Hoorcollege week 1 Beginselen van de Democratische Rechtsstaat

Hoorcollege 

Staatsrecht definitie --> De regels over de organisatie van de overheid en de fundamentele normen ten aanzien van de verhouding met die overheid 

Staatsrecht ambitie: Met zo min mogelijk macht, zoveel mogelijk gezag te organiseren 

Middel: Machtsuitoefening in te bedden in de rechtsstaat en democratie, zoals mensenrechten. Hierdoor maakt het macht acceptabeler, want binnen context democratie en rechtsstaat 

Functies van staatsrecht: 

• Constitueren: creëert ambten wetgeven --> koningschap erfelijk vervuld, Parlement met twee kamer 

• Attribueren (art. 10:13 Awb): bepaalt welk ambt wat mag --> rechterlijke macht, burgemeester geconstitutueerd en kan dan drugspand sluiten 

• Reguleren: voorkomt te veel machtsconcentratie bij één ambt --> censuurverbod 

Eisen voor een staat: 

• Territoir 

• Natie 

• Interne soevereiniteit --> effectief gezag 

• Externe soevereiniteit --> erkend worden door andere staten 

Failed states: geen effectief gezag --> grondwet maar geen/gebrekkige constitutie 

Macht is feitelijk: de mogelijkheid anderen te dwingen 

Gezag is gelegitimeerde macht: macht die wordt geaccepteerd door degene over wie het wordt uitgeoefend 

Hoe krijg je de burger zo ver: 

• Het werkt voordelig: vrijheid, economie, etc 

• Traditie 

• Charisma 

Materiële constitutie: het geheel van geldende regels 

Formele constitutie: Grondwet 

Bronnen: 

• Grondwet 

• Statuut 

• Organieke wetten 

• AMvB 

• Ministeriële regelingen 

• Ongeschreven staatsrecht 

•  Reglementen van Orde 

Rechtsstaat vereisten: 

• Legaliteitsbeginsel 

• Machtenscheiding 

• Grondrechten 

• Onafhankelijke rechter 

Trias Politica: 

• Scheiding in functie --> wetgeven, besturen en rechtsspreken 

• Scheiding in instanties --> wetgever, bestuur, rechterlijke macht 

• Scheiding in personen --> Kamerleden, ministers, rechters 

Dus inmenging van ministerie van justitie naar OVJ is geen probleem. Wel als er druk wordt gezet 

Uitspraken als “We gaan het samen doen”, wetgever zegt: “We zijn goed en ons de ruimte geven” en rechter zegt: “Wij zijn het recht” zijn verdacht. Toch moeten we dit accepteren want dit zorgt voor evenwicht. Ze willen meer controle en meer macht maar daardoor vechten ze tegen elkaar en daardoor evenwicht.