Inleiding Sociaal Recht: sheetnotes week 2

1. Wat zijn de veranderingen in de hoorcolleges?

• De onderwerpen, besproken door mr. G.R. Oldenhuis en mr. dr. C.P. Robben, zijn grotendeels hetzelfde gebleven, maar soms aangevuld. Hoorcollege 2A van dit jaar, is vergelijkbaar met hoorcollege 3B van vorig jaar. Hoorcollege 2B van dit jaar is te vergelijken met hoorcollege 6B van vorig jaar. De volgende onderwerpen worden in 17/18 behandeld die niet in 16/17 voorkwamen:
  • Vormen van medezeggenschap: over vakbonden.
  • Ontwikkelingen van de WOR (Wet op de Ondernemingsraden): o.a. over 1950, 1971, 1981, 1995, 2013.
  • Definities uit art. 1 WOR: o.a. over onderneming, ondernemer en bestuurder.
  • Instelling medezeggenschapsorganen: o.a. over ondernemingsraad (or), personeelsvertegenwoordiging, personeelsvergadering, gemeenschappelijke or (GEMOR), groepsondernemingsraad (GOR) , centrale or (COR).
  • Loonbegrip Wet minimumloon: verschil met civielrechtelijk loonbegrip.

2. Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur.

• Er worden geen onderwerpen besproken die niet voorkomen in de literatuur.
• De docent geeft daarnaast extra voorbeelden, namelijk:
  
  • Arrest NS reizigers, ‘Tjoapack’: over verhouding tussen OR, GOR en COR.
  • Arrest Linge-ziekenhuis: over sancties voor schending van het adviesrecht.
  • Chelbi/ Klene: over vordering tot loondoorbetaling en tewerkstelling.
  • Van der Gulik/ Vissers: over risicoverdeling bij schorsing.
  • Wielemaker/ De Schelde: over risicoverdeling bij staking.
  • MAK/ SGBO: over risicoverdeling bij situatieve arbeidsongeschiktheid.
  • Werkneemster/ Wolters: over oproepkrachten.

3. Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

• Art. 13 WML: in beginsel verbod op inhouding en verrekening op minimumloon. Heeft te maken met Wet Aanpak Schijnconstructies (uit 2016).
• Art. 12 lid 6 WML: over stukloon. Vóór dit artikel ging men uit van uren die redelijkerwijs voor de te verrichten arbeid nodig waren, nu wordt er gekeken naar de daadwerkelijke uren die de werknemer heeft besteed aan de te verrichten arbeid.

4. Wat is belangrijk voor het tentamen?

• Het is voor het tentamen belangrijk dat je de definities uit art. 1 WOR goed begrijpt. Dit is namelijk de basis waar de rest van de kennis op is gebaseerd. Zo moet je bijvoorbeeld de begrippen ‘ondernemer’ en ‘bestuurder’ goed uit elkaar houden.

Oefenvragen over medezeggenschap
De stichting ‘Sightclinics’ exploiteert enkele klinieken in Nederland. De stichting is gespecialiseerd in oogheelkundige behandelingen. Hieronder vallen onder andere de kliniek ‘Meer zicht voor u’, waar 56 mensen werken en de kliniek ‘Sight Care’ waar 44 mensen werken. De algemeen directeur van de stichting is ook directeur van ‘Sight Care’. De kliniek ‘Meer zicht voor u’ heeft een eigen directeur. In kliniek ‘Meer zicht voor u’ is er een ondernemingsraad, in de kliniek ‘Sight Care’ is op het gebied van medezeggenschap echter niets geregeld.

1a.       Kan in ‘Sight Care’ worden afgedwongen dat een ondernemingsraad of andere vorm van wettelijke medezeggenschap wordt ingesteld? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier en door wie is dat mogelijk?

De vraag naar ooglaserbehandelingen en de technologische ontwikkelingen die hierop betrekking hebben wordt steeds groter. Hierdoor heeft ‘Meer zicht voor u’ steeds meer beter ontwikkelde laser- en computerapparatuur nodig. Het personeel heeft onvoldoende kennis met betrekking tot deze apparatuur. Daarom is besloten om deskundigen in te zetten, dit zal gedaan worden via een medisch uitzendbureau.

1b.       Heeft de ondernemingsraad bevoegdheden ten aanzien van een besluit zoals deze?

Er worden drie deskundige uitzendkrachten ingezet bij ‘Meer zicht voor u’. Nadat deze deskundigen acht maanden met veel plezier in de kliniek hebben gewerkt, komen er verkiezingen voor de ondernemingsraad. De uitzendkrachten gaan naar de stemming, maar hun teleurstelling is groot als zij daar te horen krijgen dat zij geen stem mogen laten gelden.

1c.       Kan de ondernemer de deskundige uitzendkrachten van de stemming uitsluiten? Zo nee, waarom kan dat niet? Zo ja, op welke grond is dat mogelijk?

Tijdens een scholingsbijeenkomst van de ondernemingsraadleden van ‘Meer zicht voor u’ wordt bekend dat op de verschillende afdelingen van de kliniek een verschillend beleid op het gebied van de personeelsbeoordeling wordt gevoerd. De ondernemingsraadsleden zijn hier niet blij mee en willen graag dat er een regeling wordt vastgesteld die voor iedere werknemer van de kliniek geldt. De directie neemt hierin echter geen actie, ondanks aandringen van de ondernemingsraad.

1d.       Van welke wettelijke mogelijkheid(/-heden) kan de ondernemingsraad gebruikmaken?

Oefenvragen over het recht op (minimum)loon
Ski- en snowboardinstructrice Nadine van Zuilen komt op woensdag 12 april voor de zoveelste keer en na meerdere waarschuwingen te laat op haar werk. Zij wordt hierom door haar werkgeefster ‘Sneeuwwereld’ voor de rest van de week geschorst. ‘Sneeuwwereld’ zegt het volgende tegen Nadine: ‘Denk thuis maar eens na over je gedrag. Misschien helpt het dat je het nu voor de verandering in je eigen portemonnee voelt!”

2a.       Zal Van Zuilen dit inderdaad ‘in haar eigen portemonnee voelen’, zoals ‘Sneeuwwereld’ beweert? Licht uw antwoord toe.

Stel: werknemers van ‘Sneeuwwereld’ vangen op 7 mei in de wandelgangen op dat ‘Sneeuwwereld’ een veel flexibeler werkrooster wil gaan invoeren. Als gevolg hiervan breekt er een spontane staking uit. Ongeveer tien procent van de werknemers doet aan deze staking mee. De andere personeelsleden wordt het werken onmogelijk gemaakt. De staking houdt tot en met 8 mei aan.

2b.       Is werkgeefster ‘Sneeuwwereld’ verplicht het loon aan (een deel van) haar personeel door te betalen? Motiveer uw antwoord.

Antwoorden oefenvragen over medezeggenschap
Vraag 1a: Er kan geen ondernemingsraad worden afgedwongen, want de onderneming heeft minder dan 50 werknemers in dienst. Het afdwingen van een personeelsvertegenwoordiging is mogelijk op grond van art. 35c lid 2 WOR. Meer dan de helft van de werknemers verzoekt namelijk om een personeelsvertegenwoordiging, daarom is ondernemer hiertoe verplicht. Als er geen verzoek is gedaan of er geen meerderheid is die dat wil, dan ga je over naar art. 35b WOR. Mogelijk kan sprake zijn van een gemeenschappelijke ondernemingsraad, daarvoor is samenhang tussen ondernemingen vereist. De samenhang tussen de ondernemingen bestaat in dit geval eruit dat de directie hetzelfde is van de stichting en van ‘Sight Care’.

Vraag 1b: De ondernemingsraad heeft adviesrecht op grond van art. 25 lid 1 sub g WOR. Er is namelijk sprake van groepsgewijsde inhuur.

Vraag 1c: Het gaat dus om personen die werkzaam worden geacht binnen de onderneming. Uitzendkrachten zijn pas na 24 maanden bij inlener werkzaam. Voor die periode zijn ze alleen werkzaam bij het uitzendbureau. Ze voldoen daar dus nog niet aan. Art. 6 lid 2 WOR is hier van toepassing en daaruit blijkt dat de uitzendkrachten in dit geval niet kiesgerechtigd en de ondernemer ze daarom inderdaad kan uitsluiten van de stemming.

Vraag 1d: Art. 23 WOR is hier van belang. De ondernemingsraad is bevoegd tijdens overlegvergadering, maar ook buiten vergaderingen initiatiefvoorstellen te doen. De ondernemer is vervolgens verplicht overleg te voeren over deze voorstellen. Zie ook lid 3 van het genoemde artikel. Het gaat dus om het initiatiefrecht van de ondernemingsraad. Er is geen sprake van een voorgenomen besluit van de ondernemer, daarom is art. 27 WOR hier niet van toepassing.

Antwoorden oefenvragen over het recht op (minimum)loon
Vraag 2a: Nee, Van Zuilen zal dit niet in haar eigen portemonnee voelen. Van Zuilen weigert niet het werk en is bereid te gaan werken. Schorsing komt voor rekening van de werkgever, want die stuurt haar naar huis. Dit geldt ook als de werkgever gegronde redenen had de werknemer te schorsen en de schorsing aan de werknemer is te wijten. Daarom moet dus ook tijdens de schorsing loon worden doorbetaald. Contractuele afwijking is hier eventueel op mogelijk op grond van art. 7:628 lid 5 en lid 7 BW. Onder zeer bijzondere afwijking op grond van art. 6:248 lid 2 BW. Zie hierbij Van der Gulik/ Vissers.

Vraag 2b: Het is zeker dat de stakers geen loondoorbetaling krijgen, want hier staat art. 7:627 BW aan in de weg. De stakers hebben namelijk geen arbeid verricht en daarom is er in beginsel geen recht op loon. Wat betreft de niet-stakers is het ingewikkelder. Zij zijn werkwilligen, daarom hangt het af van de aard van de staking en de omstandigheden waaronder dit gebeurt of er recht is op loondoorbetaling. Bij een werkstaking in een georganiseerd verband, over arbeidsvoorwaarden en ten behoeve van arbeiders komt de staking voor rekening van de werknemer. Bij een protestactie die incidenteel is, er enkele stakers zijn en de staking zonder organisatie of instemming van andere arbeiders plaatsvindt, komt het voor risico van de werkgever. In dit geval kan beide kanten op geredeneerd worden. Zie hierbij Wielemaker/ De Schelde.