Byankov (Case C-249/11) - Arrest

Byankov (HvJ 04-10-2012, zaak C-249/11)

Feiten

I.c. was er in Bulgarije een verbod opgelegd aan de Bulgaar Hristo Byankov om het Bulgaarse grondgebied te verlaten. De directeur van het regionale directoraat van het Bulgaarse ministerie van Binnenlandse zaken had in april 2007 aan Byankov dit verbod opgelegd omdat hij een grote schuld had jegens een privaatrechtelijke rechtspersoon. Dit besluit is niet door Byankov aangevochten en is daarom in rechte onaantastbaar.

Drie jaar later heeft Byankov verzocht om het besluit te heroverwegen. Het verzoek werd in juli 2010 afgewezen, omdat er op grond van Administrativnoprotsesualenkodeksde (APK) geen grond bestond voor de heroverweging. Byankov heeft hierna bij de verwijzende rechter beroep ingesteld, waar hij heeft gevorderd dat het besluit van juli 2010 nietig wordt verklaard, en dat zijn verzoek tot heroverweging van het besluit van april 2007 wordt toegewezen.

Hof van Justitie

Het Hof van Justitie stelt dat het verbod aan Byankov om het Bulgaarse grondgebied te verlaten onverenigbaar is met richtlijn 2004/38/EG3 en met het door artikel 21 VWEU verleende recht op vrij verkeer en verblijf van Unieburgers. Het besluit had louter een economisch oogmerk namelijk bescherming van schuldeisers. Echter het vrij verkeer volgens richtlijn 2004/38/EG kan alleen worden beperkt om redenen van openbare orde, openbare veiligheid en volksgezondheid, en juist niet om economische redenen. Verder is zo’n verbod volgens het Hof in strijd met het evenredigheidsbeginsel uit die richtlijn. Omdat het absoluut is. Het verbod kent namelijk ‘geen uitzonderingen, geen begrenzing in de tijd en geen mogelijkheid tot een regelmatig heronderzoek van de feitelijke en juridische omstandigheden waarop het is gebaseerd’. Het Unierecht kent andere rechtsnormen voor de bescherming van de rechten van schuldeisers.

Het Hof stelt dat het Unierecht zo moet worden uitgelegd dat het zich verzet tegen de toepassing van een nationale regeling die voorziet in het opleggen van een beperking van het recht van een staatsburger van een lidstaat om vrij te reizen binnen de EU alleen omdat hij jegens een privaatrechtelijke rechtspersoon een geldschuld heeft.

Kern: i.c. gaat het om de uitleg van het begrip "voor economische doeleinden". Het Bulgaarse verbod om het grondgebied te verlaten is in strijd met het EU-recht. De maatregel was namelijk alleen om economische redenen genomen, en ook is niet voldaan aan o.a. het evenredigheidsbeginsel.