Hoorcollege 5: PTSS (Psychopathologie 2, UU)

PTSS:

• Iemand maakt een ingrijpende gebeurtenis mee, wat resulteert in symptomen
• Vier symptoom clusters:
  
  1. Intrusies
  2. Vermijding van emotionele associaties met trauma
  3. Negatieve cognities over jezelf, anderen en de wereld
  4. Prikkelbaarheid

Individuele waarneming is een voorspeller van PTSS.

Verschil herbelevingen vs nare herinneringen:

Overlevingsreacties op trauma zijn:

• Voorzichtig
• Vluchten
• Vechten
• Vrede bewaren
• Verlammen

Vrouwen maken minder vaak trauma’s mee, maar ontwikkelen wel meer PTSS.

Gevoelens van individuele verantwoordelijkheid beïnvloeden mogelijk PTSS.

Cognitieve domeinen PTSS:

Risicofactoren voor PTSS:

• Pretrauma variabelen: Genetische achtergrond, geslacht, eerdere trauma’s, etc.
• Peritrauma variabelen: waargenomen ernst, negatieve cognities, peritraumatische emoties
• Posttraumatische variabelen: sociale steun, coping, nieuwe life events

Veel comorbiditeit met verslavingsproblematiek, persoonlijkheidsproblematiek en psychotische stoornissen.

Basis aannames die geschonden worden door trauma:

• Veiligheid
• Rechtvaardigheid
• Juistheid

Chronische traumatisering: herhaaldelijke traumatisering in de kindertijd

Enkelvoudige traumatisering: enkelvoudig of herhaald trauma waarbij chronische traumatisering kan worden uitgesloten

Dus niet het klachtenbeeld, maar het traumatisch verleden bepaalt de indicatie voor C-PTSS of ‘gewone’ PTSS. Bij CPTSS (complexe PTSS) is er ook sprake in van disfunctioneren op het gebied van zelfregulatie.

Verschil classificatiesysteem DSM-5 en ICD-11: DSM-5 dekt geen CPTSS.

Voor dissociatie is een dissociatief subtype specificatie in de DSM-5. Dissociatie includeert fragmentatie van de herinnering.

Het is uitgesloten dat je traumatische herinneringen niet kunt herinneren. Herinneringen kunnen weggeschoven worden, weggestopt, maar ze zijn er wel.

Het traumageheugen is dus kwetsbaar, dus wees hier voorzichtig mee tijdens therapie.

PTSS stel je vast aan de hand van:

• CAPS/KIP – interview
• SCID-5-S
• MINI

STAIR behandeling: leren om emotie te reguleren bijv bij seksuele misbruik. Lijkt niet effectief te zijn.

Patiënten hebben het meeste baat bij trauma gerichte behandeling. Maar hoe doe je dat? 2 bewezen behandelingen:

• Imaginaire exposure: nare herinneringen herbeleven. Je wilt dat iemand hoog in de spanning zit. Dan is het effect van de behandeling het best.  
• Eye movement desensiitization and reprocessing (EMDR): vaak icm imaginaire exposure. Ook evidence based. Bestaat uit 7 stappen:

Kan ook incl imagery rescripting: in verschillende levensfasen de ‘herinnering’ instappen.

• Narrative exposure therapie (NET): veel gebruikt bij vluchtelingen. Hierbij maak je een visuele representatie van de goede en slechte gebeurtenissen.

Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik probeer ze te beantwoorden!

Volg me voor meer samenvattingen en hoorcollege aantekeningen!