Tabaksreclame - HvJ EU - 2000 - Arrest

• Casus
• Rechtsvraag
• HvJ

Casus

In 1991 kwam de Commissie met een voorstel om uit volksgezondheidsoverwegingen tabaksreclame aan banden te leggen. Dit voorstel was gebaseerd op artikel 95 EG. Het bleek een dermate moeilijk en controversieel onderwerp, dat het de Raad niet lukte hier overeenstemming over te bereiken. Dit gebeurde pas in 1997, nadat Labour in Engeland de verkiezingen had gewonnen. Artikelen 47 lid 2 EG en 55 EG werden als rechtsbasis toegevoegd. Het Europees Parlement ging ook akkoord, zodat de richtlijn tot stand kwam. Duitsland was bij de totstandkoming van de richtlijn overstemd en stelde beroep in tegen de richtlijn. Het stelde dat de richtlijn niet was gebaseerd op de juiste rechtsgrondslag. Volgens Duitsland was de richtlijn er voornamelijk op gericht de volksgezondheid te beschermen en niet gericht op het tot stand brengen van de interne markt en het Verdrag kent de Raad geen bevoegdheden toe tot het plegen van harmonisatie van wetgeving.

Rechtsvraag

Wat is de reikwijdte van artikel 95 EG? Is de richtlijn noodzakelijk voor de instelling en werking van de interne markt of moet het worden beschouwd als maatregel ter bescherming van de volksgezondheid?

HvJ

De regels die Duitsland inriep (ex. art. 230 EG) waren in het algemeen het beginsel van de beperkte bevoegdheden (art. 5 EG) en van de specifieke bevoegdheden gebruikt als rechtsgrond voor de richtlijn (artt. 95 EG j° 152 EG). Het Hof oordeelde dat de Raad inderdaad niet de bevoegdheden had om deze richtlijn aan te nemen op grond van de gebruikte grondslag (art. 95 EG). De tekst van de richtlijn kon namelijk niet als noodzakelijk worden beschouwd voor het bereiken van de interne markt; het uit de richtlijn voortvloeiende verbod kan niet worden gerechtvaardigd door de noodzaak om belemmeringen van het vrije verkeer op te heffen (dit is de maatstaf /toets die het Hof hanteert zie ro. 95 en ro. 101), met name niet, omdat ze daaraan geen bijdrage gaf. Onder die omstandigheden moet worden vastgesteld dat het Hof de noodzaak om mededingingsverstoringen op te heffen, niet als grond kan aanvoeren om de richtlijn op basis van het artikel 95 EG van het verdrag vast te stellen. Dus het algemeen verbod op tabaksreclame ging de werking en de instelling van de interne markt te buiten, zodat de richtlijn niet meer op artikel 95 EG kon worden gebaseerd. Nu de bepalingen op basis van de volksgezondheid de Raad geen bevoegdheden tot harmonisatie verlenen, oordeelt het Hof dat de richtlijn moet worden vernietigd.