Staatsregeling voor het Bataafsche volk - Groen - 1798 - Artikel

Achtergrond

In de tweede helft van de achttiende eeuw gaat het steeds slechter met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Er werden vele oorlogen gevoerd, die langzaam leidden tot een grote (financiële) schade in de Republiek. Leider Willem V kreeg hiervan de schuld.  In een anoniem pamflet genaamd 'Aan het volk van Nederland' dat in 1781 werd geschreven, werd kritiek geleverd op de grondwet.

Inhoudelijk

De Staatsregeling voor het Bataafsche volk kan worden gezien als de eerste Nederlandse grondwet. De Staatsregeling had veel weg van de Franse Onafhankelijkheidsverklaring, die al eerder was uitgesproken. De Nederlandse Grondwet stond sterk onder invloed van de Verlichting, veel belangrijke principes heeft Nederland van de Verlichting overgenomen. Allereerst neemt Nederland de Trias Politica over, de scheiding van de uitvoerende, wetgevende en rechtsprekende macht. Deze machten zijn onafhankelijk van elkaar, maar dienen elkaar ook te controleren en aan te vullen.

Ten tweede werden de ideeën van Rousseau omarmd, omtrent de wil van het volk als basis voor een maatschappelijk verdrag. Volgens Rousseau geniet het individu pas volledige vrijheid op het moment wordt uitgegaan van de wil van het volk, als basis voor de samenleving en de staat. Het volk bezig soevereiniteit en dit manifesteert zich in de gekozen volksvertegenwoordiging. De Staatsregeling kan alleen worden gewijzigd als het volk hiermee instemt.

Tot slot vormen de liberale uitgangspunten van vrijheid, gelijkheid en economie een dominant principe in de Staatsregeling van het Bataafsche volk. Dit draagt op economisch vlak bij aan de opkomst van een derde stand en de aanzet tot kapitalistische concurrentie. De staat dient de rechten van een ieder te beschermen. Aan alle burgers komt vrijheid toe (vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijheid van vergadering). Alle burgers worden als gelijk gezien, ambten worden derhalve toegekend op basis van bekwaamheid en niet langer op basis van erfelijke status.

De vrijheid van productie, handel en landbouw wordt gegarandeerd.

De Bataafsche Staatsregeling en dus de eerste Nederlandse Grondwet, zorg ervoor dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in verschillende ringen en gemeentes wordt opgedeeld. In deze gemeentes worden grondvergaderingen gehouden en er wordt ook wel gesproken van ‘districten’. Er worden regels opgesteld voor het stemrecht: Men mag stemmen als hij de leeftijd van 20 jaar heeft bereikt, belasting betaalt en al twee jaar in de Republiek woont. Hierop geldt wel een uitzondering: vrouwen, bedienden, wezen, onder curatele gestelden, gevangenen en het bestuur mogen niet stemmen.

Ook wordt de Trias Politica verder ingericht. Hier wordt steeds meer vorm aan gegeven. De wetgevende macht is belast met het opstellen van regels en wetten, de uitvoerende macht dient erop toe te zien dat deze worden nageleefd en de rechtsprekende macht past het recht toe.

Relevantie

De Bataafse omwenteling van 1795 vormde de aanleiding voor het opstellen van de Staatsregeling. Dit wordt gezien als een grote revolutie in ons land. Hierdoor ontstonden er nieuwe bestuursrechtelijke principes en organisatievormen. Nederland werd een eenheidsstaat, die één en ondeelbaar zou zijn. Wel werden er decentrale besturen ingericht, zoals departementen en gemeentes. Deze hebben door de loop van de jaren steeds meer autonome bevoegdheden gekregen.

Image

Access: 
Public

Image

Join WorldSupporter!
Search a summary

Image

 

 

Contributions: posts

Help other WorldSupporters with additions, improvements and tips

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.

Image

Spotlight: topics

Image

Check how to use summaries on WorldSupporter.org

Online access to all summaries, study notes en practice exams

How and why use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?

  • For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
  • For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
  • For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
  • For compiling your own materials and contributions with relevant study help
  • For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.

Using and finding summaries, notes and practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

  1. Use the summaries home pages for your study or field of study
  2. Use the check and search pages for summaries and study aids by field of study, subject or faculty
  3. Use and follow your (study) organization
    • by using your own student organization as a starting point, and continuing to follow it, easily discover which study materials are relevant to you
    • this option is only available through partner organizations
  4. Check or follow authors or other WorldSupporters
  5. Use the menu above each page to go to the main theme pages for summaries
    • Theme pages can be found for international studies as well as Dutch studies

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance

Main summaries home pages:

Main study fields:

Main study fields NL:

Follow the author: Vintage Supporter
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Statistics
764