Gerechtshof Den Haag 11 mei 2001, LJN: BQ5061, uitleg openbare orde - Arrest

Feiten

Door de rechtbank is de echtscheiding tussen partijen (beiden van Iraanse afkomst) uitgesproken en o.a. naar Iraans recht bepaald dat de man jegens de vrouw bevoegd is de bewoning van de woning voort te zetten gedurende zes maanden na de inschrijving van de beschikking. De Nederlandse rechter is bevoegd m.b.t. het verzoek tot echtscheiding op grond van de artt. 1 en 4 Rv juncto art. 3 lid 1a Verordening Brussel II-bis nu partijen hun gewone verblijfplaats in Nederland hebben. In hoger beroep moet het Hof ingaan op het toepasselijk recht en de toepassing daarvan i.v.m. o.a. de partneralimentatie en het huwelijksvermogensrecht.

Hof
Met name het onderdeel van de partneralimentatie is van belang. Tussen partijen is niet in geschil dat naar Iraanse recht de duur van de partneralimentatie maar 3 maanden is. Evenmin is in geschil dat een vrouw (naar het Iraanse recht) haar recht op partneralimentatie verliest als zij haar echtelijke plichten niet nakomt en ongehoorzaam is aan haar man.

In het door de man overgelegde arrest van 6 december 2010 van het gerechtshof te Teheran (Iran) is door de rechter vastgesteld dat de vrouw ongehoorzaam is geweest aan de man aangezien zij de woning van de man zonder zijn toestemming heeft verlaten.

Onverkorte toepassing van het Iraanse recht op dit punt zou ertoe leiden dat de vrouw haar recht op partneralimentatie heeft verloren. Het hof acht het geboden deze regel van het toepasselijke Iraanse recht ter zijde te schuiven wegens strijd met de voor Nederland geldende verdragen en Nederlandse wetgeving, waarin de gelijkwaardigheid van man en vrouw is verankerd. De bepaling van Iraans recht (die in essentie de vrouw bovendien ook financieel discrimineert) is volgens het hof dan ook in strijd met het voor Nederland geldende beginsel van seksegelijkheid en moet op grond van strijd met de Nederlandse openbare orde terzijde worden gesteld.

Ongecorrigeerde toepassing van de meerbedoelde bepaling van Iraans recht zou tot strijd leiden met de vooromschreven (rechts)beginselen. Het hof legt geen beperking aan de duur van de verplichting tot partneralimentatie zodat de vrouw naar het Iraanse recht recht heeft op partneralimentatie voor een tijdvak van drie maanden na de ontbinding van het huwelijk.

Ook m.b.t. het huwelijksvermogensrecht is de reden van de Iraanse beperking van het recht van de vrouw (overtreding van haar echtelijke plichten) eveneens in strijd met de Nederlandse openbare orde en moet de toepassing daarvan worden gecorrigeerd. Daarvoor is naar het oordeel van het hof mede bepalend het feit dat partijen geruime tijd als gehuwde partners samen in Nederland hebben gewoond en dat het in de Nederlandse wet tot uitdrukking gebrachte beginsel van lotsverbondenheid tussen mensen die door een huwelijk met elkaar verbonden zijn met zich brengt dat de (wederzijdse) onderhoudsverplichting ook na ontbinding van het huwelijk nog voortduurt. De onderhavige voorwaarde in de huwelijkse voorwaarden van partijen strijdt daarom met de Nederlandse openbare orde. Het hof zal die beperkende voorwaarde buiten toepassing laten.

Kern: deze uitspraak toont de absolute werking van de openbare orde. Volgens het Hof leverde de regel van Iraans recht strijd op met het in Nederland geldende beginsel van seksegelijkheid, omdat volgens die regel een gehuwde vrouw geen recht zou hebben op partneralimentatie in het geval dat zij ongehoorzaam is geweest aan haar man. Volgens het Hof moet de toepassing van deze Iraanse regel op grond van de Nederlandse openbare orde worden gecorrigeerd.