ABRvS 25 juni 2008, LJN BD5356

(Rapen kievietseieren)

Het gaat in deze zaak om het beroep tegen ontheffing voor het rapen van kievitseieren. Volgens Faunabescherming heeft de rechtbank ten onrechte overwogen dat het college van Gedeputeerde Staten van Friesland (hierna: het college) zich op het standpunt heeft kunnen stellen dat door de beperking in de raapperiode in voldoende mate is gewaarborgd dat het effect van het rapen van kievitseieren op de Friese kievitenpopulatie binnen de grenzen van ‘kleine hoeveelheden’ blijft als bedoeld in artikel 9 lid 1, aanhef en onder c van Richtlijn 79/409/EEG (de Vogelrichtlijn) en dat voormelde populatie op een bevredigend niveau wordt gehandhaafd.       

De Afdeling stelt voorop dat uit eerdere Afdelingsjurisprudentie volgt dat 

• het rapen van kievitseieren als een vorm van ‘verstandig gebruik’ in de zin van artikel 9 lid 1 sub c van de Vogelrichtlijn kan worden beschouwd en dat, nu de verantwoordelijkheid voor prudent zoeken en rapen ligt bij erkende samenwerkingsverbanden, recht wordt gedaan aan de in die bepaling genoemde criteria ‘selectief’ en ‘onder strikt gecontroleerde omstandigheden’;
• de Ffw en de daarop gebaseerde Regeling, die niet voorzien in enige beperking van het aantal in de periode van 1 maart tot en met 8 april te rapen eieren, terwijl niet vaststaat dat het rapen van eieren geen afbreuk doet aan de Friese kievitenpopulatie, echter onvoldoende waarborgen dat het aantal geraapte kievitseieren beperkt blijft tot ‘kleine hoeveelheden’ en derhalve geen correcte implementatie vormen van artikel 9 lid 1, aanhef en onder c van de Vogelrichtlijn;
• aan deze bepaling van de Vogelrichtlijn rechtstreekse werking toekomt;
• volgens het criterium ‘kleine hoeveelheden’ iedere tol van minder dan 1% van de totale jaarlijkse sterfte van de betrokken populatie (gemiddelde waarde) een kleine hoeveelheid is en
• indien het college van dit criterium geen gebruik wenst te maken, het gehouden is zelf een duidelijke en in de praktijk hanteerbare grens te bepalen voor het aantal te rapen eieren dat voldoet aan het criterium ‘kleine hoeveelheden’, waarbij dat aantal zal moeten worden gerelateerd aan de Friese kievitenpopulatie, omdat die broedpopulatie door het gebruik van de ontheffing direct wordt beïnvloed.

Ofschoon de Afdeling – evenals de rechtbank – van oordeel is dat het college zich op het standpunt heeft kunnen stellen dat de ontheffing voor het rapen van maximaal 6.934 eieren voldoet aan de uitleg van het criterium ‘kleine hoeveelheden’, is zij er – anders dan de rechtbank – niet van overtuigd dat reeds de enkele beperking van de raapperiode met acht dagen (te weten van 1 maart tot 1 april in plaats van van 1 maart tot 8 april) op zichzelf voldoende is om te bereiken dat maximaal 6.934 eieren geraapt worden. De invloed van externe factoren, waaronder de weersomstandigheden en de daarmee samenhangende start van het broedseizoen, is zodanig dat niet kan worden uitgesloten dat in deze raapperiode meer dan het genoemde aantal eieren wordt geraapt.      

Nu er op geen andere wijze wordt toegezien dat maximaal 6.934 eieren worden geraapt is de ontheffing, zoals gehandhaafd bij besluit op bezwaar, in strijd met artikel 9 lid 1, aanhef en sub c van de Vogelrichtlijn.   

De Afdeling verklaart het beroep van Faunabescherming gegrond vernietigt het besluit op bezwaar.