Join  Log in  Profile  Search

Hoorcollege 6 Neuropsychologische Diagnostiek 2023 Universiteit Utrecht

Hoorcollege 6

 
Afasie: verworven taalstoornis, veroorzaakt door hersenletsel (meestal  eenzijdig), waarbij het begrijpen en het uiten  van gesproken en geschreven taal gestoord is
  • Dysfasie: ontwikkelingsstoornis
  • Dysartrie: motorische spraakstoornis
  • Spraakapraxie: stoornis programmering spraak
  • Primair Progressieve Afasie: vorm van dementie
 
Taaldomeinen:
  • Fonologie: klankleer
  • Semantiek: betekenis
  • Syntaxis: grammatica
 
Model van Levelt
 
ScreeLing: test de verschillende linguistische niveau’s middels Levelt model
  • Semantie: plaatjes worden getoont en bvb papegaai moet worden aangewezen. Odd word out (woord wat niet in het rijtje thuishoort moet worden aangewezen)
  • Fonologie: naspreken, hardop lezen, auditieve discriminatie (woordparen), segmentatie foneem
  • Syntaxis: “hij kust haar” afbeelding aanwijzen waarop dit is afgebeeld
 
Voordelen ScreeLing
  • Geschikt voor afname aan het bed in acute fase
  • Korte duur
  • Af te nemen door meerdere disciplines
  • Snel overzicht
  • Geeft direct handvatten voor therapie niveau
  • Bruikbaar voor prognose
 
Nadelen ScreeLing
  • Gevoelgig voor opleidingsniveau
  • nog inconsistenties in handleiding
  • geen volledig beeld (vooral receptieve taken aanwezig)
  • Lichte afasie of productieproblemen komen niet altijd naar voren
  • Ook uitval op fonologie bij spraakapraxis
 
ABC (Afsie Bedside Check): screeningsinstrumnet, veelgebruikt in ziekenhuis, om een taalstoornis bij volwassenen vast te stellen, nog korter dan ScreeLing
  • A Taalbegrip: wijs eerst naar de fiets daarna naar de koe
  • B Taalproductie: benoem het plaatje
  • C: Extra opdrachten:  vertel wat er aan de hand is, moeilijker plaatje
 
Spontane taal: een sample wordt opgenomend middels gestandaardiseerde vragen. Dit wordt beoordeelt op verschillende onderdelen op maten 0-5: 
  • communicatief gedrag
  • articulatie en prosodie
  • geautomatiseerde taal
  • semantische structuur
  • fonematische structuur
  • syntactische structuur
 
Token Test: hiervan zijn verschillende versies. Meet taalbegrip en verbaal geheugen. Wordt gebruikt voor differentiaaldiagnose bij afasie en belangrijk voor de klinische blik. Via een app is het ook mogelijk. Binnen de test worden opdrachten opgebouwd in moeilijkheid en lengte
  1. wijs 1 figuur aan “bvb een rode”
  2. Wijs 1  figuur aan “bvb een rode cirkel”
  3. wijs 1 figuur aan: bvb een grote rode cirkel”
  4. wijs 1 figuur aan: bvb een grote rode cirkel, onderste rij”
  5. wijs 1 figuur aan: bvb een rode cirkel naast een wit vierkant in de onderste rij”
  6. Opdrachten met fiches: leg de rode cirkel tussen het groene en het witte vierkant
 
Boston Naming Test (BNT): plaatjes benoemen en opnoemen wat er mist. Is echter wel verouderd en taalafhankelijk
 
Nederlandse Benoem Test: speciaal voor de Nederlandse taal ontwikkeld. Heeft meer foto's in plaats van tekeningen en er worden modernere woorden gebruikt.
 
Model van Ellis en Young
 
Comprehensive Aphasia Test (Cat-NL): screent cognitie (voorafgaand cognitieve screening) en meet taalvaardigheid middels het model van Ellis en Young. 
  • Lijnen delen (lijn-bisectie test)
  • Semantisch geheugen: plaatje van een bril en lichaamsonderdelen. Welke horen bij elkaar?
  • Woordvloeiendheid
  • Herkenningsgeheugen,
  • Ideationele praxis: maak een gebaar bij dit voorwerp
  • Rekenen
  • Taalbegrip: auditief woordbegrip (welke is de muis), visueel woordbegrip (“baard” en dan plaatje aanwijzen), auditief woordbegrip (wijs de situatie aan waar de vrouw zit) visueel zinsbegrip “de schoen in de potlood is rood en juiste plaatje aanwijzen, Benoemen (auto - gesp- eten)
  • Taalproductie: nazeggen, benoemen (Zelfstandige naamwoorden, werkwoorden en vertelplaatjes), hardop lezen, schrijven
 
Nadelen CAT-NL
  • Geen mogelijkheid tot stellen van een differentiaaldiagnose
  • Lijkt ongevoelig, er mogen best veel fouten worden gemaakt
 
Voordelen CAT-NL
  • Nieuw mooi materiaal
  • Makkelijk af te nemen
  • Duurt circa 60 min
  • Geeft een volledig globaal overzicht over de taalmodaliteiten
  • Beeld van hoeveelheid informatie die iemand kan verwerken (digit span/verbaal werkgeheugen)
  • Mogelijkheid tot stellen van hypothesen voor verder testen
 
Psycholinguistic Assessment for Linguistic Processing in Aphasia (PALPA): kijkt naar waar het exacte probleem zit
  • Letterherkenning: letters worden op verschillende wijzen getoont bvb ondersteboven
  • Overzicht: foutieve woord wordt afwisselend aan de kanten van de bladzijde getoont
  • Woordherkenning: uit een rijtje woorden moet het foutieve woord worden gehaald
  • Semantische verwerking: er word om synoniemen gevraagd trouwerij-bruiloft
 
Amsterdam-Nijmegen Test voor Alledaagse Taalvaardigheid (ANTAT): rollenspelen worden beoordeeld op begrijpbaarheid en verstaanbaarheid. bvb U bent in de stomerij en krijgt uw hemd terug met een gat erin, wat zegt u dan?
 
ASTA: opname wordt gemaakt van spontane taal (300 woorden), waarbij aan de hand van protocol deze worden geanalyseerd door een klinisch linguïst. Er bestaan namelijk geen testen om taal op tekstniveau te testen. Dit is enkel middels analyse en observatie mogelijk
 
Waarom testen?
  • In kaart brengen afasie en (rest)mogelijkheden:
  • Therapie (specifieke taaltraining)
  • Voorlichting/communicatie-advies
  • Prognose
  • Herstelmeting (hertest na 3 maanden)
 
Taak neuropsycholoog bij afasie: Intact taalvermogen vaak voorwaarde voor  neuropsychologische tests (NPO is wel vaak deels mogelijk)
  • GANBA, GLOBAMIX (dynamische assesment) of eigen testbatterij die geen beroep doet op verbale vaardigheden
  • Bij ernstige patiënten: gerichte observatie van de cognitieve functies
  • Goede samenwerking psycholoog, logopedist, linguïst
  • Ga niet klungelen met taaltests!!!
  • Afasieteams
 
Adviezen bij afasie
  • Trek de tijd uit voor een gesprek/onderzoek
  • Zorg voor een rustige ruimte
  • Spreek rustig en duidelijk
  • Spreek niet ‘over iemands hoofd heen’
  • Ondersteun indien nodig met gebaren
  • Ondersteun met geschreven trefwoorden
  • Vraag om advies bij logopedist 
  • Combi-gesprekken
 
°
Access: 
Public
Check more of this topic?
Search other summaries?

Image

Follow the author: Yara Claassen
More contributions of WorldSupporter author: Yara Claassen:
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Comments, Compliments & Kudos:

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.
Promotions
oneworld magazine
Check how to use summaries on WorldSupporter.org

Back to top

Online access to all summaries, study notes en practice exams

Back to top

How and why would you use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?

  • For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
  • For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
  • For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
  • For compiling your own materials and contributions with relevant study help
  • For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.
Back to top

Using and finding summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

  1. Use the menu above every page to go to one of the main starting pages
    • Starting pages: for some fields of study and some university curricula editors have created (start) magazines where customised selections of summaries are put together to smoothen navigation. When you have found a magazine of your likings, add that page to your favorites so you can easily go to that starting point directly from your profile during future visits. Below you will find some start magazines per field of study
  2. Use the topics and taxonomy terms
    • The topics and taxonomy of the study and working fields gives you insight in the amount of summaries that are tagged by authors on specific subjects. This type of navigation can help find summaries that you could have missed when just using the search tools. Tags are organised per field of study and per study institution. Note: not all content is tagged thoroughly, so when this approach doesn't give the results you were looking for, please check the search tool as back up
  3. Check or follow your (study) organizations:
    • by checking or using your study organizations you are likely to discover all relevant study materials.
    • this option is only available trough partner organizations
  4. Check or follow authors or other WorldSupporters
    • by following individual users, authors  you are likely to discover more relevant study materials.
  5. Use the Search tools
    • 'Quick & Easy'- not very elegant but the fastest way to find a specific summary of a book or study assistance with a specific course or subject.
    • The search tool is also available at the bottom of most pages

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Back to top

Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance

Field of study

Back to top
Check the related and most recent topics and summaries:
Access level of this page
  • Public
  • WorldSupporters only
  • JoHo members
  • Private
Statistics
1034