HR 24 Juni 2011, NJ 2011/390 - Arrest

Feiten

I.c. gaat het om een jeugdige, die geboren is in 1994, en sinds 1 april 2008 onder toezicht is gesteld. Hij is met machtiging van de kinderrechter op 20 februari 2009 geplaatst in het JOC (Jongerenopvangcentrum) in Amsterdam en op 17 maart 2009 in de justitiële jeugdinrichting Teylingereind. Op 3 september 2009 is hij overgeplaatst naar de accommodatie voor gesloten jeugdzorg van de O.G. Heldringstichting in Zetten. Op 19 april 2010 is hij overgeplaatst naar de accommodatie voor gesloten jeugdzorg Almata in Den Dolder.

Jeugdzorg heeft bij verzoekschrift van 13 januari 2010 de kinderrechter in de rechtbank 's-Gravenhage verzocht de ondertoezichtstelling een jaar te verlengen en op grond van art. 29b Wet op de jeugdzorg een machtiging te verlenen voor plaatsing van de jeugdige in een accommodatie voor gesloten jeugdzorg voor de duur van de ondertoezichtstelling. De kinderrechter heeft de ondertoezichtstelling verlengd en Jeugdzorg de verzochte machtiging verleend. Hierna heeft de kinderrechter Jeugdzorg machtiging verleend om de jeugdige te plaatsen in een accommodatie voor gesloten jeugdzorg. Ook heeft de kinderrechter een psychologisch en psychiatrisch deskundigenonderzoek gelast om een diagnose te kunnen stellen om zodoende de juiste behandeling voor de jeugdige te kunnen bepalen.

De jeugdige heeft tegen de beschikkingen hoger beroep ingesteld. Het Hof heeft beide beschikkingen van de kinderrechter bekrachtigd.

Hoge Raad

Het Hof heeft het beroep van de jeugdige tegen de eerste beschikking verworpen omdat de bij die beschikking verleende machtiging ten tijde van de beschikking van het Hof al was verstreken en de jeugdige daarom volgens het Hof geen belang meer had bij zijn beroep. Hiertegen is middel bij de Hoge Raad gericht. De periode waarvoor die maatregel was gegeven was reeds verstreken maar de jeugdige voerde aan dat hij aanspraak wilde maken op vergoeding van schade die hij geleden had doordat hij, ten gevolge van een machtiging tot plaatsing in een accommodatie voor gesloten jeugdzorg die de kinderrechter niet had mogen geven, ten onrechte of op onjuiste gronden van zijn vrijheid is beroofd.

De Hoge Raad moet zich dan uitspreken over de vraag over het belang bij rechtsmiddel tegen een tijdelijke maatregel waarvan geldingsduur is verstreken. M.a.w. had de minderjarige nog belang bij zijn hoger beroep na het verstrijken van de geldigheidsduur van de machtiging tot uithuisplaatsing?

Volgens de Hoge Raad is zo’n belang tot dusverre in de rechtspraak van de Hoge Raad niet erkend als een belang dat genoegzaam is voor het aanwenden van een rechtsmiddel. Echter EHRM 7 juni 2011, no. 277/05 (zaak S.T.S. tegen Nederland) geeft aanleiding om terug te komen op zijn eerdere "geen-belang" rechtspraak. Aangenomen moet worden dat aan degene die een rechtsmiddel instelt tegen een tijdelijke maatregel als gevolg waarvan hem zijn vrijheid is ontnomen, zijn procesbelang niet behoort te worden ontzegd op de enkele grond dat de periode waarvoor die maatregel gold inmiddels is verstreken.

Dat belang zal hem ook niet mogen worden ontzegd op de grond dat hij niet heeft aangevoerd dat hij beoordeling van de rechtmatigheid van de maatregel verlangt teneinde een aanspraak op schadevergoeding. Het middel is dus gegrond.