Afspiegelingsbeginsel:

Wordt toegepast bij collectieve ontslagen. Hierbij wordt gekeken naar het aantal werknemers in een bepaalde leeftijdscategorie. Zie artikel 4:2 Ontslagbesluit.

Ancienniteitsbeginsel:

Beginsel dat van toepassing is bij collectieve ontslagen. Aan de hand van dit beginsel dienen de werknemers die het kortst bij de onderneming werken vertrekken.

ARAR:

Algemeen Rijksambtenarenreglement. Belangrijkste kader voor de rechtspositie van ambtenaren.

Arbeidsovereenkomst:

De werknemer verricht werkzaamheden voor de werkgever. De laatstgenoemde betaalt daar loon voor. De werknemer is ondergeschikt aan de werkgever. Zie artikel 7:610 BW.

Arbeidsovereenkomst bepaalde tijd:

Een contract tussen werkgever en werknemer voor een beperkte tijd, bijvoorbeeld een jaar.

Arbeidsovereenkomst onbepaalde tijd:

Werkgever en werknemer spreken af wanneer het contract afloopt. De overeenkomst loopt door zolang de werkgever of werknemer niet te kennen geeft te willen stoppen.

Arbeidsovereenkomstenrecht:

Het deel van het Burgerlijk Wetboek dat verwijst naar arbeidscontracten. (Boek 7 titel 10 BW).

Arbeidstijdenwet (ATW):

Arbeidstijdenwet geldt voor alle werknemers, zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid. De wet bevat regels over de maximumarbeidstijden en de minimumrusttijden die gelden voor werknemers. In de wet is er verschil tussen werknemers die bescherming nodig hebben en arbeidskrachten die zonder bescherming kunnen.

Arbocatalogus:

Hierin worden de doelen die in de Arbowet omschreven staan ingevuld. Verder staan hierin de middelen waarmee de doelen vervuld dienen te worden omschreven.

Basisuitkering WW:

Uitkering tijdens de eerste drie maanden van werkloosheid. In de eerste twee maanden 75 procent van het laatst ontvangen salaris, in de derde maand 70 procent.

BBA:

Het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945. Hieruit volgt dat toestemming van het UWV Werkbedrijf nodig is bij het opzeggen van de arbeidsovereenkomst door de werkgever.

Bedrijfsbezetting:

Bij deze collectieve actie, nemen werknemers de productiemiddelen van de werkgever tijdelijk in hun bezit. Op deze wijze wordt extra kracht bijgezet aan hun eisen.

Bedrijfscommissie:

Gaat tot bemiddeling over, wanneer er een geschil is tussen de ondernemer en de OR. Hierna kan pas een vordering bij de kantonrechter ingesteld worden.

Bedrijfstak-cao:

Werkgever(s) met een gehele branche.

Bonusmaand:

Door het krijgen van toestemming voor het opzeggen van het contract door het UWV WERKbedrijf, mag de werkgever een maand van de opzegtermijn aftrekken. Er dient in ieder geval een opzegtermijn van een maand te zijn.

Centrale ondernemingsraad:

Ondernemingsraad die namens de ondernemingsraden van een onderneming op het hoogte niveau van een concern handelt.

Collectieve arbeidovereenkomst:

Een schriftelijke afspraak tussen werkgever(s) of werkgeversvereniging(en) en werknemersverenigingen voor de duur van maximaal vijf jaar, maar wordt meestal voor één of twee jaar afgesloten. In de overeenkomst worden voornamelijk of uitsluitend de arbeidscondities afgesproken.

Concurrentiebeding:

Beding in de zin van artikel 7:653 BW, die de werknemer beperkt om bij een concurrent te gaan werken of zelf concurrent van het bedrijf te worden.

Contractuele opzegtermijn:

De opzegperiode die in het arbeidscontract staat en afwijkend is van de vastgestelde opzegtermijn in de wet.

Eenzijdig aanstellingsbesluit:

Aan de hand hiervan wordt een ambtenaar aangesteld.

Europees Sociaal Handvest

In dit Europese verdrag staat het recht van collectieve actie omschreven. Volgens de Hoge Raad heeft artikel 6 lid 4 EHS directe werking.

Europese Unie:

De in 1957 opgerichte EEG (later Europese Gemeenschap) is nu uitgegroeid tot de Europese Unie (EU). De momenteel 27 lidstaten van de EU hebben een deel van hun soevereiniteit opgegeven EU heeft zowel een economisch als een sociaal onderdeel.

Fictieve dienstbetrekking:

Ondanks dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, valt de arbeidsverhouding onder de werknemersverzekeringen.

Finale kwijting:

Afspraak dat de werkgever en werknemer niets van elkaar vorderen.

Gedetacheerd:

Arbeidskracht heeft een contract bij zijn werkgever. De laatstgenoemde beslist de werknemer tijdelijk ergens anders te laten werken.

Geleide loonpolitiek:

De loonvorming wordt bepaald door de centrale overheid en niet door werkgevers en werknemers.

Georganiseerde staking:

Staking die door één of meerdere vakbonden wordt ondersteund.

Geschillenregeling:

Wordt gebruikt als de onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden van ambtenaren vastlopen.

Gesloten stelsel van ontslaggronden:

Een ambtenaar kan in tegenstelling tot de private sector slecht op bepaalde gronden ontslagen worden. Deze gronden zijn onder andere in de ARAR te vinden.

Groepsondernemingsraad:

Ondernemingsraad die voor de ondernemingsraden binnen een groot bedrijf is ingesteld, als het bedrijf verschillende werkzaamheden uitoefent.

Incorporatiebeding:

Beding waaruit volgt dat een bepaalde cao van toepassing is op de arbeidsovereenkomst.

Inspectie SZW:

Maakt onderdeel uit van het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid. De inspectie houdt zich bezig met handhaving van de ATW en Arbowet.

Internationale Arbeidsorganisatie (IAO):

Een gespecialiseerde instelling van de Verenigde Naties, heeft drie organen: Internationale Arbeidsconferentie, Raad van Beheer en Internationaal Arbeidsbureau.

Kantonrechtersformule:

Hiermee wordt de hoogte van het bedrag berekend dat de werkgever aan de werknemer dient te betalen bij ontbinding van het contract wegens gewichtige redenen.

Kennelijk onredelijk ontslag:

De werknemer ontvangt een schadevergoeding, omdat het ontslag geen of een te kleine ontslagvergoeding kent.

Langzaamaanacties:

Bij deze collectieve actie gaan werknemers hun werkzaamheden langzamer werken, waardoor er ontregeling binnen het bedrijf plaatsvindt. Door deze actie hopen de werknemers hun loon te behouden.

Loonmaatregel:

Ingrijpen van de overheid in het geval dat de loonontwikkelingen verkeerd zouden kunnen uitpakken. De overheid is dan bevoegd een loonpauze af te kondigen. Dit betekende dat het goedkeuren van cao’s tijdens deze periode wordt opgeschort.

Maatmanloon

Het loon dat bij arbeidsgeschiktheid ontvangen zou worden.

Minimumregeling:

Afspraak is dan dat de arbeidsvoorwaarden in het voordeel van het contract van de individuele werknemer mogen afwijken.

Normatieve bepalingen:

Bepalingen uit een cao, waarin de voorwaarden staan omschreven die binnen de arbeidsovereenkomsten van de aangesloten leden gaan gelden.

Obligatoire bepalingen:

Bepalingen uit de cao die alleen betrekking hebben op de partijen die bij de cao betrokken zijn.

Ondernemings-cao:

Werkgever(s) met één of meer werknemersverenigingen.

Ondernemingskamer:

Maakt onderdeel uit van het gerechtshof van Amsterdam. Houdt zich onder andere bezig met het adviesrecht van de OR.

Ondernemingsraad:

Elk bedrijf waar minimaal 50 mensen in dienst zijn, moet een ondernemingsraad (OR) hebben. Een OR heeft de volgende rechten: Dat zijn het recht van overleg, het recht van initiatief, het recht op advies, het recht op instemming en het recht op informatie.

Onderzoeksplicht:

De werkgever dient na te gaan of de verklaring van de werknemer strookt met de wil van de werknemer.

Onregelmatig ontslag:

Als er geen juiste opzegtermijn is gebruikt, geldt er een schadeplicht.

Ontbinding van de arbeidsovereenkomst:

Manier waarop het arbeidscontract kan worden afgesloten. - In het Nederlands recht gebeurt dat door overlijden werknemer; - als zowel werkgever als werknemer het ermee eens zijn, door opzeggen; - door een uitspraak van de kantonrechter of van rechtswege.

Onzelfstandige beroepsbevolking:

De groep werknemers die aanwijzingen en opdrachten van hun werkgever moeten opvolgen en uitvoeren.

Ontslag wegens dringende reden

Ook wel ontslag op staande voet (artikel 7:678 en 679 BW). De reden moet objectief en subjectief dringend zijn.

Opschortingstheorie

De verplichting om te werken wordt opgeschort gedurende collectieve acties.

OVA-convenant:

Wordt gesloten tussen organisaties binnen de semipublieke sector met als doel om vast te stellen hoeveel geld elke sector van de overheid zal ontvangen.

Overeenkomst tot aanneming van werk:

De partijen, de aannemer en de aanbesteder, maken afspraken voor de productie van een door de laatstgenoemde gewenst artikel of dienst. De aanbesteder verplicht zich daarvoor een bepaalde prijs te betalen. De aannemer en aanbesteder zijn bij deze overeenkomst gelijk.

Overeenkomst van opdracht:

De opdrachtnemer gaat werkzaamheden uitvoeren voor opdrachtgever. Dat gebeurt zonder dienstbetrekking en de werkzaamheden leveren geen tastbaar product op.

Primaat van de politiek:

Staat omschreven in de WOR. De OR heeft geen medezeggenschap bij besluiten, die zijn genomen door op democratische wijze gekozen organen.

Private sector:

Onzelfstandige werknemers werkzaam in het bedrijfsleven.

Proeftijdbeding:

Maakt het mogelijk om de arbeidsovereenkomst gedurende de beginperiode zonder reden op te zeggen.

Proportionele aansprakelijkheid:

De werkgever is slechts voor een deel voor de schade van de werknemer aansprakelijk, omdat een deel van de schade buiten het werk is ontstaan.

Publieke sector:

Onzelfstandige werknemers in dienst bij de overheid.

Raad van Europa:

Houdt zich bezig met veiligstelling en ontwikkeling van idealen en beginselen van aangesloten landen. Verder houdt de Raad zich bezig met bevordering van het sociaal recht en de economie.

Recht op WW:

Recht op een werkloosheidsuitkering als aan alle eisen is voldaan.

Sociale voorzieningen: Hieronder vallen de Wet werk en bijstand (WWB), de wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en de Wet Inkomensvoorziening Oudere Werkloze werknemers (IOW), de Toeslagenwet (TW) en de Algemene Kinderbijslagwet (AKW). Het geld hiervoor komt uit de collectieve middelen (belastingen).

Referte-eis:

Als iemand recht wil op een WW- en WIA-uitkering, dient in de 36 weken voorafgaand aan de werkloosheid of arbeidsongeschiktheid 26 weken arbeid verricht te zijn.

Regelmatig ontslag:

Bij dit ontslag is de juiste opzegtermijn gebruikt.

Richtlijnen:

Afkomstig van de EU. Hierin worden algemene regels gegeven die lidstaten in hun nationale wetgeving dienen te verwerken.

Restloon:

Het loon dat de arbeidsongeschikte naast zijn WIA-uitkering nog kan verdienen.

RI&E:

Risico-inventarisatie en –evaluatie. In beginsel is elke werkgever verplicht om een RI&E op te stellen. In het RI&E staan gevaren en risico’s die binnen de onderneming kunnen plaatsvinden omschreven.

Semipublieke sector:

Werknemers in dienst bij organisaties en instellingen uit de private sector die overheidsgeld ontvangen.

Sociaal plan:

Collectief gemaakte afspraken tussen de werkgever en vakbonden. Daarin wordt onder andere bepaald welke werknemers bij een reorganisatie ontslagen worden en onder welke voorwaarden.

Staking:

De wil van de werkgever dat er wordt gewerkt moet worden, negeren de werknemers. Het stakingsrecht van werknemers wordt geregeld in het Europees Sociaal Handvest.

Standaardregeling:

Dan is afgesproken is dat de arbeidsvoorwaarden in geen enkel geval mogen afwijken bij individuele contracten.

Stiptheidsactie:

Collectieve actie, waarbij de werkzaam zo precies volgens de richtlijnen worden opgevolgd, dat er vertraging in het werkproces ontstaat. Hierdoor raakt het bedrijf ontregeld. Doel hiervan is het behoud van loon van werknemers gedurende de staking.

Structuurwet:

Bijzondere wet die geldt voor grote NV’s, BV’s, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen. Zij moeten een zogeheten geplaatst kapitaal van ten minste 16 miljoen hebben, zijn verplicht een OR in te stellen en zeker 100 medewerkers in dienst hebben. De Raad van Commissarissen heeft hierbij belangrijke rechten.

Supranationale organisatie:

Bestaat uit lidstaten die een deel van hun soevereiniteit opgeven. Voorbeeld is de EU.

Uitsluiting:

Mogelijkheid voor werkgever om te reageren op collectieve acties. De werkgever onthoudt hierbij al zijn werknemers opzettelijk van werk, zodat hij geen loon hoeft uit te betalen.

Uitzendkracht:

Werknemer die op grond van een arbeidsovereenkomst tussen hem en het uitzendbureau, werkzaamheden verricht bij de opdrachtgever (zie 7:690 BW.)

UWV:

Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. Belast met de uitvoering van de werknemersverzekeringen.

Veronderingen:

Opgestelde algemene bepalingen van de EU die rechtstreeks van toepassing zijn in de lidstaten.

Victimisatieontslag:

Doordat de werknemer een beroep heeft gedaan op een bepaling met een onderscheid, waarop een opzegverbod geldt. Opzegging plaatsvindt door de werkgever.

Volksverzekeringen:

De Algemene Ouderdomswet (AOW), de Algemene nabestaandenwet (Anw), de Zorgverzekeringswet en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) zijn Volksverzekeringen en gelden voor alle mensen die in Nederland wonen (in een aantal gevallen moet men minimaal 15 jaar oud zijn om verzekerd te zijn).

Werknemersverzekeringen:

De Werkloosheidwet (WW), de Ziektewet (ZW), de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) vallen onder de Werknemersverzekeringen en gelden alleen voor werknemers.

Werkwilligen:

Werknemers die gedurende een collectieve actie wel willen werken, maar dat niet meer kunnnen.

WIA:

Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. De wet is per 1 januari 2006 van kracht en is in de plaats gekomen van de WAO.

Wilde staking:

Een staking die geen ondersteuning kent door één of meerdere vakbonden.

WMCO:

Wet melding collectief ontslag. Van toepassing op een werkgever die binnen drie maanden minimaal 20 werknemers wilt ontslaan, via het vragen van toestemming bij het UWV WERKbedrijf.

WML:

Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. In de wet staat welk salaris werknemers minimaal moeten ontvangen.

Zelfstandige beroepsbevolking:

Werknemers die eigen baas zijn.