Oefententamen 1 2014/2015: Handelsrecht - Rijksuniversiteit Groningen

Vragen

Casus I

A en F zijn bestuurders van Samen Sterk BV die zich toelegt op het beveiligen van leegstaande panden. Op 8 april 2015 wordt Samen Sterk BV op verzoek van een aantal schuldeisers failliet verklaard. Marjan wordt tot curator benoemd. De curator stelt het volgende vast:

doordat A en F ernstig verwijtbaar tekort zijn geschoten in de vervulling van hun taak, heeft Samen Sterk schade geleden van € 50.000;

het boedeltekort bedraagt € 90.000;

de jaarrekening over het boekjaar 2013 is niet bij het handelsregister gedeponeerd;

de AV van Samen Sterk heeft op 20 maart 2015 de bestuurders gedechargeerd ter zake van hun taakvervulling.

Vraag 1 (12 punten)

Geef drie redenen, en werk deze uit, waarom het voor de curator aantrekkelijker kan zijn om een aansprakelijkheidsvordering tegen de bestuurders in te stellen op grond van art. 2:248 BW in plaats van op grond van art. 2:9 BW.

Casus II

Stan, David en Daan vormen het bestuur van Stichting Spring in het veld. Zij verzorgen op boeking verjaardagsfeestjes voor kleine kinderen. Op grond van de bij het handelsregister gedeponeerde statuten zijn Stan en David gezamenlijk vertegenwoordigingsbevoegd tot een bedrag van € 2.000. In de statuten is verder niets geregeld aangaande de vertegenwoordigingsbevoegdheid. Stan en David kopen op enig moment namens de stichting op een beurs een springkussen voor een bedrag van € 4.000. Deze aankoop valt binnen de doelomschrijving van de stichting.

Vraag 2 (6 punten)

Kan de stichting onder de overeenkomst tot aanschaf van het springkussen uitkomen?

Vervolg casus II

Daan koopt namens de stichting een opblaasbare glijbaan voor € 1200. Deze aankoop valt eveneens binnen de doelomschrijving van de stichting.

Vraag 3 (4 punten)

Kan de stichting onder de overeenkomst tot aanschaf van de glijbaan uitkomen?

Casus III

Bo, Christiaan en Lieke zijn aandeelhouders van BV Fietswiel. Bo en Christiaan houden ieder 20% van de aandelen, terwijl Lieke 60% van de aandelen in handen heeft. Alle aandelen hebben dezelfde nominale waarde. Lieke is tevens enig bestuurder van BV Fietswiel.

De verhoudingen tussen Bo en Christiaan en Lieke anderzijds zijn in de loop van 2015 ernstig verstoord geraakt. Redenen hiervoor zijn dat Bo en Christiaan in de AV’s niet volledig worden geïnformeerd over de gang van zaken in BV Fietswiel en dat in de laatste AV tegen de zin van Bo en Christiaan is besloten dividend uit te keren en het salaris van bestuurder Lieke te verhogen, hoewel BV Fietswiel in financieel zwaar weer verkeert. Bo en Christiaan wensen dat Lieke opstapt als bestuurder en dat Lieke haar aandelen aan hen overdraagt. Lieke is echter niet van plan aan deze wens tegemoet te komen. Bo en Christiaan vragen zich af of Boek 2 BW een mogelijkheid biedt dat hun wens ingewilligd wordt.

Vraag 4 (8 punten)

Hoe luidt uw gemotiveerde advies?

Vraag 5 (4 punten)

Stelling: Een BV kan geen dochtermaatschappij zijn van een vereniging.

Is deze stelling juist of onjuist? Motiveer uw antwoord.

Casus IV

NV NIX heeft drie aandeelhouders, te weten Daniël (30 aandelen), Bas (20 aandelen) en Nick (10 aandelen). Alle aandelen luiden op naam. Enig bestuurder van NV NIX is Teun. NV NIX houdt alle aandelen in BV C. Enig bestuurder van BV Beddenkampioen is Maurits. Daniëk, Bas en Nick zijn ontevreden over de wijze waarop Maurits zijn bestuurstaak verricht. Zij besluiten tijdens een diner, waarvoor Maurits niet is uitgenodigd, om hem te ontslaan als bestuurder van BV Beddenkampioen en brengen daarbij hun stemmen schriftelijk uit. De statuten van NV NIX staan besluitvorming buiten vergadering toe. NV NIX heeft geen certificaathouders.

Vraag 6 (6 punten)

Is het besluit tot ontslag van Maurits rechtsgeldig, nietig of vernietigbaar?

Casus V

Eva en Klaas zijn de besturende vennoten van de commanditaire vennootschap Voedingstips (hierna: CV V), gespecialiseerd in het uitbrengen van voedingsadviezen. Eva en Klaas hebben tezamen met Natasha, de commanditaire vennoot van CV V, afgesproken dat indien namens CV V transacties worden verricht voor een bedrag boven € 1.000, Eva en Klaas dit gezamenlijk moeten doen. Bij het op schrift stellen van de afspraken wordt per abuis € 2.000 als bedrag vermeld. De overeenkomst is gedeponeerd bij het handelsregister. Natasha koopt namens CV V een partij weegschalen van groothandel Micro voor € 1.200. Een week later koopt Eva namens CV V twee printers voor het uitdraaien van de voedingsplannen van fabrikant K voor een bedrag van € 1.500.

Vraag 7 (10 punten)

Op wie kan fabrikant K, die van de werkelijke afspraak tussen Eva, Klaas en Natasha niet op de hoogte is, zijn vordering met succes verhalen?

Casus VI

Hans is enig aandeelhouder en enig bestuurder van Groene vingers BV. De financiële problemen van Groene vingers BV zijn dermate groot, dat Hans besluit surseance van betaling voor Groene vingers BV aan te vragen. Het verzoek wordt toegewezen. Van de uitspraak wordt onmiddellijk aankondiging gedaan in de Staatscourant. Bovendien wordt de uitspraak ingeschreven in het openbare register dat door de rechtbank wordt aangehouden. Enkele dagen later verkoopt Hans namens Groene vingers BV tegen een reële prijs een aantal zakken kunstmest volgens speciaal recept die ontwikkeld zijn door Groene vingers BV aan Bas (de zwager van Hans). Hans heeft hiertoe besloten teneinde te voorkomen dat de zakken kunstmest volgens uniek recept door de schuldeisers van Groene vingers BV te gelde worden gemaakt. Hans levert de volgende dag namens Groene vingers BV de zakken kunstmest aan Bas. De betaling door Bas blijft uit.

Vraag 8 (7 punten)

Kan de bewindvoerder op grond van de Faillissementswet de zakken kunstmest terugvorderen?

Casus VII

Nadat het faillissement van Rob door het verbindend worden van de slotuitdelingslijst is geëindigd, blijkt aan de curator dat Rob nog een vordering had van € 20.000 op zijn moeder. Deze vordering heeft Rob voor de curator verzwegen. Tijdens het faillissement heeft Rob de vordering aan zijn moeder kwijtgescholden.

Vraag 9 (8 punten)

Kan de curator de vordering alsnog met succes innen van de moeder van Rob en het bedrag doen toekomen aan de schuldeisers van Rob wier vorderingen niet volledig zijn voldaan?

Casus VIII

Zeg het met bloemen BV is op 13 februari 2015 failliet verklaard. De in het faillissement van Zeg het met bloemen BV benoemde curator pleegt in de uitoefening van zijn functie een onrechtmatige daad tegenover Fleur die hierdoor voor € 8.000 schade lijdt. Voorts heeft de curator met inachtneming van de daarvoor geldende opzegtermijn en met machtiging van de r-c de huurovereenkomst tussen Zeg het met bloemen BV en Capial G BV opgezegd. De over de opzegtermijn verschuldigde huurtermijnen bedragen € 12.000. Ook de tussen Zeg het met bloemen BV en werknemer Frank gesloten arbeidsovereenkomst is door de curator met inachtneming van de daarvoor geldende opzegtermijn en met machtiging van de r-c opgezegd. Het over de opzegtermijn verschuldigde loon bedraagt € 4.000. Daarnaast heeft Frank nog een vordering van € 3.000 wegens achterstallig loon over de maand januari 2015. Het boedelactief bedraagt, na aftrek van het loon van de curator, € 14.000.

Vraag 10 (10 punten)

Geef, onder verwijzing naar de relevante wetsbepalingen, aan hoe en in welke rangorde het

beschikbare bedrag van € 14.000 over de genoemde schuldeisers zal worden verdeeld.

Casus IX

Sinds 1980 voert Martin Bakker zijn patisserie onder de naam Yummie. Mensen komen van heinde en verre om de zoete baksels van Martin te eten. Tot zijn ontsteltenis brengt Albert Fijn BV op 01-12-2014 onder de naam Yummie een kant en klare taart op de markt.

Vraag 11 (9 punten)

Kan Martin Bakker zich met succes verzetten tegen de verhandeling van de kant en klare taart Albert Fijn BV en/of de merkinschrijving van Albert Fijn BV?

Casus X

Sinds drie weken geleden biedt de Gamma een nieuw soort verf aan in haar winkels. Het gaat om verf die bij een keer verven dekkend is en ook nog eens binnen 1 minuut opdroogt. Het introduceren van dit nieuwe product gaat gepaard met een hoop reclame. Aangezien Koningin Maxima met NL Doet geregeld al vervend in het nieuws komt lijkt het de Gamma een goed idee om gebruik te maken van haar foto. De koningin kan het echter niet waarderen en wil dat de Gamma direct stopt met het gebruik van haar beeltenis.

Vraag 12 (6 punten)

Kan Koningin Maxima zich met succes verzetten tegen de reclamecampagne van de Gamma?

Casus XI

Kevin Hans sluit een transportverzekering bij verzekeraar Vervoer verzekerd BV voor een door hem van Nederland naar Panama te verschepen partij van 50.000 wietzaden ter waarde van € 300.000. Op het aanvraagformulier van Vervoer Verzekerd BV laat Kevin de vraag naar de aard van het te transporteren materiaal opzettelijk onbeantwoord. De verzekering komt tot stand.

In de haven van Panama ontdekt een door de douane gebruikte hasjhond de wietzaden. Omdat het hier een in Panama (anders dan in Nederland) verboden transport betreft, wordt de partij wietzaden door de douane in beslag genomen en vernietigd. Hierdoor lijdt Kevin een verlies van € 300.000.

Kevin spreekt Vervoer Verzekerd BV aan te vergoeding van de geleden schade. Ter afwering van zijn uitkeringsplicht beroept Vervoer Verzekerd BV zich:

a. op schending van de mededelingsplicht door Kevin;

b. op “eigen gebrek” aan het verzekerde belang.

Vraag 13 (10 punten)

Slagen deze verweren van Vervoer Verzekerd BV?

Antwoordindicatie

Vraag 1

• De curator wordt geholpen door bewijsvermoedens van art. 2:248 lid 2 BW omdat de jaarrekening over 2013 niet tijdig is gepubliceerd (art. 2:394 BW). Kennelijk onbehoorlijk bestuur wordt onweerlegbaar vermoed. Belangrijke oorzaak van het faillissement wordt weerlegbaar vermoed, behoudens tegenbewijs. In een procedure op grond van art. 2:9 BW draagt de curator de gehele bewijslast;

• Decharge staat niet aan aansprakelijkheidsvordering van art. 2:248 BW in de weg, zie art. 2:248 lid 6 BW. Decharge staat wel in de weg aan een vordering op grond van art. 2:9 BW;

• Aansprakelijkheid betreft bedrag van boedeltekort (€ 90.000); art. 2:248 lid 1 BW. Een procedure op grond van art. 2:9 BW mondt uit in een veroordeling tot vergoeding van schade (€ 50.000).

(De kern van het ondernemingsrecht H7.2 en 7.3 Interne en externe aansprakelijkheid van bestuurders van een bv)

Vraag 2

Stan en David zijn gezamenlijk vertegenwoordigingsbevoegd. Omdat de beperking tot het bedrag niet tot de wet te herleiden is, wordt hun vertegenwoordigingsbevoegd geacht onbeperkt te zijn, aldus art. 2:292 lid 3 BW. De stichting kan niet onder de overeenkomst uitkomen.

(De kern van het ondernemingsrecht H6.4 Vereniging, cooperatie en stichting)

Vraag 3

Daan is niet vertegenwoordigingsbevoegd, zo volgt uit art. 2:292 lid 2 BW. De stichting kan onder de overeenkomst uitkomen.

(De kern van het ondernemingsrecht H6.4 Vereniging, cooperatie en stichting)

Vraag 4

Bo en Christiaan kunnen vorderen dat Lieke wordt veroordeeld haar aandelen aan hen over te dragen; zie art. 2:336 lid 1 BW. Zij dienen te bewijzen dat Lieke door haar gedragingen als aandeelhouder het belang van de vennootschap zodanig schaadt of heeft geschaad, dat het voortduren van haar aandeelhouderschap in redelijkheid niet kan worden geduld. De gegevens bieden hiervoor voldoende aanknopingspunten. Na toewijzing van de vordering houden Bo en Christiaan alle aandelen en kunnen zij het besluit nemen tot ontslag van Lieke als bestuurder (art. 2:244 lid 1 BW).

(De kern van het ondernemingsrecht H4.3 Geschillenregeling en uitkoopregeling)

Vraag 5

De stelling is onjuist. Ingevolge art. 2:24a BW is een BV een dochtermaatschappij van de vereniging als de vereniging meer dan de helft van de stemrechten in de AV van de BV kan uitoefenen (lid 1) of wanneer de vereniging aandeelhouder is van de BV en meer dan de helft van de bestuurders of de commissarissen (zo die er zijn) kan benoemen of ontslaan, ook indien alle stemgerechtigden stemmen (lid 2).

(De kern van het ondernemingsrecht H9.1 Wat is een groep of concern?)

Vraag 6

Het ontslagbesluit had niet genomen moeten worden door de AV van NV NIX, maar door de AV van BV Beddenkampioen (N.B.: Teun oefent de stemrechten uit op de aandelen die NV NIX houdt in BV Beddenkampioen). Het ontslagbesluit is daarom nietig, art. 2:14 lid 1 BW.

(De kern van het ondernemingsrecht H5.4 Nietigheid en nietigheid van besluiten)

Vraag 7

Fabrikant K wordt beschermd door art. 25 lid 3 Handelsregisterwet 2007: de onjuistheid van de inschrijving kan hem niet worden tegengeworpen. Eva was blijkens de overeenkomst bevoegd namens CV V te handelen (zie ook art. 17 lid 1 WvK). Fabrikant K kan de koopprijs verhalen op CV V en op Eva en Klaas (art. 18 WvK). Ook op Natasha, de commanditair, omdat zij het beheersverbod heeft overtreden (art. 21 WvK).

(De kern van het ondernemingsrecht H6.1 NV en BV; H5.6 Maatschap, vof en cv; H4.6 Lidmaatschap (partnerschap) bij een maatschaf, vof of cv)

Vraag 8

De overeenkomst met Bas is zonder medewerking van de bewindvoerder gesloten. Art. 228 lid 1 Fw is derhalve geschonden. De bewindvoerder is bevoegd alles te doen, wat vereist wordt, om de boedel schadeloos te houden. Hij kan de nietigheid van de overeenkomst inroepen en de zakken kunstmest terugvorderen (art. 228 lid 1, slot Fw).

(Insolventie H3.13 Blz. 27-35)

Vraag 9

De kwijtschelding tijdens faillissement werkt niet tegen de boedel. Immers, Rob is niet beheers- of beschikkingsbevoegd en kan de boedel derhalve niet verbinden; zie art. 23 Fw. De nagekomen baten kunnen door de curator worden geïnd en verdeeld over de schuldeisers op de grondslag van de vroegere uitdelingslijst; zie art. 194 Fw.

(Insolventie H6.22 Blz. 122)

Vraag 10

Frank heeft voor € 4.000 een bevoorrechte boedelvordering (art. 40 Fw jo art. 3:288 sub e BW) Fleur en verhuurder Capital G BV (art. 39 Fw) zijn eveneens boedelschuldeiser maar hebben een concurrente boedelvordering. Deze boedelvorderingen zijn gelijkberechtigd. Bij een ontoereikend boedelactief wordt het resterende boedelactief van € 10.000 pondspondsgewijze verdeeld over deze concurrente boedelschuldeisers. Dit betekent dat aan Fleur € 4.000 en aan Capital G BV € 6.000 wordt uitgekeerd.

N.B.: aan de pre-faillissementsvordering van Frank van € 3.000 wordt niet toegekomen.

(Insolventie H3.19 Blz. 53-60)

Vraag 11

Oudere handelsnaam tegen jonger merk. Dat valt tussen wal (Hnw) en schip (BVIE) dus ex art. 6:162 BW (in kort geding voor Groningen en omgeving) een verbod met dwangsom vragen. Er is immers sprake van reputatieschade/verlies van kooplustopwekkend vermogen. Daarnaast nietigheid van de merkinschrijving ex art. 2.4 sub f jo 2.28 lid 3 sub b BVIE proberen in te roepen. Art. 2.4 sub f BVIE geeft een niet limitatieve opsomming en een eerder gevoerde handelsnaam kan meebrengen dat de merkinschrijving te kwade trouw is verricht. Art. 2.28 lid 3 sub b BVIE geeft een termijn van 5 jaar na inschrijving. Die termijn is nog niet verlopen.

(Bescherming van de intellectuele eigendom H6.60 Blz. 129-130; H5.50 Blz. 94-98)

Vraag 12

Het gaat om een niet in opdracht vervaardigd portret dus is art. 21 Aw van toepassing. De vraag is dan of onze Koningin een redelijk belang heeft dat zich tegen openbaarmaking van haar portret verzet. Dat redelijke belang heeft zij. Immers, i.c. gaat het om het gebruik van haar portret in een commerciële reclame-uiting. Aangenomen moet worden dat bij dergelijk gebruik er in beginsel sprake is van een aantasting van de persoonlijke levenssfeer (NB HR Discodanser-arrest). Op grond daarvan heeft zij dus een actiemogelijkheid (verbod + dwangsom).

(Bescherming van de intellectuele eigendom H4.43 Blz. 80)

Vraag 13

a. Ja. Vervoer Verzekerd BV kan zich er in beginsel niet op beroepen dat Kevin de mededelingsplicht heeft geschonden wanneer zij de overeenkomst met Kevin aangaat terwijl een gestelde vraag onbeantwoord is gebleven. Dit is echter anders wanneer Kevin het opzet had Vervoer Verzekerd BV te misleiden. Het laatste lijkt in casu het geval.

b. Nee. Eigen gebrek (art. 7:951 BW) ziet op stoffelijke eigenschappen van het goed,

Gummiwaren-arrest (HR 22 feb. 1924, NJ 1924, 488). Het verloren gaan van de wietzaden vloeit niet voort uit een stoffelijke eigenschap daarvan, maar uit het Panamese verbod / de inbeslagname / de vernietiging.

(Hoofdzaken verzekeringsrecht H1.9, Blz. 16-23; H2.5, Blz. 56-58)