Personen met beperkingen: Diagnostiek - College 13

Wanneer?

Criteria World Health Organization (WHO)

0 decibel (luidheid)        =            normaal horend

Vanaf 25 decibel             =            gehoorverlies

• Gemeten aan het beste oor; zonder hoortoestellen (beste oor geef je weer)
• Gemiddelde verlies op verschillende toonhoogten (Fletcher Index)

De spraakzone

Hoe vaak?

Nederland

Gehoor beperking: 1,5 miljoen mensen

•  Aantallen nemen toe

Gradatie en type

Horen: hoe werkt het?

Geluiden zijn trillingen in de lucht. De oorschelpen vangen deze trillingen op en zorgen ervoor dat ze de gehoorgang in gaan. Samen versterken ze het geluid richting de trommelvlies. De trommelvlies vormdt de scheiding tussen het buitenste en middelste oor. Als de trilling bij de trommelvlies komt, gaan er 3 botjes achter het grommelvlies bewegen waardoor ze het geluid versterken en doorgeven aan het binnenoor. In het binnenoor zit het slakkenhuis. Hier zit een vloeistof in en deze komen in bewegingen door de trillingen. Hierdoor gaan de haarcellen ook bewegen om de trillingen om te zetten in signalen. De signalen worden door de gehoorzenuw doorgegeven aan de hersenen. Hoe meer luchtdruk verplaats wordt hoe harder het geluid (Decibel). Hoe sneller de trillingen, hoe hoger het geluid klinkt (frequentie – Hrz)

Type gehoorverlies:

Geleidingsverlies (GV) Conductief: probleem bij uitwendige oor en/of in het middenoor. Geluid wordt niet goed doorgegeven, je hoort ze zwakker. Oorzaken. Kortdurig: blockade door verkoudheid/oorsmeer etc. Langdurig: misvorming van oor of ziekte (tumor), ongeluk

Perceptief Verlies (PV) oorzaak ligt in het binnenoor. Of in de hersenen. Problemen met het slakkenheus noemen we sensorineural percpectief verlies. Problemen in de gehoorzenuw noemen we neural perceptief verlies. Geluid wordt zwakker, en is het geluid vaak vervormd.

Gecombineerd (GV+PV)

Type auditieve beperking

Auditieve verwerkingsstoornis

• Neurologisch probleem
• Vaak zichtbaar vanaf schoolleeftijd (nog vaker adolescentie)
• Oorzaak onbekend
• Problemen met verwerking gesproken informatie
• Problemen met lezen/schrijven

Aandoeningen (oorzaak gehoorverlies)

Uitwendige oor:

Misvormingen (bijv. frommeloortje)

Oorproppen: opgehopen oorsmeer

Ontsteking

Trommelvlies veranderingen: gaatje/scheur

Middenoor:

Afwijking in bouw van gehoorbeentjes (hamer/aambeeld/stijgbeugel)

Functieverlies buis van Eustachius: gevoel dat je oren dichtklappen/vast zitten/oorzuizen

Middenoorontsteking

Binnenoor:

Slecht werkend slakkenhuis: geeft de trillingen niet door

Virusinfectie van het evenwichtsorgaan

Oorzaken: Etiologie

Voor de geboorte (prenitaal):

• Intoxicatie (virus) tijdens zwangerschap

    Cytomegalievirus (herpesachtig virus),

             Rubella virus (rode hond): ernstige slechtziendheid, doofheid etc

• Syndroom

    Down’s syndroom,  Treacher Collins syndroom (erfelijke aandoening waarbij verschillende botten en weefsels van het gezcicht niet of slecht ontwikkeld worden)

Tijdens de geboorte (pernataal):

• Vroeggeboorte

• Zuurstofgebrek

Na de geboorte (prenataal):

• Trauma
•  Ziekte

Bijv. Middenoorontsteking, hersenvliesontsteking

•  Medicatie

   Bijv. Antibiotica, chemokuur

Ontwikkeling van het horen

Metingen van het gehoor bij kinderen

Baby’s en peuters tot ca. 2,5 jaar

Gedragsobservatie

Gehoorscreenings instrumenten:

• OAE = oto akoestische emissie: apparaatje in oor geeft een klik en meet de reactie van het slakkenhuis hierop
• ABR = Auditory Brainstem Response: komen geluiden ook binnen in de hersenen

Observatie met gebruik van conditionering: in combinatie met een lichtje, je kijkt of het kind weer in die richting kijkt als je het geluid laat horen

Kinderen vanaf 2,5 – 5 jaar

Geconditioneerde spelobservatie: blokken plaatjes wanneer het kind de toon hoort

Spraakaudiometrie: woordjes na zeggen

Toonaudiometrie: door handopsteken / ja zeggen laten weten wanneer het kind de toon hoort

Overig

• Tympanometrie: druk in middenoor meten.
• Toonaudiometrie via beengeleiding (als andere testen negatief zijn kan je kijken of er een geleidingsverlies is. Geluid aanbieden achterop het schedelbot)
• Testen van verwerking auditieve informatie

Ontwikkelingsproblemen

Communicatie & taal ontwikkeling

• Sociaal-emotionele ontwikkeling
• Cognitieve vaardigheden
• Schoolse vaardigheden, m.n. lezen & schrijven (weinig koppeling tussen tekens en geluid)
• Metacognitieve vaardigheden (denken over je eigen handelen)

Theory of Mind

“Understanding others’ thoughts and feelings and their behavioral consequences’

(Peterson et al., 2016)

 36 dove kinderen van gemiddeld 9 jaar met horende ouders; 21 horende kinderen van gemiddeld 8 jaar

Resultaat: significant slechtere score op TOM schaal bij dove kinderen, positief verband met populariteit en negatief verband met sociale isolatie. Kinderen die meer populair zijn scoorden hoger op TOM.

Factoren van invloed op ontwikkeling

• Tijdstip van ontstaan: voor of na start van taalontwikkeling (1,5 jr). Wanneer ze ervoor ontstaan (prelinguaal), daarna ontstaan (postlinguaal)
• Mate van functioneel gehoor
• Inzet van familie-gerichte (vroeg)behandeling: gericht op kind en gezinssysteem
• Type ouder en diens vaardigheden: dove kinderen van dove ouders lopen minder achterstand in TOM dan dove kinderen van niet-dove ouders.

Ondersteuning

Activiteiten: veel mogelijk qua training.

Participatie: inzetten op ondersteuning op school.

Externe factoren: ondersteunen van mensen in de omgeving.

Vroegbegeleiding

• Voor jonge kinderen met gehoorproblemen is er vroegbegeleiding
• Al vanaf een paar maanden oud
• Gericht op kind, ouders en directe omgeving
• Behandeling aan huis, cursussen en groepsbehandelingen
• Communicatie tussen ouder en kind staat centraal

Cochleaire implantaten & gehoorapparatuur

• CI: elektronisch hulpmiddel dmv operatie achter het oor van het kind plaatsen. Het geluid zal waarschijnlijk niet zo goed worden als bij kinderen zonder gehoorbeperking.

• Hoe jonger, des te betere resultaten
• Invloed van opvoedingsstijl en stimulering communicatie & spel
• Wanneer ouders zelf ook doof zijn kiezen ze niet voor een CI. Eigen doven cultuur

Gebarentaal: NGT (Nederlandse gebaren taal: geen spraak gebruiken, alleen gebaren. Volgorde is dan ook anders, altijd beginnen met tijd) & NMG (Nederlands met gebaren: dan praat je Nederlands en ondersteun je dat met gebaren) & Handalfabet (je naam spellen met vingers)

Aanpassingen omgeving

• Verminderen achtergrond geluid
• Checken of hoortoestellen goed worden gebruikt
• Visuele aandacht & ondersteuning
• Langzaam spreken, articulatie & luidheid,
• Checken van begrip
• Herhaling
• Pauzes

Pedagogische ondersteuning:
begeleiding opvoeder

• Acceptatie van de beperking
• Inzicht op impact van gehoorproblemen
• Verwachtingen
• Interactie en communicatie zodat dit optimaal is afgestemd
• Hulpmiddelen

Afronding

• Gehoorproblemen in 1,5 miljoen mensen in NL
•  Kinderen met GB zijn heterogene groep:

     grote verschillen qua gradatie, type, oorzaak etc

•  Meting gehoor al vanaf de geboorte en op veel verschillende manieren
•  Vooral consequenties voor communicatie & taal, maar ook op sociale en cognitieve ontwikkeling en schoolse vaardigheden
•  (Vroege) familie-gerichte interventie van belang