gronden ervoor 

• Verzoekschrift moet aangeven of en hoe het verzoekschrift met de minderjarige is besproken + reactie van minderjarige 

Mondelinge behandeling verzoekschrift (zitting) 

• Aanwezigen: 

• Kinderrechters (of drie rechters) 

• Verzoekende partij (bijv. Rvdk) 

• Belanghebbenden 

• Verzoekschrift wordt toegelicht – belanghebbenden reageren – direct of later uitspraak 

• Kindgesprek (zie procesreglementen) 

• Minderjarige niet bij zitting – afzonderlijk gehoord 

• Tijdens de mondelinge behandeling geeft de rechter kort en zakelijk weer wat de minderjarige mondeling dan wel schriftelijk heeft verklaard (vanaf 12 jaar, onder 12 jaar is mogelijk). 

• Als rechter beslissing baseert op kindgesprek, moeten ouders op grond van hoor en wederhoor wel weten wat er in het kindgesprek is gezegd.  

Uitzondering: spoedsituaties 

• Beschikking VOTS (evt. Met UHP) kan aanstonds worden gegeven indien de behandeling van het verzoek en de gelegenheid waarop de minderjarige zijn mening kenbaar kan maken niet kunnen worden afgewacht zonder onmiddellijk en ernstig gevaar voor de minderjarige. 

• Belanghebbenden en de minderjarige moeten alsnog binnen 2 weken gelegenheid krijgen om gehoord te worden. 

Positie ouder-belanghebbende III 

• Wraking van de rechter 

• Als ouders van mening zijn dat hij partijdig zou kunnen zijn/schijn van partijdigheid heeft 

• Schriftelijk verweer 

• Voor mondelinge behandeling al verweer geven tegen het verzoek. Ouders hoeven niet te betalen voor dit verweer bij JBP. Ouders zouden zonder kosten zich moeten kunnen verweren. Opvallend is wel dat ze voor schriftelijk verweer een advocaat nodig hebben (dit kost wel geld).  

• Bijstand 

• Bij zitting in persoon verschijnen of bij gemachtigde (niet verplicht om in persoon te verschijnen, behalve als de rechter dit beveelt) 

• In persoon verschijnen > bijstand door raadsman mogelijk 

• Gemachtigde en raadsman kunnen een advocaat zijn, hoeft niet 

• Inzage en afschrift. Let wel: uitzondering: bij bepaalde stukken hoeft dit niet (ter bescherming van privacy). 

Positie ouder-belanghebbende IV 

• Benoeming deskundige = specifiek recht van ouder-belanghebbenden 

• Hoeft niet per se een tegenonderzoek te zijn op onderzoek van de verzoekende partij. Het verzochte onderzoek van ouders moet wel mede tot beslissing van de zaak leiden en niet tegen het belang van het kind ingaan. 

• Ouders kunnen hier een financiële bijdrage aan leveren 

• Uitspraak openbaar. Mondelinge behandeling in beginsel gesloten. Ouders krijgen na afloop afschrift toegestuurd. 

• Hoger beroep. Uitzondering VOTS 

• Kennen ouders hun rechtspositie en zijn ze in staat om deze te benutten? 

• Geen recht om geïnformeerd te worden over rechtspositie 

• En lastig te vinden in de wet (geen aparte afdeling voor ouders bij JBP) 

• Rol van advocaat kan hier dus belangrijk zijn 

• Beoordeling nut rechtsbijstand mogelijk lastig (en rechtsbijstand kost geld) 

Artikel 8 EVRM + Moser/Oostenrijk 

• Artikel 8 EVRM 

• Recht op respect voor gezinsleven (lid 1), inbreuk hierop gerechtvaardigd mits (lid 2) 

• Impliciete procedurele vereiste: Ouders moeten zodanig worden betrokken in besluitvormingsprocedure dat hun belangen onder art. 8 EVRM voldoende bescherming krijgen. 

• EHRM Moser/Oostenrijk - moeder Moser niet voldoende betrokken want: 

• Slechts 1 keer gehoord, op eigen initiatief 

• Geen inzage en reactie op rapportages 

• Geen (rechts)bijstand 

• Dit alles niet gecompenseerd in hoger beroep 

Artikel 6 EVRM + Moser/Oostenrijk 

• Artikel 6 lid 1 EVRM 

• Recht op een eerlijke en openbare behandeling van de zaak, binnen een redelijke termijn, door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij wet is ingesteld. Uitspraak moet in het openbaar, zitting kan in beslotenheid o.a. in belang kind of ter bescherming privéleven procespartijen 

• EHRM Moser/Oostenrijk 

• Moeder Moser heeft niet kunnen reageren (en inzien) op rapportages die door Juvenile Court zijn gebruikt > EHRM: het was niet aan moeder Moser zelf om dossier te inspecteren op rapportages ingediend door tegenpartij, maar Courts hadden haar hierover moeten informeren en haar gelegenheid moeten geven om hierop te reageren > schending art. 6 lid 1 op punt van beginsel equality of arms. 

• Equality of arms: ziet vooral op de gelijkheid in wapenen. Vereist dat elke partij in de zaak een redelijke kans moet krijgen om zaak uiteen te zetten onder voorwaarden die hem niet aanzienlijke achterstand geeft van de andere partij > gelijke kans om zaak te bepleiten. 

EHRM-uitspraken m.b.t. rechtsbijstand 

• Bron: Hepping & Schmidt, 2017 

• Art. 6 EVRM: bijstand van advocaat mogelijk noodzakelijk voor effectieve toegang tot de rechter + procedurele eerlijkheid 

• Art. 8 EVRM: bij complexe procedures met (mogelijk) verstrekkende gevolgen hebben (kwetsbare) ouders recht op verhoogde procesbescherming (bijv. Bijstand advocaat), als ze anders niet begrijpen wat er op het spel staat en niet effectief kunnen participeren. 

De Jeugdstrafprocedure (JSP) 

• Ouders/voogd positie ten dienste van de minderjarige verdachte: 

• Verlener van bijstand (niet in juridische zin) 

• Informant over persoon jeugdige 

• NB. Geen vertegenwoordigersrol! 

Algemeen: positie ouders 

• Ouders in Wetboek van Strafvordering 

• Ouders met gezag over de verdachte 

• Zolang de verdachte minderjarig is 

• Wetswijzigingen m.i.v. 1 juni 2019 door implementatie EU-Richtlijn 2016/800, o.a. 

• Jeugdige verdachte recht op medisch onderzoek, kan op verzoek van o.a. ouder/voogd of vertrouwenspersoon 

• Bij opstellen advies (door RvdK) moeten verdachte, ouders/voogd of vertrouwenspersoon worden betrokken 

• Voorheen was dit nog niet in de wet neergelegd. 

Aanhouding jeugdige verdachte 

• Art. 488b Sv (deels gewijzigd per 1 juni 2019) 

• 1. In afwijking van artikel 27e, eerste lid, geeft de hulpofficier van justitie die bij de voorgeleiding beveelt dat de verdachte wordt opgehouden voor onderzoek, zo spoedig mogelijk kennis van de vrijheidsbeneming en van de redenen daarvan aan de ouders of voogd [Uitstel is geregeld in art. 27e lid 3 Sv]. De ouders of voogd ontvangen daarbij zo spoedig mogelijk een mededeling van rechten als bedoeld in artikel 488aa. 

• Blauwgekleurde deel bestond al.  

• Artikel 488a: rechten over verdachte zelf. Ouders/voogd moeten deze rechten dus ook weten (zijn niet hun eigen rechten). 

• Dit recht is niet absoluut (zie lid 2) 

• 2. De mededeling van rechten, bedoeld in het eerste lid, blijft achterwege wanneer: 

• a.deze in strijd is met de belangen van de verdachte; 

• b.de mededeling niet mogelijk is omdat de ouders of voogd na redelijke inspanning niet kunnen worden bereikt of onbekend zijn. 

• 3. In het geval, bedoeld in het tweede lid, wordt de mededeling gedaan aan een vertrouwenspersoon. Wanneer de verdachte geen vertrouwenspersoon heeft aangewezen, wordt de mededeling gedaan aan de raad voor de kinderbescherming. 

• 4. Indien de omstandigheden, bedoeld in het tweede lid, ophouden te bestaan, ontvangen de ouders of voogd de mededeling alsnog.’ 

Politieverhoor jeugdige verdachte 

• Art. 488ab Sv (nieuw sinds 1 juni 2019) 

• ‘1. Bij het verhoor door de opsporingsambtenaar heeft de verdachte het recht te worden vergezeld door de ouders of voogd of een vertrouwenspersoon (dit kan ook een ouder zonder gezag zijn). 

• Eerder: keuze tussen advocaat of ouders/voogd/vertrouwenspersoon. 

• 2.De toegang van de persoon tot het verhoor kan worden geweigerd indien de hulpofficier van justitie van oordeel is dat: 

• a. Het niet in het belang van de verdachte is dat hij door de ouder of voogd of vertrouwenspersoon wordt vergezeld, of 

• b. Het belang van het onderzoek zich tegen die aanwezigheid verzet. 

• 3. De beslissing, bedoeld in het tweede lid, kan door de hulpofficier van justitie alleen met toestemming van de officier van justitie worden genomen.’ 

Eerder OM-beleid: of aanwezigheid advocaat, of aanwezigheid ouder/vertrouwenspersoon. Nu kan het beiden. 

Horen verdachte bij voornemen strafbeschikking 

• Art. 491a Sv (nieuw sinds 1 juni 2019) 

• ‘1. Wanneer de verdachte wordt gehoord als bedoeld in artikel 491, tweede lid, heeft deze het recht te worden vergezeld door de ouders of voogd of een vertrouwenspersoon die de officier van justitie geschikt acht. 

• 2. De officier van justitie roept de ouders of voogd, op bij het horen aanwezig te zijn. Aan de verdachte wordt kennis gegeven dat hij zich bij het horen kan laten vergezellen door een vertrouwenspersoon. 

• 3. De toegang van die persoon tot het verhoor kan worden geweigerd indien de officier van justitie van oordeel is dat: 

• a.het niet in het belang van de verdachte is dat hij door die persoon wordt vergezeld, of 

• b.het belang van het onderzoek of de behandeling van de zaak zich tegen aanwezigheid van die persoon verzet.’ 

Verhoor verdachte m.b.t. gevangenisneming 

• Art. 493a Sv (nieuw sinds 1 juni 2019) 

• ‘1. Wanneer de verdachte wordt gehoord als bedoeld in artikel 493, vierde lid, heeft deze het recht te worden vergezeld door de ouders of voogd. De ouders of voogd worden hiertoe opgeroepen. 

• 2. Artikel 496, tweede lid, is van overeenkomstige toepassing.’ (Gaat vertrouwenspersoon toch een rol spelen) (komt hierna, z.ie beneden) 

Conclusie tot zover 

• Positie ouders in voorfase nu meer in wet geregeld 

• Positie niet absoluut 

• Nu ook rol voor vertrouwenspersoon (kan ouder zonder gezag zijn) 

• Verhoor van rechter-commissaris, over voorlopige hechtenis (vordering inbewaringstelling). Hierover is niks vermeld. 

Terechtzitting 

• Art. 496 Sv (per 1 juni 2019 nieuw lid 2 en 3, oude lid 2 en 3 doorgenummerd naar lid 4 en 5) 

• ‘1. De ouders of de voogd zijn verplicht tot bijwoning van de terechtzitting. Zij worden daartoe opgeroepen. Bij de oproeping wordt hun kennisgegeven, dat, indien zij niet aan deze verplichting voldoen, het gerecht hun medebrenging kan gelasten. 

• 2. De verdachte heeft het recht te worden vergezeld door een vertrouwenspersoon die door de rechter geschikt wordt geacht, indien de rechter van oordeel is dat: 

• a.de aanwezigheid van de ouders of voogd in strijd is met de belangen van de verdachte; 

• b.na redelijke inspanning is gebleken dat de ouders of voogd niet kunnen worden bereikt of onbekend zijn; 

• c.de behandeling van de zaak zich tegen aanwezigheid van de ouders of voogd verzet.’ 

• ‘3. Indien in het geval, bedoeld in het tweede lid, de verdachte geen vertrouwenspersoon heeft aangewezen of wanneer de rechter de aangewezen persoon ongeschikt acht, wordt de verdachte bijgestaan door een vertegenwoordiger van de raad voor de kinderbescherming.’ 

• Lid 4 betreft inbreng ouders/voogd + verweer tegen schadevergoeding 

• Lid 5 betreft tijdelijk buitensluiten ouders/voogd van zitting 

• NB. Art. 496a Sv betreffende afwezige ouders (aanhouding, bevel medebrenging, uitzonderingen…) ongewijzigd. 

Combizitting 

• Combizitting: zittingsvorm waarbij verschillende soorten zaken betreffende een jeugdige op één zitting worden behandeld 

• Positie ouders: 

• JBP: belanghebbende vanwege gezag/familiy life 

• JSP: ‘bijrol’ ten dienste van jeugdige verdachte 

• Aandachtspunten bij combizitting JBP + JSP: 

• Behandelvolgorde + uitleg 

• Inbreng ouders 

• In JSP kleinere rol dan in JBP 

• Bij JSP andere zitplaats (vaak wat verder weg) dan bij JBP. Lastig om dit dus te combineren 

• Rol ouder zonder gezag 

• Bij JBP gaat het om ouder met gezag. Kan ook gaan om ouder zonder gezag als het gaat om family life (dan ook belanghebbende).