Wanneer heb je recht op een uitkering bij werkloosheid? Oefententamens 13

Oefenvragen gebaseerd op het vak Arbeidsrecht aan de Universiteit Leiden

Vraag 1

Bikkers B.V. exploiteert een keten van warenhuizen en winkels met huishoudelijke artikelen. Ook Bikkers heeft te lijden onder de economische crisis en de het toenemend gebruik van internetwinkels. Daarom moet er in de loop van 2015 fors worden gereorganiseerd, zo denkt de directie. Sluiting van winkels en ontslagen moeten zeker niet uitgesloten worden geacht. Ook zou het wellicht mogelijk zijn om verlieslatende activiteiten aan andere ondernemers te verkopen, of een combinatie van genoemde maatregelen.

Uiteindelijk wordt de reorganisatie doorgevoerd. In de zomer van 2015 valt het besluit om ook de vestiging van Bikkers in Leiden, die nog maar een jaar geleden is geopend, te sluiten. Voor het personeel van deze vestiging is dat een grote schrik: ze zijn hooguit een jaar in dienst bij Bikker en moeten nu al weer op zoek naar een nieuwe baan.

Een van de werknemers bij Bikkers Leiden is Renate. Zij is op 1 oktober 2014 in dienst gekomen, haar arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van een jaar wordt door Bikkers (uiteraard) niet verlengd. Renate is in december 2014 19 jaar oud geworden. Het werk bij Bikkers was haar eerste baan. Het werk in een winkel beviel haar goed, dus als ze het slechte nieuws hoort gaat ze vol enthousiasme op zoek naar nieuw werk.

Ervan uitgaande dat ze niet verwijtbaar werkloos is geworden, en zich voor het overige ook houdt aan haar verplichtingen om weer werk te vinden, heeft Renate dan recht op werkloosheidsuitkering? Zo ja, hoe lang duurt Renates uitkering dan maximaal? (15 punten)

Vraag 2

Sjinkie Knoet werkt sinds 1 december 2015 bij de sportieve start-up Activity makes Efficiency B.V. (‘AmE’), gestart door twee ex-topsporters. De start-up geeft bedrijven advies over het verhogen van de productiviteit van werknemers door middel van een vitaliteitsprogramma. Zo wordt geadviseerd om ‘s ochtends koud te douchen, daarna aan een avocado te ruiken en na de lunch de trap te nemen. In de arbeidsovereenkomst tussen AmE en Sjinki, die loopt tot 31 december 2016, is onder andere het volgende beding opgenomen:

‘’De eerste twee maanden van deze overeenkomst gelden als proeftijd in de zin der wet waarbij het dienstverband door beide partijen per dag kan worden beëindigd.”

Sjinkie heeft direct al een goed gevoel over zijn werk; hij vindt het programma erg vernieuwend en het klikt goed met de klanten. Met vertrouwen ziet hij dan ook het tussentijdse evaluatiegesprek op 14 december 2015 tegemoet. Hij is echter onaangenaam verrast als de eigenaren hem vertellen de overeenkomst met onmiddellijke ingang te willen beëindigen. Later op de dag ontvangt hij van de eigenaren een brief met de volgende inhoud:

'Hierbij bevestigen wij ons gesprek van 14 december 2015 met ondergetekenden, waarbij je is medegedeeld dat wij de met jou gesloten arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang hebben beëindigd.

Met jou is besproken dat we je wel ‘fit for the job’ achten, maar dat jouw persoonlijke capaciteiten onvoldoende complementair zijn aan het AmE- team. Wij betreuren dit mede gezien de goede contacten die wij persoonlijk met elkaar hebben gehad en we wensen je veel succes met je verdere carrière.”

Ga er van uit dat het Sjinkie gelukt is het ontslag aan te vechten en hij nog steeds werkt bij AmE. Het gaat goed met AmE; er zijn inmiddels 60 werknemers in dienst. Voor de eigenaren reden om te professionaliseren. Er wordt een nieuw beoordelingssysteem ingevoerd. Dit systeem registreert behaalde persoonlijke resultaten van werknemers op een handige website.

Sjinkie merkt dat na deze vervelende start de verhoudingen niet meer optimaal zijn. Zijn plezier in het werk neemt af en het contact met de eigenaren verloopt stroef. Daarnaast heeft het bedrijf te kampen met een terugloop van opdrachten en dreigt 2016 met een onverwacht fors verlies te worden afgesloten. In september 2016 zijn zowel de eigenaren als Sjinkie het erover eens dat het beter is als Sjinkie toch ergens anders gaat werken, mede omdat zij hem niet meer kunnen betalen. De eigenaren stellen voor een beëindigingsovereenkomst overeen te komen.

Voordat hij akkoord gaat met deze beëindigingsovereenkomst wil hij weten wat zijn rechten zijn ten aanzien van een eventuele WW-uitkering en wil hij deze eventuele uitkering zoveel mogelijk veiligstellen. Heeft Sjinkie recht op een WW-uitkering? Zijn er problemen te voorzien bij de toekenning van de eventuele WW-uitkering? (15 punten)

Vraag 3

De HR-manager van het Makelaarskantoor Geffen is met deeltijd-telefoniste Debbie (toen 19 jaar) op 2 augustus 2015 voor een periode van twee jaar een arbeidsovereenkomst overeengekomen. Het contract bevat een concurrentiebeding en een tussentijdse opzegmogelijkheid met een opzegtermijn van 2 maanden. Het is Debbie haar eerste baan.

De recente economische crisis maakt volgens de directie van Geffen een reorganisatie noodzakelijk. In het kader van die reorganisatie wordt de arbeidsplaats van Debbie geschrapt. Ze wordt verzocht om voor de rest van haar contract fulltime ad interim management-assistente te worden. Ondanks de crisis blijft het aanbod van management-assistentes schaars en is het voor Geffen moeilijk om iemand anders voor die functie te vinden. De functie is iets zwaarder dan haar huidige baan. Debbie ziet de functie niet zitten en weigert het aanbod te aanvaarden. De HR -manager is gepikeerd en verzoekt haar om er nog eens een nachtje over te slapen. Mocht zij daarna nog steeds geen zin hebben de functie te gaan vervullen, dan zal zij echter op non-actief worden gesteld. Nu zij in dat geval niet zou werken, hoeft zij in dat geval tot aan het einde van haar dienstverband ook geen salaris te verwachten, aldus de HR-manager. Voor alle duidelijkheid: deeltijd betekent in dit geval 16 uur per week en voltijd 38 uur.

Debbie weigert het andere werk. Het salaris is met ingang van 1 november 2016 stopgezet.

Is Debbie werkloos met ingang van 1 november 2016?

Vraag 4

Gesteld dat Debbie werkloos is per 1 november 2016, heeft ze dan recht op een werkloosheidsuitkering?

Vraag 5

Hoe hoog is Debbie haar (eventuele) WW-uitkering en hoe lang duurt deze?

Vraag 6

Is Debbie mogelijk verwijtbaar werkloos?

Vraag 7

Wat zijn de consequenties voor de WW-uitkering als Debbie verwijtbaar werkloos zou zijn?

Vraag 8

Stel dat Debbie geen aanbod van ander werk is gedaan en zij op 8 november jl. een beëindigingsovereenkomst met de werkgever heeft gesloten, waarin partijen af hebben gesproken dat de arbeidsovereenkomst per 1 december 2016 eindigt, omdat de arbeidsplaats op bedrijfseconomische gronden vervalt, kan zij dan nog problemen verwachten met haar WW-uitkering?

Antwoordindicatie

Vraag 1

Renate is werkloos: ze heeft (al) haar arbeidsuren verloren (2,5 pt), ze is beschikbaar (2,5 punt) zie art. 16 WW (2,5 punt). Renate voldoet aan de referte-eis/wekeneis (art. 17 WW): 2,5 pt. De duur van de uitkering is 3 maanden, 42 lid 1 WW (2,5 punt), voor verlengde uitkering komt ze gezien arbeidsverleden/niet voldoen aan jaren-eis/niet voldoen aan 4 uit 5 eis) niet in aanmerking art. 42 lid 2 WW (2,5 punt)

Vraag 2

Sjinkie heeft in beginsel recht op een WW-uitkering omdat hij aan de vereisten voldoet van art. 15, art. 16 (ten minste 5 uur of de helft verliest, beschikbaar en hij is werknemer in de zin van art. 3 WW) en aan de wekeneis van art 17 WW voldoet. Ook geeft de casus geen aanknopingspunten voor eventuele uitsluitingsgronden ex art. 19 WW. Er zijn geen problemen te verwachten bij de toekenning, d.w.z. het geldend maken van zijn WW-recht op grond van art. 24 WW omdat hij niet verwijtbaar werkloos is geworden (in de zin van art. 24 lid 1 sub a WW) omdat er geen dringende reden aan zijn ontslag ten grondslag ligt (art. 24 lid 2 sub a WW) en daarnaast het initiatief tot het sluiten van de beëindigingsovereenkomst lag bij de werkgever (in de zin van art. 24 lid 2 sub b WW), omdat er sprake is van een bedrijfseconomisch ontslag. Dan wordt hoe dan ook geacht het initiatief bij de werkgever te liggen, zo blijkt uit paragraaf 2 van de bijlage van de Beleidsregels toepassing artikelen 24 en 27 WW 2006

Vraag 3

Ze is werknemer (arbeidsovereenkomst voor 2 jaar) > art. 16 jo. art. 3 WW Art. 16: werkloosheid. ze is werknemer, ze is non-actief gesteld, ze hoort dus nog loon te krijgen, ze is dus niet werkloos.

Vraag 4

Ze moet aan de Referte eisen voldoen: art. 17. Ze heeft een jaar en drie maanden gewerkt. Ze voldoet aan de eis. De uitsluitingsgronden van art. 19 en 20 zijn ook niet van toepassing.

Vraag 5

Voor het bepalen van de hoogte van de WW-uitkering wordt er getoetst aan art. 47 WW.

Vraag 6

Artikel 24 lid 2 stelt de eisen voor verwijtbaar werkloos: Een dringende reden ligt ten grondslag of de dienstbetrekking is beëindigd door of op verzoek van de werknemer. 

Er is hier geen sprake van een dwingende reden. Ze is niet verwijtbaar werkloos.

Vraag 7

Art. 27: maatregel waarbij de uitkering (niet een bedrag, dit staat in het artikel, gewoon hele uitkering) in mindering wordt gebracht. (Art. 27 lid 1 WW jo. Art. 24 lid 1 WW).

Vraag 8

De werkneemster dient te voorkomen dat zij werkloos is of blijft en moet daarom meewerken aan het verkrijgen van passende arbeid (art. 24 lid 1 onder b WW). Gebeurt dit niet dan kan de werkneemster verwijtbaar werkloos worden en geen recht krijgen op een WW-uitkering.