Hoofdstuk 7: Aandacht

Veel filosofen zijn het er nog steeds niet over eens of het concept aandacht echt is of niet. De zeer vertrouwdheid van het begrip aandacht kan het moeilijk maken om helder na te denken, maar misschien moeten we beginnen met hoe het voelt. De metafoor van de ‘spotlight of aandacht’ komt gemakkelijk in je op, omdat aandacht op deze manier aanvoelt - zoals het aansturen van licht op sommige dingen en niet op andere. Misschien voelt het alsof aandacht dingen of gedachten helderder, prominenter of meer gefocust maakt.

Aandacht voelt als iets extra's. Hamilton beschreef het bijvoorbeeld als: ‘Aandacht is als geconcentreerd bewustzijn.’ Het voelt alsof de intensiteit van dingen toeneemt als je je aandacht daarop richt.

En hoewel we de metaforen van de aandacht - zoals de spotlight - niet als iets echts zouden moeten beschouwen, hebben experimenten vastgesteld dat de metafoor van ‘oplichten’ een bijna realistisch equivalent heeft: een echt aandachtig ‘spotlighting’ effect in visuele perceptie. Deelnemers hielden hun ogen gefixeerd op de fovea, waar de ruimtelijke resolutie het hoogst is, en kregen texturen in de periferie te zien, waar het veel lager is. Wanneer ze de texturen bijwoonden, konden ze ze gemakkelijker onderscheiden. Het was alsof hun ruimtelijke resolutie was verbeterd. Cruciaal is dat bij taken waarbij verbeterde resolutie de taak eigenlijk moeilijker maakt, hetzelfde effect werd gevonden voor gerichte aandacht: de prestaties van de deelnemers verslechterden. Latere experimenten ontdekten dat hetzelfde effect voor helderheid, contrast en kleurverzadiging, maar niet voor verschillen in tint. Het lijkt erop dat, net als in James 'notie van focalisatie en concentratie, aandacht de ruimtelijke resolutie van wat we zien daadwerkelijk verhoogt. Het kan ook visuele en andere zintuiglijke ervaringen op verschillende manieren veranderen, afhankelijk van de context, dus het lijkt erop dat aandacht kwalitatief het soort bewuste ervaringen kan vormen dat we hebben - zelfs als we, zoals James ook al zei, weten hoe we ons moeten aanpassen voor deze effecten, dus we worden niet misleid door te denken dat het licht eigenlijk alleen maar helderder is geworden.

Hoe werkt het richten van aandacht?

Het beeld van de schijnwerpers van aandacht is goed bekend, maar misschien, kijkend naar je eigen ervaring, kunnen er een paar verschillende metaforen van toepassing zijn. Dit is een manier waarop wat we 'first-person practice' noemen betrekking heeft op bewustzijn en een reden waarom we u vragen tijd en energie te besteden aan de 'oefeningen' die in elk hoofdstuk worden voorgesteld: we kunnen niet hopen het bewustzijn in het algemeen te begrijpen, tenzij we zijn bekend met onze eigen persoonlijke versie ervan. En het idee van 'aandachtig besteden aan ervaring' impliceert dat aandacht zelf de kern vormt van al dergelijke praktijken. We zullen beginnen met een basiselement van onze dagelijkse ervaring van aandacht, het richten van aandacht, en vragen welke basisfeiten we daarover kunnen vaststellen.

Stel je voor dat je ergens zit en je draait je om naar een geluid. Wat is er gebeurd? Als iemand je zou vragen, zou je kunnen zeggen: 'Ik hoorde het geluid, dus ik draaide me om om te kijken.' Dan lijkt de causale volgorde te zijn: 1) bewust geluid horen; 2) draai je om om te kijken. Het voelt alsof onze bewuste perceptie van het geluid, mogelijk gevolgd door een bewuste beslissing om op te letten, ons heeft doen omkeren en opletten. Is dit juist? Veroorzaakt bewuste waarneming of bewuste aandacht de aandacht naar een specifieke plaats? Als het dat niet altijd doet, kan het dat dan wel?

We weten dat bewuste inspanning en perceptie niet altijd nodig zijn. De aandacht kan onvrijwillig worden getrokken of opzettelijk worden gericht, en deze processen hebben elk een ander hersensysteem. De aandacht wordt onvrijwillig getrokken wanneer we snel reageren op zoiets als een hard geluid, of onze naam wordt genoemd, of een e-mailmelding op onze telefoon, en pas achteraf realiseren dat we dat hebben gedaan. Dergelijke onvrijwillige aandacht hangt af van het ventrale aandachtssysteem, dat waarschuwings- en waakzaamheidssystemen omvat en wordt voornamelijk gevonden in de rechterhersenhelft in frontale, pariëtale en temporele gebieden. Wanneer we daarentegen opzettelijk aandacht besteden aan iemand die spreekt, of een irritant geluid proberen te negeren om ons te concentreren op het lezen van ons boek, maakt dit gebruik van het dorsale aandachtssysteem.

Een voorbeeld van onvrijwillige aandacht is de ‘bottom-up’ controle van oogbewegingen (als je het verschil tussen bottom-up en top-down niet meer weet, zoek het dan op). Onze ogen springen constant rond van het ene bevestigingspunt naar het andere. Deze bewegingen worden saccades genoemd en komen meerdere keren per seconde voor, of we ons daarvan bewust zijn of niet. We kunnen ook saccadische oogbewegingen vrijwillig beheersen. Als een helder, opvallend of bewegend object in de periferie wordt gedetecteerd, draaien de ogen snel om dat deel van de visuele wereld naar de fovea te brengen. Dit moet zeer snel worden gedaan om nuttig te zijn voor een bewegend, handelend dier en, niet verrassend, wordt veel van de controle gecoördineerd door delen van de visuele dorsale stroom, in het bijzonder de achterste pariëtale cortex. In wat ‘soepele achtervolging’ wordt genoemd, kunnen de ogen een bewegend object volgen, waardoor het beeld ongeveer op hetzelfde deel van de fovea blijft. Dit soort oogbewegingen is moeilijk te maken zonder een daadwerkelijk bewegend doelwit en wordt beïnvloed door drugsgebruik en door aandoeningen zoals schizofrenie, autisme en posttraumatische stress. Het kan doorgaan zonder bewust bewustzijn, zoals werd aangetoond in experimenten met een man die corticaal blind was. Hij kon helemaal geen beweging zien, en wanneer hij omringd werd door een groot bewegend streepdisplay ontkende hij enige visuele ervaring van beweging. Toch gedroegen zijn ogen zich relatief normaal in het volgen van de bewegende strepen, waardoor ze langzaam achtervolgden, gevolgd door snelle flicks om in te halen. Dit toonde aan dat hoewel beweging nodig kan zijn voor een nauwkeurige achtervolging, bewustzijn van deze beweging dat niet is.

De ogen op een bepaald object richten is echter niet hetzelfde als er aandacht aan besteden. Allereerst is het perfect mogelijk om blind te zijn voor iets waar we goed naar kijken, gewoon omdat we er niet naar luisteren, zoals de onopzettelijke blindheid van hoofdstuk 3. Andere soorten blindheid zijn ook een integraal onderdeel van aandacht. Aandacht heeft altijd zowel kosten als baten. Het richten van de aandacht op het ene betekent niet alleen dat je het andere moet verwaarlozen, maar er kan ook een korte ‘aandachtsflits’ achteraf zijn. In een experiment worden bijvoorbeeld snel een reeks letters geflitst en deelnemers gevraagd om een ​​bepaalde doelletter te zoeken. Als ze er met succes een detecteren, is het minder waarschijnlijk dat ze een andere detecteren die binnen 200–500 msec na de eerste wordt getoond, alsof hun vermogen om een ​​moment bij te wonen ‘knipperde’ even, hoewel ze recht naar de relevante stimulus keken.

Over het algemeen is het, zoals Helmholtz lang geleden heeft aangetoond, perfect mogelijk om direct naar één object of plaats te kijken en ergens anders op te letten, een vaardigheid die nu 'verborgen aandachtscannen' wordt genoemd, in tegenstelling tot openlijk scannen, waarbij je aandacht besteedt aan waar je bent aan het kijken. Je kunt dit nu proberen door je ogen op de pagina te houden en naar een andere locatie te gaan.

Dus zoals eerder vermeld, kan aandacht onvrijwillig worden gegrepen en opzettelijk worden gericht, en die aandacht en blik werken soms samen en soms niet. Maar dit vertelt ons niet noodzakelijk iets over bewustzijn. We kunnen het gevoel hebben dat we bewust hebben gekozen waar we onze aandacht op richten zonder dat bewustzijn daadwerkelijk een causale rol speelt - het gevoel van bewust handelen kan bijvoorbeeld een bijproduct zijn of een later effect van de hersenprocessen die selectief de aandacht richten.

Wat zijn enkele theorieën van aandacht?

In de negentiende eeuw behoorden Helmholtz, Hering en Wundt tot de fysiologen en psychologen die met aandacht experimenteerden. In de jaren vijftig werden veel experimenten uitgevoerd met een methode die dichotisch luisteren werd genoemd, waarbij twee verschillende geluidsstromen op elk oor worden afgespeeld. Opmerkelijk hieraan is dat, met mensen die aandachtig luisterden, de meeste mensen niet eens merkten dat de berichten hun oor verwisselden. Dit deed de vraag rijzen of selectie al in een vroeg stadium of nadat veel verwerking al had plaatsgevonden, leidde tot het debat over vroege versus late selectie dat nooit echt is opgelost - hoewel recenter, zoals we zo dadelijk zullen zien, is omzeild door het concept van perceptuele belasting.

Lange tijd behandelden de meeste theorieën aandacht als een soort knelpunt, met voorbewuste sensorische filters die nodig waren om te beslissen wat er naar de diepere stadia van de verwerking moest worden doorgelaten. Dit is logisch omdat het brein duidelijk een beperkte capaciteit voor gedetailleerde verwerking heeft en is een enorm parallel systeem dat seriële uitgangen produceert, zoals spraak en opeenvolgende acties. Dus op de een of andere manier moeten veel parallelle processen worden samengebracht of geselecteerd om ervoor te zorgen dat een zinvolle seriële uitvoer optreedt. Het grootste probleem met dergelijke theorieën was dat om de bewijzen aan te kunnen, de voorgestelde filters steeds gecompliceerder werden, totdat de pre-attente verwerking er net zo ingewikkeld uitzag als de diepere verwerking waartoe het geacht werd toegang te geven.

De aandacht van de aandacht werd toen gezien als minder als een smalle straal of een enkel knelpunt en meer als het resultaat van vele mechanismen waardoor het zenuwstelsel zijn middelen organiseert, waardoor sommige items meer krijgen dan andere. Op een bepaald punt in haar geschiedenis begon de wetenschap van aandacht aantoonbaar iets te bestuderen - of te creëren - dat weinig verband houdt met het intuïtieve idee van aandacht als een verscherping van de focus. Wetenschappers hebben de aandacht opnieuw gedefinieerd als een perceptueel filter, een functiebindend mechanisme, een uitzender voor werkgeheugen of een concurrerend vooroordeel, zoveel dat het moeilijk is om het bij te houden, echt.

De perceptuele belastingstheorie werd door psycholoog Nilli Lavie voorgesteld als een poging om terug te keren naar het intuïtieve idee van een knelpunt van aandacht en om het op een eenvoudiger manier te heroverwegen. In deze theorie heeft perceptuele verwerking een beperkte capaciteit, en wanneer een taak betrekking heeft op het omgaan met een grote hoeveelheid informatie (hoge perceptuele belasting), wordt die capaciteit volledig uitgeput door de verwerking van de bijgewoonde informatie.

Het behoudt het idee van bewustzijn of bewustzijn als een locatie of container waar dingen alleen in kunnen komen als ze aan bepaalde aandachtscriteria voldoen. Het steunt ook op het idee van een ‘perceptuele verwerkingsstroom van onbewuste naar bewuste niveaus.

Het komt erop neer dat er veel theorieën zijn die alle voorgaande hoofdstukken al omvatten.

Neurowetenschapper Giacomo Rizzolatti en zijn collega's in Parma, Italië, hebben een ‘premotor theorie’ van selectieve ruimtelijke aandacht gesuggereerd, waarbij het bijwonen van een bepaalde positie in de ruimte is alsof je je erop voorbereidt om ernaar te kijken of ernaar te reiken.

Er zijn echter enkele experimenten met bevindingen zoals deze suggereren dat niet alle gebieden die betrokken zijn bij motorvoorbereiding betrokken zijn bij geheime aandacht, en niet alle regio's die betrokken zijn bij geheime aandacht hebben motorische functies. Regio's kunnen bij beide betrokken zijn, maar in de zwakkere zin om een ​​‘prioriteitenkaart te maken die de locatie van gedragsrelevante stimuli aangeeft’. Vandaar misschien waarom dissociaties tussen oogbewegingsvoorbereiding en aandachtstoewijzing zijn gevonden voor zowel openlijke als verborgen aandacht. Dus het voorstel dat aandacht en motorcontrole dezelfde neurale circuits gebruiken, evenals de sterkere bewering dat motoractivering zowel noodzakelijk als voldoende is voor ruimtelijke aandacht, kan te ver gaan.

Hoe zijn bewustzijn en aandacht gerelateerd?

 Er zijn zes hoofdmogelijkheden voor hoe bewustzijn en aandacht zich tot elkaar verhouden. Hier zijn alle zes vermeld;

1. Bewustzijn kan afhankelijk zijn van aandacht: we kunnen ons ergens niet bewust van zijn als we er geen aandacht aan besteden. Dit is als het knelpunt. Zonder aandacht is er geen bewustzijn. De onoplettendheid van hoofdstuk 3 lijkt dit te ondersteunen. als we niet naar de gorilla slenteren die over het basketbalveld slentert, zien we het niet. Het meest dat we met vertrouwen kunnen zeggen, is dat aandacht nodig lijkt te zijn voor het soort bewustzijn waarmee deelnemers achteraf kunnen rapporteren over de aanwezigheid van de gorilla. Dat bewustzijn causaal afhankelijk is van aandacht, betekent ook niet dat aandacht uitsluitend verantwoordelijk is voor het vormen van bewustzijn
2. Aandacht kan afhankelijk zijn van bewustzijn: we kunnen pas op iets letten als we ons daarvan bewust zijn. Soms lijkt dit echter allemaal achteruit te gaan. We hebben vaak het gevoel dat we bewust onze eigen schijnwerpers kunnen richten om aandacht te schenken aan wat we kiezen. In deze zin gaat misschien bewustzijn vooraf en kan het de aandacht richten.
3. Bewustzijn en aandacht kunnen gecorreleerd zijn maar niet causaal verbonden - misschien omdat ze allebei het resultaat zijn van een ander mechanisme. De Z veroorzaakt zowel het X- als het Y-scenario
4. Ze kunnen volledig los van elkaar staan ​​- in welk geval de vraag is waarom ze gerelateerd lijken te zijn.
5. Ze kunnen eigenlijk hetzelfde zijn. Aandacht is bewustzijn en bewustzijn is aandacht.
6. Een of beide kunnen illusoir zijn of helemaal niet bestaan ​​- in welk geval we ons opnieuw moeten afvragen waarom we ons vergissen. Wanneer we onze intuïties over aandacht beginnen uit te dagen - dat er een lokaliseerbare set hersengebieden moet zijn die ervoor verantwoordelijk is, dat het überhaupt een eenheid is - realiseren we ons dat er een cruciale, diepgaande uitdaging moet worden gemaakt als het komt naar de relatie tussen aandacht en bewustzijn. Hebben we een manier om erachter te komen wat het betekent om bewust te zijn van waar wel of niet op wordt gelet?

Hoe kan aandacht niet bestaan?

Het basisprobleem is dat of en hoe iets deel uitmaakt van iemands bewuste ervaring alleen kan worden bepaald door rapportage (wat mensen zeggen) of andere expliciete beslissingen (wat mensen doen). Maar als we rapporteren over wat we zien, moeten we ons eraan houden. Dat geldt ook voor veel van de besluitvormingstaken die als criteria voor bewustzijn worden gebruikt. Dus, zoals filosoof James Stazicker het formuleert, 'zou het falen om een ​​object van visueel bewustzijn te melden een weerspiegeling kunnen zijn van een falen om het object te verzorgen, in plaats van een afwezigheid van visueel bewustzijn van het object' (2011, p. 163). Hoe kunnen we in dit geval ooit beginnen uit te werken hoe bewustzijn en aandacht zich tot elkaar verhouden of van elkaar verschillen? In Stazicker's termen, hoe kunnen we ooit testen of hun relatie er een is van afhankelijkheid of onafhankelijkheid: of de aandacht op dingen valt die hen bewust maakt, of dat het afleveringen van bewustzijn verlicht zonder ze te vormen?

Maar misschien maken we onnodig ingewikkelde veronderstellingen over de illusies van mensen over hun eigen ervaring. Misschien kunnen we de rapporten van mensen over hun bewustzijn onder ogen zien, stelt Stazicker. Wat de cueing deed was een deel van een al bewuste ervaring niet toegankelijk maken; in plaats daarvan maakte het meer informatie in die ervaring. Dit is niet hetzelfde als beweren dat, zoals in meerdere concepten, de aandacht terugwerkende kracht heeft op onze bewuste ervaring, of wat we beschouwen als die ervaring. In deze tussenliggende visie oefent aandacht effecten op het bewustzijn uit terwijl het gebeurt.

Het is gemakkelijk om aan te nemen dat bewustzijn een alles-of-niets-soort deal is: we zijn ons ergens van bewust of niet, er zit niets tussenin. Maar dit kan een van de fouten zijn waardoor we de relatie tot aandacht niet nauwkeurig kunnen beoordelen. Dus waar laat dit ons achter? Zoeken naar de neurale correlaten van bewustzijn klinkt misschien nog steeds als een leuk idee: als we erachter zouden kunnen komen welke neurale activiteit correleert met (zeg) visueel bewustzijn, zouden we kunnen bepalen of deze activiteit ooit plaatsvindt zonder die processen die correleren met aandacht. Maar dit brengt ons terug naar problemen die we in dat hoofdstuk zijn tegengekomen; hoe stellen we deze correlaties vast zonder eerst te weten of het ene gebeurt zonder het andere? Sommige mensen, zoals de filosoof Hilary Putnam, concluderen dat er eenvoudigweg geen manier is om de vraag te beantwoorden of er niet-rapporteerbaar bewustzijn is, maar dit lijkt een gemakkelijke uitweg.

Hoe zijn meditatie en aandacht gerelateerd?

Meditatie lijkt de ultieme aandachtstraining te zijn. Er zijn veel verschillende vormen van meditatie, maar de eerste stap in bijna allemaal is het kalmeren van de geest. Deze vaardigheid kan vele jaren duren om te beheersen, maar dan wordt het gemakkelijk om te gaan zitten en de geest tot rust te laten komen. Alles wat ontstaat, wordt losgelaten, zoals schrijven op water. Niets wordt beantwoord met oordeel of meningen, en naarmate reacties geleidelijk ophouden, verschijnt duidelijkheid. Het geluid van vogels, het zicht op de vloer, de jeuk aan de hand, ze zijn precies zoals ze zijn: suchness. Klinkt eenvoudig, toch?

 Veel tradities beweren dat in deze opgeruimde staat spontaan inzicht in de geest kan ontstaan. Degenen die bepaalde soorten meditatie beoefenen, beweren dat ze wakker worden uit illusie en direct de aard van de geest zien. Als ze gelijk hebben, zijn hun claims belangrijk, zowel voor de introspectieve methoden die ze gebruiken, als voor wat ze zeggen over bewustzijn. Maar hebben ze gelijk?

De meeste meditatiemethoden hebben een religieuze oorsprong. In het bijzonder hebben boeddhisme, hindoeïsme en soefisme lange tradities van gedisciplineerde meditatie, maar vergelijkbare methoden van stille contemplatie worden gevonden binnen de mystieke tradities van het christendom, het jodendom en de islam. Binnen deze tradities mediteren mensen om zeer verschillende redenen en op veel verschillende manieren. De meer gelovigen willen misschien verdiensten verdienen, naar de hemel gaan, of zorgen voor een gunstige reïncarnatie, terwijl anderen op zoek gaan naar inzicht, ontwaken of verlichting. Sommigen vasten, sommigen knielen en sommigen bidden.

Ondanks hun verschillende oorsprong, kunnen de basisprincipes van alle soorten meditatie worden samengevat in de woorden 'let op en denk niet'. Het is moeilijk te geloven dat een dergelijke eenvoudige praktijk het soort transformaties en inzichten zou kunnen veroorzaken dat door sommige mediteerders wordt beweerd, maar dit is in wezen de taak die wordt ondernomen. Het is verrassend moeilijk, zoals je zult weten als je het hebt geprobeerd, en de vele soorten meditatie kunnen worden gezien als verschillende manieren om de taak te vergemakkelijken. Als je het nog nooit hebt geprobeerd, oefen dan 2.

Gemeenschappelijk voor alle vormen van meditatie zijn twee basistaken: opletten en niet denken. Beide roepen interessante praktische en theoretische vragen op. Waar let je dan op? Hoe behoud je concentratie? Hoe denk je niet? Is het zelfs mogelijk om helemaal geen aandacht aan iets te besteden, zelfs niet aan je gedachten? De verschillende hieronder beschreven methoden geven verschillende antwoorden, maar bijna alle technieken delen gemeenschappelijke methoden voor het omgaan met ongewenste gedachten.

Er zijn twee soorten meditatie, open en concentratief. Open of receptieve meditatie betekent evenveel aandacht schenken aan alles wat er gebeurt, of het nu percepties, gevoelens of gedachten zijn, maar zonder te reageren. Dit wordt meestal gedaan met de ogen open of halfopen. Concentrerende meditatie betekent gefocuste aandacht op één ding zonder afleiding, in plaats van open te blijven voor de wijdere wereld, zoals focussen op de ademhaling.

Maar hoe verhouden deze twee zich tot elkaar? Het boek geeft echt geen concreet antwoord. Yay.

Oefeningen

7.1 Stel jezelf elke dag zo vaak mogelijk de vraag: "Heb ik mijn aandacht gericht of werd mijn aandacht getrokken?" Was jij het die bewust de beslissing nam of iets anders deed?

7.2 Ga comfortabel zitten en sluit uw ogen. Probeer nergens aan te denken. Als dat moeilijk is, concentreer je dan gewoon op ademhalen. Doe dit een min