Verbintenissenrecht - UL - B2 - Eindtentamen 2007

Vragen

Vraag 1

De Camperkampioen BV verzorgt de stalling en het onderhoud van campers. Jansen kampeert iedere zomer met zijn camper in de Ardennen. De rest van het jaar wenst hij zijn camper te laten stallen. Hij gaat langs bij De Camperkampioen en ondertekent daar een stallingsovereenkomst. Op deze overeenkomst staat vermeld dat daarop de algemene voorwaarden van De Camperkampioen van toepassing zijn. Voorts hangt er in het pand van De Camperkampioen, duidelijke zichtbaar voor klanten, een bord met de tekst:

‘Op grond van art. 5.2 van onze Algemene Voorwaarden zijn wij niet aansprakelijk voor diefstal of beschadiging van uw camper gedurende de stalling.’

Nadat Jansen zijn camper op 10 september bij De Camperkampioen ter stalling heeft gebracht, breekt er op 15 september brand uit in de stallingsloods. Deze brand is veroorzaakt door een werkne mer van De Camperkampioen, die per ongeluk een gaskraan heeft open laten staan. Jansens camper raakt door de brand ernstig beschadigd en wordt total loss verklaard. Jansen spreekt De Camperkampioen aan tot vergoeding van de schade (€ 7.000). Hoe zal Jansen zijn vordering tot schadevergoeding onderbouwen?

Vraag 2

De Camperkampioen verweert zich tegen de vordering tot schadevergoeding van Jansen met een beroep op bovengenoemd artikel 5.2 van haar algemene voorwaarden. Jansen meent echter dat het betreffende beding vernietigbaar is, omdat de voorwaarden hem niet ter hand zijn gesteld. Aangenomen dat de algemene voorwaarden inderdaad niet aan Jansen ter hand zijn gesteld, heeft Jansen dan gelijk?

Vraag 3

Stel nu dat de algemene voorwaarden wel aan Jansen ter hand zijn gesteld. Jansen betoogt nu dat artikel 5.2 van de algemene voorwaarden voor hem onredelijk bezwarend en daarom vernietigbaar is. Hoe beoordeelt u de kans van slagen van dit beroep op de vernietigbaarheid?

Vraag 4a

Lisa heeft bij Piepers bouwpakketten (hierna: Piepers) een pakket voor een zelf in elkaar te zetten kast gekocht. Het pakket bestaat uit panelen, scharnieren en schroeven. Haar echtgenoot Judith zet de kast vakkundig in elkaar. Twee weken later stort de kast in bij het openen van een deur. Na onderzoek blijkt dat een constructiefout in de scharnieren de oorzaak van het instorten van de kast is. De pakketten zijn geproduceerd en samengesteld in de fabriek van Mekaniek BV in Zutphen.

Lisa overweegt Mekaniek en/of Piepers aan te spreken tot vergoeding van het door haar opgelopen letsel (doktersrekening van € 300).

• Is Mekaniek aansprakelijk voor de geleden schade?

• Is Piepers aansprakelijk voor de geleden schade?

Vraag 4b

Stel dat Lisa haar schade kan verhalen op Mekaniek. Kan Lisa eveneens met succes smartengeld vorderen voor een blijvend litteken dat zij heeft opgelopen als gevolg van het instorten van de kast?

Vraag 4c

Lisa kan haar werk als kleuterlerares aan basisschool De Verheffing één maand niet uitoefenen. Kan de werkgever van Lisa het aan Lisa door te betalen salaris verhalen op Mekaniek?

Vraag 5

Judith is eigenaar de Eerste Friesche Verdelgingsmaatschappij (hierna: EFV). Een werknemer van EFV, Herbert Hindelopen, heeft huidletsel opgelopen doordat hij geregeld in strijd met veiligheidsinstructies zijn zeer speciale overall niet aantrekt tijdens de verdelgingswerkzaamheden. Hij vindt het teveel werk zijn beschermende kleding aan te trekken. Judith heeft Herbert bij het in dienst nemen geattendeerd op de verplichting steeds beschermende kleding te dragen, maar bij deze instructie is het gebleven. Collega’s hebben Herbert vele malen gewaarschuwd dat hij niet mocht ‘spuiten’ zonder overall. Judith meent daarom dat Herbert de schade aan zichzelf heeft te wijten.

Is Judith aansprakelijk voor de schade van Herbert? Betrek in uw antwoord het verweer van Judith.

Antwoordindicatie

Vraag 1

Jansen zal zijn beroep op schadevergoeding baseren op artikel 6:74 BW. Er is immers sprake van een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis. En dus kan hij een beroep doen op wanprestatie. De Camperkampioen is hiervoor aansprakelijk op basis van artikel 6:76 BW. Een ingebrekestelling is hiervoor niet nodig aldus artikel 6:81BW. De schade is immers al toegebracht en dus is een juiste nakoming blijvend onmogelijk

Vraag 2

Op basis van artikel 6:233 sub b BW kunnen Algemene Voorwaarden worden vernietigd wanneer de wederpartij niet de mogelijkheid is geboden er kennis van te nemen. Artikel 6:234 BW geeft vervolgens een aantal mogelijkheden tot kennisneming. Een bord in een zaak staat hier echter niet bij genoemd. De Hoge Raad heeft echter in het arrest Geurtzen/Kampstraal bepaald dat de bepaling dat de wederpartij ermee bekend was of bekend mee kon zijn praktisch uitgelegd moet worden. Een bord in een zaak valt onder deze uitleg en dus had Jansen wel kennis kunnen nemen van deze algemene voorwaarden en zin ze niet vernietigbaar op basis van artikel 6:233 sub b BW.

Vraag 3

Artikel 6:233 sub a geeft aan dat een beding in algemene voorwaarden vernietigbaar is wanneer het onredelijk bezwarend is voor de wederpartij. In consumenten overeenkomsten bestaan er een zwarte en een grijze lijst als het gaat om onredelijk bezwarende bedingen. Een beding als in deze opgave is opgenomen in de grijze lijst namelijk in artikel 6:237 sub f. Bij een beding uit deze lijst bestaat het vermoeden dat het onredelijk bezwarend is. Het is om deze reden aan de gebruiker om te bewijzen dat het beding niet onredelijk bezwarend is. De toets betreffende de vraag of het beding onredelijk bezwarend is kan aan de hand van de arrest Matatag/De Schelde of Saladin/HBU plaatsvinden.

Vraag 4a

Ja, Mekaniek is aansprakelijk op basis van artikel 6:185 lid 1 BW. Het gaat hier om een risico-aansprakelijkheid van de producent voor een product. De daar genoemde uitzonderingen zijn niet van toepassing. (verbintenissen uit de wet en schadevergoeding paragraaf 3.1 e.v.) Nee, Piepers is niet aansprakelijk op basis van artikel 7:24 lid 2 BW.

1.  Indien op grond van een consumentenkoop een zaak is afgeleverd die niet de eigenschappen bezit die de koper op grond van de overeenkomst mocht verwachten, heeft de koper jegens de verkoper recht op schadevergoeding overeenkomstig de afdelingen 9 en 10 van titel 1 van Boek 6.
2.  Bestaat de tekortkoming in een gebrek als bedoeld in afdeling 3 van titel 3 van Boek 6, dan is de verkoper niet aansprakelijk voor schade als in die afdeling bedoeld, tenzij

• hij het gebrek kende of behoorde te kennen,
• hij de afwezigheid van het gebrek heeft toegezegd of
• het betreft zaakschade terzake waarvan krachtens afdeling 3 van titel 3 van Boek 6 geen recht op vergoeding bestaat op grond van de in die afdeling geregelde franchise, onverminderd zijn verweren krachtens de afdelingen 9 en 10 van titel 1 van Boek 6.

Het gaat immers om een gebrekkig product en de tenzij-clausules zijn niet van toepassing. Dus op basis van artikel 7:24 BW is de verkoper niet aansprakelijk.

Vraag 4b

Ja, dit is mogelijk op basis van artikel 6:106 sub b BW, Lisa heeft immers lichamelijk letsel opgelopen dus kan zij immateriële schadevergoeding vorderen.

Vraag 4c

Ja, op basis van artikel 6:107a lid 2 BW.

Vraag 5

Artikel 7:658 leden 1 en 2 luiden:

1. De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of waarmee hij de arbeid doet verrichten, op zodanige wijze in te richten en te onderhouden alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.
2. De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij de in lid 1 genoemde verplichtingen is nagekomen of dat de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

De vraag is in deze casus of er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid want alleen dan kan eigen schuld van de werknemer worden aangenomen. Eigen schuld van de werknemer is beperkt tot gevallen waarin de schade in belangrijke mate het gevolg is van diens opzet of bewuste roekeloosheid; daarvan is slechts in uitzonderlijke gevallen sprake. Een bekend oordeel van de Hoge Raad in dit verband is de uitspraak bekend als ‘Pollemans-Hoondert’ van 20 september 1996. In deze casus geeft de werkgever Hoondert aan dakdekker Pollemans de instructie om op een bepaalde plek op het dak te blijven. De zogenoemde werkplek wordt ‘primitief beveiligd’. Ondanks de instructies van de werkgever begeeft Pollemans zich op het gedeelte van het dak waar geen bescherming aanwezig was en waar hij in verband met zijn werkzaamheden ook niet behoefde te komen. Pollemans zakt vervolgens door de dakbedekking, valt van grote hoogte naar beneden en loopt ernstig letsel op. De werkgever Hoondert stelt dat er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid aan de zijde van de werknemer. De Hoge Raad stelt echter dat er pas sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid als de werknemer zich bij zijn laatste gedraging onmiddellijk voorafgaande aan het ongeval ook daadwerkelijk bewust was van het roekeloze van zijn gedraging. Volgens de Hoge Raad heeft de werkgever in veiligheidsvoorzieningen tekort geschoten en was de werkgever aansprakelijk te achten voor de schade van de werknemer. Ook in deze casus kunnen we er vanuit gaan dat er geen sprake was van opzet of bewuste roekeloosheid en dus is de werkgever aansprakelijk.