Brazilië dag 2 - dinsdag 15 juli 2014

Na 'muah' geslapen te hebben - doordat ik moest plassen, maar geen wc kon vinden - kregen we een heerlijk ontbijt heerlijk, 'delicia'! Vers fruit met o.a. banaan 'banana', aqai, watermeloen, verse sappen en appels 'maçã'. Alles vers uit de tuin geplukt behalve de appels want deze worden geïmporteerd. Hier kregen wij ook nog eens scrambled eggs, verse warme broodjes met kaas en vruchtengebak bij geserveerd. Een keizerlijk ontbijt, hmmm! 

Lopend naar een winkeltje waar je kunt pinnen - een aantal van ons moesten namelijk nog even pinnen voor het beltegoed - onder begeleiding van Markus en Rejane, kregen we onze eerste echte indrukken uit de favela. De wegen vrij schoon want al het vuilnis was aan de kant van de weg geschoven, paden om hoog en om laag lopend want de stad is als het ware op de berg gebouwd, alle loshangende stroomkabels en de vriendelijke maar toch intimiderende mensen die je aan zitten te kijken van; 'wat doe jij hier?'. Na het pinnen loopt de groep weer terug naar Eco Kauling Park waar Elliot ons al met zijn busje op staat te wachten. Dit maal gaan de tassen wel achterin de laadruimte.

In onze eerste favela, Complexo da Penha, kwamen we ongeveer een half uur te vroeg aan. Cerveja Itaipava, het restaurantje waar wij op Nanko van Buuren aan het wachten waren, waar wij voor het eerst kennis maakten met het typische Braziliaanse drankje 'Guarana' en dat is opgericht door een mesokrediet. Nanko heeft samen met zijn vrouw stichting IBISS opgezet, een invloedrijke organisatie die tal van projecten uitvoert in de favela’s en daarvoor nauwe contacten onderhoudt met de drugsbendes. 

Nanko arriveert en begint te vertellen: 'tot 2010 was dit de gevaarlijkste wijk van Rio. De drugsbendes waren hier de baas. De scholen in deze wijk waren negen maanden per jaar dicht omdat de kogels door de klassen vlogen. In 2010 wilde de regering de wijk pacificeren en vroeg de politie om de wijk binnen te vallen. De politie weigerde dit omdat ze met 8000 man niet op zouden kunnen tegen de 3000 soldaten van de bendes. Uiteindelijk is het leger ingezet en zijn 13.500 soldaten samen met 8000 agenten de wijk binnen gevallen. Het was een echte oorlog, met tanks, die live werd verslagen op tv. In de rijkere wijken van Rio de Janeiro volgden mensen in barretjes en bij familie de nieuwsprogramma’s. Elke keer als te zien was dat er een soldadero om het leven kwam steeg er een luid gejuich op. Precies zoals laatst tijdens de wedstrijden van het WK, alleen dan anders, héél anders. De bendes hebben het anderhalf uur volgehouden waarna ze probeerden verder de heuvels op te vluchten. Het leger en de politie hebben ruim twee jaar met 13.000 man in ploegendiensten de wijk dag en nacht bezet. Inmiddels loopt hier 'vredespolitie' rond. Deze politie onderdrukt de mensen uit de wijk, maar de plotselinge schietpartijen zijn over. De scholen zijn nu vaker open. Behalve tijdens het WK dan, toen werden alle scholen op last van de burgemeester gesloten. Scheelde een hoop gedoe en drukte op de weg zo zonder schoolbussen'. 
 
Tijdens het verhaal van Nanko kwamen er steeds meer motoren aanrijden. Na zijn verhaal gingen we dan ook achterop de motor door de favela. Dit is een project van IBISS genaamd; Tour com as motoristas. Ex drugbendeleden krijgen d.m.v. het rondrijden van toeristen op motoren de kans om eerlijk geld te verdienen. De groep word in tweeën gesplitst. Wanneer de ene groep achterop de motors door de favela gaan, gaat de andere groep in gesprek met ex drugssoldaten. Ik ga als eerst de motortocht maken. We rijden met een snel tempo weg bij het restaurantje en overal waar je kijkt zie je huizen die half af zijn, krottenhuisjes zoals ik ze noem. We rijden met een sneltrein vaart door smalle straatjes, steil omhoog en weer steil naar beneden. De eerste gleuf tussen twee krottenhuisjes waardoor ik de stad kon zien, stal mijn adem. Onze eerste stop is bij een zwembad. Deze blijkt van een opgepakte drugsbendeleider geweest te zijn. Het zwembad waar eerst de feestjes waren ligt er nu verlaten bij. Wat een uitzicht vanaf het zwembad over de stad! Fabio neemt ons samen met een van de motormannen mee een stukje door de favela. We lopen langs een politiepost waar een boos kijkende politieman met een geweer op de uitkijk staat. Ik begroet hem vriendelijk, maar daar wilt hij niets van weten en hij begint alleen maar bozer te kijken, bah wat een nare man! We beginnen weer verder door de favela's te rijden en bij onze tweede stop komen we bij een kerkje aan. We moeten een hele boel treden omhoog lopen, goed voor de billen! Fabio verteld ons dat de treden zo laag zijn omdat sommige mensen al biddend op hun knieën naar boven kruipen. En ook boven bij het kerkje mogen we genieten van een uitzicht waar je 'u' tegen zegt. We maken foto's, lopen weer terug naar beneden waar de motormannen aan het wachten zijn en rijden weer terug via héle steile en smalle straatjes, eng maar wat een beleving! 
 
Na de prachtige motor tocht en weer aangekomen te zijn bij Itaipava ging de groep in gesprek met ex-soldaderos. Zelf heb ik niet veel van het gesprek kunnen volgen omdat in de straat heel erg druk was. Telkens reden er bussen met juichende kinderen langs. Wat ik wel heb meegekregen is dat de mannen allemaal hebben gewerkt in drugsbendes. Ook hebben zij meegemaakt hoe deze wijk schoongeveegd werd door de politie (de pacificatie). Ze vertellen hoe ze op hun veertiende begonnen te werken in de drugswereld door te checken of er geen politie of rivaliserende bendes de wijk in kwamen. Geld is de grootste reden om voor zo'n bende te gaan werken. Een andere reden is dat veel vrienden van deze mannen in de bendes terecht kwamen. Hierdoor werd de stap kleiner om dit ook te gaan doen. Een van de mannen is eenentwintig jaar. Op zijn veertiende kreeg hij zijn eerste kind, zijn vrouw was toen vijftien, nu heeft hij al vier kinderen. Hij is een aantal keer betrokken geraakt bij een gevecht en draagt de littekens van de dertien schotwonden nog op zijn buik. Hoe bedoel je geluk hebben?
 
Nadat de tweede groep terug komt van de motortocht lopen we naar boven door de favela om te gaan kijken bij een voetbalproject van IBISS. Wanneer we een straat in willen lopen roept Fabio ons bij elkaar. Hij laat zien dat er verder op kinderen met vlieger staan te seinen. We mogen in deze straat geen foto's maken en wanneer we daadwerkelijk door de straat lopen voel ik me heel geïntimideerd aangekeken door de bewoners die naar buiten zijn gekomen van onze komst. Wanneer we deze straat uitlopen zien we midden in de favela ineens een mooi sportveld van zand liggen. We zien kinderen uit de favela voetballen met shirtjes met de naam IBISS er op. De scheidsrechter is een meisje van 15 die 7 maanden zwanger is. Er wordt ons verteld dat dit project bedoeld is om de kinderen even los te maken van het leven in de favela. Daarnaast dient het project als motivator om naar school te gaan, de kinderen mogen namelijk alleen komen voetballen als ze in de ochtend naar school zijn geweest. Ik denk dat we na de trainingen ongeveer een uur lang met verschillende teams gevoetbald hebben, wat was het gezellig! We hebben dik, héél dik verloren van de Brazilianen, maar dat was de moeite zeker weten waard. 
 
Terug gekomen bij Itaipava staat er een barbecue op het programma. Een oudere man staat vlees te barbecueën, dat in stukjes in een bak door gegeven wordt aan alle aanwezigen. We worden verrast door een 
groep Brazilianen die een percussie optreden geven. We worden er bij geroepen en mogen zelf aan de slag. We krijgen de banden van de instrumenten om onze nekken en daar gaan we. We krijgen een korte uitleg en gaan oefenen. Een kwartier later mogen we al optreden! De gehele straat wordt afgezet met tafeltjes. De bussen en auto's rijden gewoon een blokje om, dat kan hier gewoon in Brazilië!

Elliot stond ons na onze show al op te wachten met zijn busje. We reden snel terug naar Eco Kauling Park want na deze geweldige dag was iedereen natuurlijk helemaal kapot.

Liefs, Fleur