Bijl/Van Baalen - Arrest

Bijl / Van Baalen (HR 30-06-2006, NJ 2007, 483)

Casus

Van Baalen is eigenaar van een perceel grond en water met bestemming jachthavenbedrijf. Naast hem woont Bijl. Tussen partijen zijn een aantal geschillen geregeld in kort geding. Een van de geschillen betrof een recht van erfdienstbaarheid van uitzicht. Deze erfdienstbaarheid van uitzicht verhinderde voor Van Baalen de mogelijkheid om een botenloods op haar terrein te bouwen. Partijen zijn overeengekomen dat Bijl afstand zou doen van zijn recht van de erfdienstbaarheid van uitzicht. Daarnaast zijn partijen overeengekomen dat het recht van overpad van Bijl ten laste van het perceel van Van Baalen uitgebreid zou worden tot een recht van overpad. Van Baalen heeft op grond van de gemaakte afspraken een bedrag van 550.000 gulden voldaan aan Bijl. Op 11 juli 2001 heeft Van Baalen een bouwvergunning verkregen voor de bouw van vier landhuizen en later voor een vijfde landhuis. Bijl heeft tegen deze vergunningverlening bezwaar gemaakt. Van Baalen heeft op 9 oktober 2001 Bijl in kort geding gedagvaard en gevorderd dat Bijl veroordeeld zou worden om zijn bezwaren tegen de aan Van Baalen afgegeven bouwvergunningen in te trekken. De vordering is op 18 oktober 2001 afgewezen. Van Baalen is in hoger beroep gegaan en dat hof heeft op 19 december 2002 het vonnis van 18 oktober 2001 vernietigd en Bijl veroordeeld om binnen 48 uur na betekening van het arrest zijn bezwaren in te trekken. Bijl heeft aan dit arrest gevolg gegeven. Van Baalen stelt schade te hebben geleden als gevolg van het bezwaar dat Bijl heeft gemaakt tegen de verleende bouwvergunningen. Van Baalen verzoekt op deze grond bij de voorzieningenrechter hen te vergunnen om ten laste van Bijl conservatoire (derden)beslagen te doen leggen ter verzekering van de door hen gestelde vordering op Bijl. Dit verlof is verleend op 14 februari 2003 voor bedrag van 1.150.000 euro. Van Baalen heeft vervolgens conservatoir beslag gelegd op een aantal goederen van Bijl. In de hoofdzaak heeft de rechter de vordering, die aan het beslag ten grondslag lag, afgewezen bij vonnis van 19 mei 2004. Van Baalen heeft tegen dit vonnis hoger beroep ingesteld en de beslagen derhalve niet opgeheven. Bijl heeft op 5 juli 2004 aan de voorzieningenrechter gevorderd het beslag op te heffen. Bijl heeft hiertoe gesteld dat de vorderingen van Van Baalen door de rechter zijn afgewezen en derhalve hiermee de ondeugdelijkheid van het beslag is komen vast te staan. De voorzieningenrechter heeft bij vonnis van 22 juli 2004 de gevraagde voorziening geweigerd. Hiertegen is Bijl in hoger beroep gegaan. Het hof heeft de uitspraak van de voorzieningenrechter bekrachtigd. Bijl is vervolgens in cassatie gegaan.

Rechtsvraag

In hoeverre komt bij de beoordeling van een vordering tot opheffing van een conservatoir beslag in kort geding betekenis toe aan een vonnis van de bodemrechter in de desbetreffende hoofdzaak, dat nog niet in kracht van gewijsde is gegaan?

Rechtsregel

Een vordering tot opheffing van een conservatoir beslag op de grond dat de vordering tot verzekering waarvan het beslag is gelegd, door de bodemrechter in eerste aanleg is afgewezen, moet ingeval tegen dat vonnis hoger beroep is ingesteld, niet zonder meer worden toegewezen, ook niet onder het voorbehoud van kennelijke misslagen in de uitspraak van de bodemrechter.

Ook in een zodanig geval dienen de wederzijdse belangen van partijen te worden afgewogen. De omstandigheid dat de bodemrechter in eerste aanleg in de hoofdzaak reeds uitspraak heeft gedaan, dient daarbij wel te worden meegewogen. Van de voorzieningenrechter kan niet worden gevergd dat hij in zijn vonnis mede een voorlopige beoordeling geeft van de kans van slagen van het door de beslaglegger tegen het vonnis in eerste aanleg ingestelde hoger beroep. Ook in een geval als hier bedoeld ligt het in de eerste plaats op de weg van degene die opheffing van het beslag vordert, met inachtneming van de beperkingen van de kort geding procedure aannemelijk te maken dat de door de beslaglegger gepretendeerde vordering ondeugdelijk is of dat het voortduren van het beslag om andere redenen niet kan worden gerechtvaardigd.