Sancties op schending van informatieplichten uit de Richtlijn consumentenrechten - artikel

Sancties op schending van informatieplichten uit de Richtlijn consumentenrechten

(klapper II blz. 37-44)

De informatieplichten waaraan een webwinkel moet voldoen zijn terug te vinden in de Richtlijn Consumentenrechten. Een koppeling tussen een schending van informatieplicht en het herroepingsrecht ontbreekt in de Richtlijn, waardoor een schending niet hoeft te leiden tot een verlenging van de herroepingstermijn.

De herroepingstermijn is verlengd naar 12 maanden als sanctie op het niet verschaffen van informatie over het herroepingsrecht. Daarnaast is de consument bij het niet verstrekken van informatie over het herroepingsrecht niet aansprakelijk voor waardevermindering van de goederen. In art. 6 lid 6 van de Richtlijn is te vinden dat indien de handelaar informatie over eventuele extra lasten en andere kosten niet heeft verstrekt, de consument deze kosten niet zal hoeven te dragen.

In de wetgevingsprocedure ter implementatie van de Richtlijn in Nederland oppert de wetgever 4 mogelijkheden uit het Nederlandse privaatrecht waarlangs de consument sanctionerend kan optreden tegen het schenden van informatieplichten.

De eerste optie is het beschouwen van informatieplichten als verbintenissen die uit de wet voortvloeien, waarbij nakoming kan worden gevorderd ex art. 3:296 BW en schadevergoeding via art. 6:74 lid 1 BW. De uitvoering van deze theorie is echter lastig, omdat de tekortkoming in de nakoming bewezen moet worden en een causaal verband tussen de tekortkoming en de schade hard moet worden gemaakt.

De tweede mogelijkheid is het vernietigen van de overeenkomst wegens een wilsgebrek (dwaling) ex art. 6:228 BW. Ook hier is er een bewijsprobleem, doordat de consument moeten stellen en bewijzen dat hij de overeenkomst zonder de schending van de informatieplichten niet zou hebben gesloten.

De derde optie betreft vernietiging ex art. 3:40 lid 3 jo. art. 3:41 BW. Hiermee wordt de geoorloofdheid van de overeenkomst in twijfel getrokken bij het schenden van een informatieplicht.

Tot slot is de vierde mogelijkheid het toepassen van art. 6:193a BW: Het schenden van een informatieplicht kan een oneerlijke handelspraktijk opleveren, waardoor de bijbehorende rechtsgevolgen in werking kunnen worden gesteld.

Het wetsvoorstel Implementatiewet richtlijn consumentenrechten bevat een aanvullende bepaling met betrekking tot de rechtsgevolgen van een oneerlijke handelspraktijk, waarmee de wet gaat voorzien in een mogelijkheid voor de consument om overeenkomsten te vernietigen die door oneerlijke handelspraktijken tot stand zijn gekomen. Hiermee slaat de wetgever een brug tussen de onrechtmatige daad en het overeenkomstenrecht. De Tweede Kamer heeft de regering opgeroepen om de wet zo aan te passen dat de consument automatisch het recht krijgt de overeenkomst ongedaan te maken die onder invloed van oneerlijke handelspraktijken tot stand is gekomen.

Onjuiste informatieverstrekking of het weglaten van informatie door een leverancier kan een misleidende handelspraktijk opleveren, aldus de wetgever. Komt ten gevolge van het weglaten van die informatie een overeenkomst tussen de consument en verkoper tot stand, dan kan deze worden vernietigd ex art. 6:193j lid 3 BW.

De wetswijziging zal als gevolg hebben dat art. 6:193 onder b BW voortaan voor de kwalificatie van de essentiële informatie voortaan zal verwijzen naar het overgrote deel van de informatieplichten die uit de Richtlijn Consumentenrechten voortvloeien.

Een probleem blijft het feit dat een consument pas gebruik kan maken van deze regeling als hij af weet van deze regeling. Ook het causaliteitsvereiste ex art. 6:193j lid 3 BW kan voor problemen zorgen nu het causale verband tussen de overeenkomst en de oneerlijke handelspraktijk moet worden aangetoond.

De vraag is of het sanctioneren van een schending van informatieplichten via de afdeling oneerlijke handelspraktijken door de consument aansluit op de voorgestelde afdeling consumentenovereenkomsten. De auteur is van mening dat dit het geval is omdat beide betrekking hebben op de rechtsverhouding tussen leverancier en consument, de afdelingen qua onderwerp op elkaar aansluiten en ook het doel van beide afdelingen overeenkomt.

Het verschil tussen de afdelingen betreft het rechtsgevolg wanneer een consument een schending van informatieplichten via deze afdelingen sanctioneert: Vernietigen vs. ontbinden.

Het bestaan van inhoudelijk verband tussen het herroepingsrecht en wilsgebreken vormt de grootste reden om herroeping te implementeren als vernietiging, maar ook vanuit de rechtspraak bestaat hier aanleiding voor.