HR 30 maart 2012, Schuld ontstaan door verleend bankkrediet (C-8)

Casus

I.c. gaat het om een man en vrouw die beiden in Nederland zijn geboren en beiden zowel de Nederlandse als de Marokkaanse nationaliteit hebben. Zij zijn op 17 april 2008 in

's-Gravenhage gehuwd in algehele gemeenschap van goederen. De samenleving tussen partijen is van korte duur geweest; zij zijn per 1 oktober 2008 uit elkaar gegaan. Het huwelijk is op 30 oktober 2009 ontbonden. Zij hebben geen kinderen gehad.

Partijen hebben de Rechtbank om de vaststelling van de scheiding en deling van de huwelijksgoederengemeenschap verzocht. Het geschil gaat over een tweetal schulden ter zake van een aan de man verleende bankkredieten bij de ING en ABN Amro, en de vraag of dit tot de gemeenschap behoort. De man verzoekt de helft van de schulden aan de vrouw toe te scheiden maar de vrouw heeft het bestaan en de omvang van de schulden betwist.

De Rechtbank heeft het bestaan van de door de man gestelde schulden bewezen geacht en stelt daarom dat de vrouw de helft van die schulden aan de man moet vergoeden. Hierna gaat de vrouw in hoger beroep. Het Hof stelt dat de schulden niet verkocht zijn en dat partijen in beginsel ieder voor de helft draagplichtig zijn voor gemeenschapsschulden. Volgens het Hof is een afwijking daarvan niet uitgesloten, maar alleen in zeer bijzondere gevallen en daarvan zou i.c. geen sprake zijn. De vrouw stelt cassatieberoep in en voert aan dat het ongebrijpelijk is dat het hof heeft geoordeeld dat de door haar gestelde feiten en omstandigheden niet van dien aard zijn dat de redelijkheid en billijkheid meebrengen dat de schuld in het kader van de verdeling door de man dient te worden gedragen.

Hoge Raad

In cassatie gaat het vooral nog om de vraag of het hof op goede gronden tot bekrachtiging heeft kunnen komen van de beslissing van de rechtbank dat de vrouw voor de helft de door de man aangegane kredietschulden heeft te dragen. M.a.w. heeft het Hof voldoende gemotiveerd waarom niet kan worden afgeweken van de regel dat de ontbonden huwelijkse gemeenschap bij helfte moet worden verdeeld.

Volgens de Hoge Raad is de klacht gegrond. Ingevolge art. 1:100 BW hebben de echtgenoten een gelijk aandeel in de ontbonden huwelijksgoederengemeenschap, zodat de ontbonden gemeenschap bij helfte dient te worden verdeeld. Een afwijking van deze regel is echter niet geheel uitgesloten; zij kan evenwel niet dan in zeer uitzonderlijke gevallen worden aangenomen (zie bijvoorbeeld HR 6 oktober 2000, LJN AA7362, NJ 2004/58). Volgens het Hof houdt dit in dat zulke feiten en omstandigheden niet door de vrouw zijn gesteld. Hiervan stelt de Hoge Raad in r.o. 3.5 dat dit oordeel onbegrijpelijk is, nu de vrouw heeft aangevoerd:
-dat tijdens het korte huwelijk van partijen niet of nauwelijks van samenwoning sprake is geweest en dat partijen in elk geval geen gemeenschappelijke huishouding hebben gevoerd,
-dat de onderhavige schulden door de man voor het huwelijk zijn aangegaan,
-dat zij daarvan pas kennis heeft gekregen tijdens de echtscheidingsprocedure,
-dat de stelling van de man dat met de uit de kredieten verkregen gelden onder meer de bruiloft van partijen is betaald, niet juist kan zijn, en
-dat aannemelijk is dat de man, die geen behoorlijke verantwoording heeft afgelegd van de besteding van de uit de kredieten verkregen gelden, deze heeft aangewend voor de aankoop van auto's of van onroerend goed in Marokko.

De Hoge Raad komt daarom tot de vernietiging van de beschikking van het Hof.