Staatsrecht hoorcolleges

Week 1, hoorcollege 1: introductie Staat, Rechtsstaat en Staatsrecht

Staatsrecht

Het staatsrecht is de basis van onze staat en het recht dat door de staatsorganen gemaakt wordt. Het is het recht van én over een bepaalde staat en bindt de overheid aan het recht.

Voor een staat geldt dat er rechtsregels zijn die voor hem verbindend zijn ook al worden deze rechtsregels door haarzelf gecreëerd. Het Staatsrecht roept de staatsorganisatie in het leven en bepaalt hoe de staatsorganisatie eruit ziet.  Daarnaast vormt het de basis voor de bevoegdheidsverdeling in de staat en bevat fundamentele rechten die tegen de overheid kunnen worden ingeroepen.

De rechtsregels zijn niet vastomlijnd en er speelt vooral veel politiek in mee. Er is geen orgaan om er voor te zorgen dat de overheid zich aan het staatsrecht houdt en het bestaat ook uit veel

Week 2, hoorcollege 1: democratie en vertegenwoordiging

Het tweekamerstelsel 

Artikel 51 GW is de constitutionele grondslag van het tweekamerstel. Uit de tekst van artikel 51 GW kan woren opgemaakt dat het primaat bij de tweede kamer ligt. 

De 1^e en 2^e kamer

Er zijn wel een aantal verschillen tussen beide kamers;

De eerste is de omvang. Op grond van art. 51 lid 2, 3 heeft de 2^e kamer 150 en de 1^e 75 leden.

De tweede is de wetgeving. De 2^e kamer mag wijzigingen aanbrengen, het recht van amendement, en wetsvoorstellen tot stand brengen, het recht van initiatief. De 1^e kamer kan enkel verwerpen of aannemen. Dat kan de 2^e kamer ook.

Het derde verschil is het aantal uren werk. In de 2^e kamer heb je er een fulltime baan aan. In de 1^ekamer een dag per week.

Het vierde verschil is dat de 1^e kamer door de Provinciale Staten word gekozen en de 2^e kamer door ons.

Beide

Week 3, hoorcollege 1: Wet en wetgeving 

In een wet in formele zin worden drie belangen beschermd. Ten eerste de democratie. Het volk heeft hier immers stemrecht in door middel van de Staten-Generaal. Ten tweede de Algemeenheid, Het gaat willekeur tegen en er is sprake van gelijkheid. Ten derde is er sprake van rechtszekerheid door het staatsrechtelijke ongeschreven legaliteitsbeginsel, een voorafgaande regel.

De legaliteitseis houdt in dat wanneer overheidsoptreden een inbreuk maakt op een recht, dat altijd moet zijn gelegaliseerd in een wet of zelfs in de Grondwet. De overheid moet zich aan deze wet houden.

 Normenhiërarchie 

• De hiërarchie van wetgeving is als volgt;
• Unierecht en verdragen
• Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
• Grondwet (Grondwetgever)
• Wet in formele zin (art. 81 Gw.) (Regering + SG)
• AMvB (Art. 98 Gw.) (Regering)
• Ministeriële regeling (Ministers)
• Provinciale verordening

HC Staatsrecht 1 Week 4

Onderwerpen deze week:

1. Organen van de gemeente en provincie
2. Monisme en dualisme
3. De gekozen burgemeester
4. Autonomie en medebewind
5. Decentralisatie en deconcentratie
6. Staatsvormen

1.

A) Het gemeentebestuur;

Opmerking 1: De gemeente is de rechtspersoon en het gemeentebestuur zijn de organen van deze rechtspersoon. Naar privaatrecht handelt de rechtspersoon; bijvoorbeeld de gemeente Groningen. Publiekrechtelijk handelen de organen; bestuursorganen. De bevoegdheden berusten nooit bij de gemeente maar bij de orgaan van de gemeente. Het is niet de gemeente die vergunning verleent maar het college van B&W.

Opmerking 2: met het gemeentebestuur bedoel je niet steeds hetzelfde orgaan, het is een verzamelbegrip voor het bevoegde publiekrechtelijke gemeentelijke orgaan. (de gemeenteraad, het college van B&W en de burgemeester; 3 belangrijkste)

De drie belangrijkste organen:

Week 5 hoorcollege 2: Nederland en de internationale rechtsorde

• Onderwerp van dit college:

1. Nederland als onderdeel van de internationale rechtsorde

2. Het sluiten van verdragen

3. artikel 93 en 94 GW

4. Eeniederverbindendheid

• Doelen:

1. Begrijpen hoe een verdrag tot stand komt, hoe verdragen voor burgers rechten en plichten kunnen meebrengen en hoe verdragsbepalingen zich verhouden tot het nationale recht.

2. De staatsrechtelijke verhoudingen binnen het koninkrijk, de belangrijkste koninkrijksorganen. Verdragen: Internationale overeenkomst tussen volkenrechtelijke rechtssubjecten (staten) kunnen uitleggen welke bevoegdheden op koninkrijksniveau en welke op landsniveau liggen.

Nederland als onderdeel van de internationale rechtsorde

Er zijn verschillende organisaties waar Nederland deel van uit maakt. Nederland wordt door verdragen en lidmaatschappen beperkt in haar handelen.

Organisaties zijn bijvoorbeeld de Verenigde Naties, de Raad van Europa, de NAVO en de EU. Al deze organisaties hebben eigen belangrijke verdragen die

Grondrechten

Onderwerpen

1. Wat zijn grondrechten / mensenrechten?
2. Ontstaan grondrechten
3. Typen grondrechten
4. Bronnen van grondrechten
5. Wie kunnen zich op grondrechten beroepen?
6. Reikwijdte en beperkingen
7. Samenloop van grondrechten

Voorbeeld 1. Meneer van Ooijen, radicaal evangelist met 16 kinderen zet op zijn dakpannen ‘Jezus redt’. De gemeente wil dat niet hebben. Er speelt godsdienstvrijheid tegenover het welstandsbeleid van de gemeente.

Voorbeeld 2. Rosti Rostelli, een hypnotiseur, wil optreden in Rijssen, een streng Christelijke gemeente. Zij willen echter geen provocerend gedrag in de zaal die hij wil huren van de gemeente. Er speelt vrijheid van meningsuiting tegenover het standpunt van de gemeente die zegt ‘Grondrechten gelden tussen de overheid en de burger, ik ben nu geen overheid, wij verhuren gewoon een zaal’

Voorbeeld 3. Facebook, Microsoft, Google et cetera. Gelden de grondrechten