Project of sociale onderneming opzetten in het buitenland - Thema

Een project, NGO of social business opzetten in het buitenland

PROJECTEN

Je bent al dan niet in het buitenland geweest en hebt op basis van jouw ervaringen besloten om zelf een project, NGO of stichting op te zetten. Voordat je duikt in de praktische zaken, is het belangrijk jezelf een paar vragen te stellen, zoals:

Ben je bereid je voor een lange tijd in te zetten?
Ben je financieel in staat een project op te zetten?
Ben je bereid de komende jaren jouw vakanties ‘op te offeren’ om jouw project te bezoeken?

Lees hier meer over uitgevonden wielen, het opstarten van je projectplan en laat je inspireren door ervaringen van vele andere initiatiefnemers.

Het starten van een ontwikkelingsproject

Het starten van een ontwikkelingsproject

Uitgevonden wielen

  • Als je zelf een ontwikkelingsproject start, zoek dan altijd eerst een betrouwbare, lokale uitvoerende organisatie om mee samen te werken.
  • Doe iets structureels, denk aan de langer termijn oplossing.
  • Zorg voor een goede afstemming met je ontwikkelingspartner. Bedenk niet alleen zelf wat je zou willen doen, maar laat je partner aangeven waar behoefte aan is.
  • Realiseer je dat je eigen perspectief beperkt is, luister en kijk voordat je met je eigen (beperkte) denkbeelden komt.
  • Leg concrete doelstellingen vast en formuleer ze duidelijk.
  • Wat zijn jouw eigen (privé) doelen, wat wil je zelf bereiken en hoe ga je dit volhouden.
  • Richt een stichting op om subsidie aan te kunnen vragen, let op dat jouw partner ter plaatsen ook iets dergelijks nodig heeft (NGO-Status).
  • Zorg voor steun in uw omgeving: zowel mensen die meewerken als mensen die financieel willen ondersteunen.
  • Denk na over zelfredzaamheid, hoe kun je zelf financiële middelen genereren.
  • Zorg voor goede communicatie over behaalde resultaten naar je achterban. Maak foto's of een filmpje en maak een website waarop mensen de resultaten kunnen zien.
  • Evalueer het project op effectniveau: wat is het effect van je project op het gebied van armoedebestrijding? Evalueer ook met de doelgroep, niet alleen met de partnerorganisatie.
  • Probeer lokale overheden bij het project te betrekken, om duurzaamheid van het project te vergroten.
  • Samenwerking met een partner in een ontwikkelingsland moet groeien. Begin daarom met een klein en eenvoudig project.
  • Zorg dat de lokale bevolking projecteigenaar is wanneer je een ontwikkelingsproject opzet. Dit zodat zij zich verantwoordelijk voelen voor het proces en het resultaat.
  • Je moet het wel echt doen! Gewoon aan de slag gaan! Geloof in jouw project!
  • Haak aan bij bestaande initiatieven. Die zijn vanuit de lokale bevolking gekomen en worden hen niet opgelegd. Hebben kennis en kunde soms al in huis.
  • Weet hoe een dorp of gemeente functioneert en wie de sleutelfiguren binnen de gemeenschap zijn.
  • Voorkom teleurstellingen en initieer pas projecten als het geld er is. De volgorde is heel belangrijk: eerst geld dan de uitvoering
  • Spreek naast particulieren ook juist bedrijven aan bij het werven van fondsen. Bijna elk bedrijf heeft een potje om te steunen. Doe dit via je netwerk: iedere vriend of vriendin heeft wel een werkgever die bereid is een schenking te doen.
  • Bouw op je netwerk en probeer je netwerk te vergroten middels anderen en middels organisaties.
  • Leer van anderen, je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden.

 

Checklist vooraf

Persoon

  • Wil je er lang genoeg mee doorgaan
  • Heb je zelf voldoende basisfinanciering om op te kunnen starten
  • Heb je zelf voldoende tijd om een en andere te kunnen blijven coördineren, heb je hulp in je omgeving of kan je dat krijgen
  • Wil je je vakanties de komende jaren vaak 'opofferen' door daar langs te gaan

Idee

  • Ga je een eigen project opzetten en / of ga je een samenwerking aan met een bestaand lokaal project of een lokale organisatie die je wilt gaan steunen?
  • Ben je op de hoogte van de lokale behoeftes en gebruiken
  • Heb je lokaal voldoende draagvlak voor je idee
  • Wat ga je doen als je er na een paar jaar mee op wilt houden en men vanuit Nederland je idee niet wil voortzetten, wat gebeurd er dan lokaal, kan het project straks zonder jouw geld en inspanningen verder, waar halen ze dan hun inkomsten vandaan?

Orienteren

  • Check wie er al actief is Nederland in dat gebied of mbt een vergelijkbaar idee
  • Check welk buitenlands initiatieven al in buurt of op het betrokken gebied al actief zijn

Projectplan opstarten 

  • Zet eerst kort (& later uitgebreider) op papier / online wat je van plan bent.

Denk daar bij aan:

  • De aanleiding en het doel
  • De activiteiten en de doelgroep
  • Welke fases je project dient te doorlopen (vanaf de voorbereiding) wat je wilt gaan bereiken, de op lange termijn de beoogde resultaten
  • De samenwerking met partners
  • De begroting en hoe je het gaat financieren (waar gaan de inkomsten vandaan komen, en wat is het alternatief als een subsidiegever niet door mocht gaan)
  • De evaluatie en de nazorg (je moet straks verantwoording afleggen aan subsidiegevers of donateurs)

Organisatie

  • Zet een rechtspersoon op (bijvoorbeeld een stichting) of zoek een samenwerking met een bestaande organisatie
  • Dan is het makkelijker om subsidie te krijgen.
  • Maak een statuut. Bij de notaris leg je de statuten vast. De kosten bedragen tussen de € 350,- en 500,-. Vervolgens dien je de rechtspersoon /stichting in te schrijven bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Daarvoor betaal je een jaarlijkse bijdrage van een paar tientjes per jaar.

Financiering

  • Geld kan komen van donateurs: organiseer bijv. voorlichtingsactiviteiten om ondersteuning te krijgen voor je organisatie
  • Geld kan komen van plaatselijke bedrijven
  • Geld kan komen via subsidies: Grote Nederlandse ontwikkelingsorganisaties hebben speciale 'subsidieloketten' voor kleinschalige initiatieven maar er zijn ook diverse kleinere fondsen. JoHo heeft fondslijsten.
  • Geld kan komen van activiteiten die inkomsten opleveren
Project opzetten in het buitenland - Bijzondere projecten met extra aandachtspunten

Project opzetten in het buitenland - Bijzondere projecten met extra aandachtspunten

Bijzondere projecten 

  • Transport:  Transport van goederen lijkt vaak een goed idee omdat goederen hier goedkoop en in overvloed aanwezig zijn. Maar vaak zijn de transportkosten zo hoog dat het vervoeren van goederen uiteindelijk duurder is dan de goederen ter plaatse aan te schaffen. Door de goederen ter plaatse aan te schaffen wordt ook nog de locale economie gestimuleerd.
  • Weeshuizen: De financierende organisaties zijn zeer terughoudend in het financieren van weeshuizen. Weeshuizen zijn een dure vorm van opvang. Want het bouwen en de exploitatie van een weeshuis zijn kostbaar. Er moeten garanties zijn dat er personeel is, dat er geld is voor voedsel en scholing voor de kinderen, dat de elektriciteitsrekening betaald kan worden enzovoorts. Bovendien is de opvang van kinderen in weeshuizen vaak niet de beste oplossing. Lees elders meer over alternatieve vormen van opvang van weeskinderen
  • Productie van films, documentaires en boeken: De productie van films, documentaires en boeken is duur. Het is dus belangrijk dat de volgende vragen positief beantwoord kunnen worden als je subsidie hiervoor aan wilt vragen:
    • Is het duidelijk welk probleem men wil laten zien?
    • Geeft de productie perspectief op een oplossing?
    • Op welk publiek richt de productie zich?
    • Staat het publiek open voor de geboden informatie?
    • Welke garantie is er dat het publiek wordt bereikt?
  • Ben je van plan een projectinitatief of stichting op te zetten gericht op kinderen, jongeren of jongvolwassenen, en daarbij te gaan werken met de inzet van internationale of lokale vrijwilligers? 
  • Lees dan via de links meer over 'best practices' voor projectinitiatiefnemers & vrijwilligers en vorm je eigen mening over vrijwilligersdilemma's via 'Food for Thought' in World Supporter Magazine.

 

 

Werken met kinderen

Tip
Sylvia Tuinder (COS):  'Stel, het gaat om een weeshuis. Stem dan met uw partner af wat precies nodig is. Is er onderwijs nodig, zijn er te weinig kleren, hebben de kinderen maar eens per dag te eten, is er geen drinkwater? Willen ze het liefst een stuk grond ontginnen om zelf groenten te verbouwen? Kijk goed wat de partnerorganisatie wil, zodat wij niet alles hier in Nederland voor ze verzinnen. De grootste valkuil is dat we in Nederland zeggen dat er daar een weeshuis moet komen, maar dat er misschien allerlei andere oplossingen voorhanden zijn. Kinderen kunnen bijvoorbeeld bij familieleden of in de gemeenschap opgevangen worden. Een andere valkuil is het opsturen van kleding of materialen. Kijk of dat echt noodzakelijk is. In India of Afrika bijvoorbeeld is veel goede kleding voorhanden. Opsturen is vaak duur en ondermijnt de economische activiteit. Koop liever dáár en werk zoveel mogelijk met lokale middelen en mensen.'

  • Ben je van plan een projectinitatief of stichting op te zetten gericht op wildlife en natuurbescherming, en daarbij te gaan werken met de inzet van internationale of lokale vrijwilligers? 
  • Lees dan via de links meer over 'best practices' voor projectinitiatiefnemers & vrijwilligers en vorm je eigen mening over vrijwilligersdilemma's via 'Food for Thought' in World Supporter Magazine.

 

Werken met wildlife

Tip
Simone Eckhardt (Spots):  'Voordat ik Stichting SPOTS oprichte, was ik werkzaam als reisleidster. Dat bracht me ook bij plaatsen waar je als toerist of vrijwilliger kunt knuffelen met jonge roofdieren zoals tijgers en leeuwen. Ik geloofde het verhaal dat vertelt werd op dit soort plaatsen, 'knuffelfarms' noemen we ze. De dieren zouden uitgeplaatst worden in het wild bij het volwassen worden. Inmiddels is het tien jaar geleden dat ik SPOTS oprichtte. Ik weet nu, knuffelen met jonge dieren zoals leeuwen, is geen natuurbescherming. Nog sterker, het is een bedreiging voor de wilde leeuwen en met de dieren waarmee je kunt knuffelen, loopt het vaak slecht af.'

UITGEVONDEN WIELEN

Project opzetten -- Uitgevonden wielen Jane

Project opzetten -- Uitgevonden wielen Jane

De volgende vragen zijn van belang om bij stil te staan voordat je een project gaat opzetten:

  • Is mijn project ontwikkelingssamenwerking? Wat wordt er ontwikkeld? Wat voegt mijn project daaraan toe?
  • Voor wie is het belangrijk dat dit project wordt uitgevoerd?
  • Waaruit bestaat de samenwerking in dit project tussen de mensen daar en de mensen hier?
  • Kan het probleem ter plaatse met lokale mensen en mogelijkheden worden opgelost?
  • Is onze hulp daarbij gewenst / noodzakelijk / onmisbaar? En waarom is dat zo?

Nuttige tips om een project goed te laten verlopen:

  • Ga niet zelf het wiel opnieuw uitvinden. Oriënteer je goed in het projectgebied en bekijk welke organisaties met vergelijkbare projecten bezig zijn. Er is lokaal vaak meer ervaring dan je denkt
  • Laat lokale organisaties of mensen bepalen wat er moet gebeuren
  • Samenwerking met een partnerorganisatie in een ontwikkelingsland moet groeien. Begin daarom liever met een klein en eenvoudig project
  • Ga na welke organisaties in Nederland werkzaam zijn in hetzelfde land en/of met hetzelfde thema, wissel ervaringen uit.
  • Bedenk dat er aan de betrokkenheid van jouw project in principe een einde komt
  • Besteed aandacht aan de vraag of en hoe het project kan voorbestaan zonder ondersteuning van buitenaf, zowel op financieel gebied als op het gebied van de uitvoering
  • Voor het voortbestaan van een project op langere termijn is het vaak noodzakelijk dat het erkend wordt door de (lokale) overheid. Voor deze erkenning gelden vaak bepaalde voorwaarden. Ga dit in een vroeg stadium na. Het is zonde als de leerlingen van het mooie schooltje niet naar het vervolgonderwijs kunnen omdat het schooltje niet erkend is
  • Afgezien van specifieke voorwaarden is officiële registratie van het project meestal verplicht. Ga er niet te gemakkelijk van uit dat de lokale organisatie dit wel heeft geregeld
  • De gemiddelde tijdsduur tussen een eerste idee voor een project en de realisatie is één jaar. Overhaasten levert zelden goede resultaten
  • Houd rekening met tegenslagen. Ook al heb je een goed plan, dingen kunnen altijd anders lopen dan gepland, zeker in ontwikkelingslanden

Jane is sinds 2005 o.a. actief bij Stichting Wanawa. Wanawa is voor haar de manier om vrouwen en kinderen in Kenia te helpen en ze uit de armoede te trekken en ze de mogelijkheden te bieden hun eigen dromen waar te maken. 

Project opzetten -- Uitgevonden wielen Camille

Project opzetten -- Uitgevonden wielen Camille

Image

Al de dag na de tsunami bekeken Camille van Neer en zijn Indiase echtgenote hoe ze de getroffen inwoners van de Zuid-Indiase stad Cuddalore, waar zijn schoonfamilie woont, konden helpen. Een maand later richtten ze 'Vrienden van Cuddalore'. Ze stuurden voedsel en medicijnen naar het rampgebied en inmiddels bieden ze structurele hulp in de vorm van een ouderen- en landbouwproject. De stichting werkte samen met lokale, betrouwbare, partners in India.

  • Zoek een partner die het geld besteedt zoals jij en de bewoners dat wensen. Ook hier zijn platforms op het internet een goede manier (elektronisch prikbord)
  • Zorg dat de doelgroep zelf het beheer van projecten in handen houdt om het project duurzaam te maken. Zorg er bijvoorbeeld voor dat ze verantwoordelijkheid (kunnen) nemen voor de onderhoud van gebouwen
  • Wees vraaggericht en betrek de mensen bij het bedenken van projecten. Zo voelen ze zich ook verantwoordelijk. Zo had ik een gebouw ontworpen met kleine kamers, maar de mensen hadden liever een grote zaal die ze ook als huwelijkslocatie konden gebruiken
  • Werk aan je eigen professionalisering. Ben bereid om te leren van organisaties die net wat verder zijn
  • Zorg dat je een duurzame relatie krijgt met de organisaties die jou financieel steunen, dat maakt je project ook duurzamer. Voor particulieren die het liefst in het vliegtuig springen om te helpen, en liever geen grote ontwikkelingsorganisaties steunen vanwege de angst voor 'strijkstokken', ben jij de tussenschakel. Maar bedenk:'Het duurt jaren om een goede reputatie op te bouwen, en een seconde om deze te verliezen'

Camille is inmiddels al weer jaren actief met Amaidi, Global Partner for Social Engagement. Via consulting, het plaatsen van vrijwilligers op vier continenten, sustainable workshops & training en kennisoverdracht worden bijdragen geleverd ontwikkeling wereldwijd.

Quotes initiatiefnemers

Quotes initiatiefnemers

Tess (Tess Unlimited):

Er is veel ondervoeding in Guatemala bij kinderen. In dit land groeit ontzettend veel fruit en groente, maar toch zie je deze groente bij de meeste het gezinnen niet vaak op tafel staan. Ik geloof in kansen voor kinderen. Daarom geven we kooklessen aan de kinderen in de keuken van het educatieve centrum. Naast het koken, leren de kinderen samenwerken en omgaan met hygiëne. Twee keer per maand is het KIDS restaurant geopend voor gasten. Met het geld dat die avond verdient wordt gaan we met de kinderen 1x in de twee of drie maanden iets leuks en educatiefs doen.

Jiska (Hotel Con Corazon):
“I am convinced about the need to combine ‘doing good’ with a fair bit of business sense, so I was delighted when I heard about the expansion and crowdfunding plans of Hotel con Corazón.”

CHECKLIST

Worldsupporter Basis Checklist lang weg

Worldsupporter Basis Checklist lang weg

Denk voor je vertrek en tijdens je verblijf ook aan de volgende 'buitenland' zaken

Reispapieren

  • Ben je in het bezit van een geldig paspoort of identiteitskaart? Let op! In veel landen dient je paspoort nog minimaal 6 maanden geldig te zijn.
  • Haal een geldig visum voor het te bezoeken land en de werkzaamheden die je gaat doen, check altijd eerst de organisatie waar je aan de slag gaat voordat je naar een consulaat of ambassade gaat
  • Neem je verzekeringspolis en voorwaarden mee (per email en op papier).
  • Heb je kopieën en scans gemaakt van je paspoort, vaccinatieboekje, ….? Neem ze mee en stuur ze op naar je email.
  • Denk aan een internationaal rijbewijs
  • Zorg dat je belangrijke telefoonnummers bij je hebt, zoals van de Nederlandse ambassade, de politie en het alarmnummer van het land (het is niet overal ter wereld 112!)
  • Zorg dat je belangrijke telefoonnummers van thuis mee hebt en zet eventueel een 'in case of emergency' contact in je telefoon.
  • Verspreid je documenten, pinpassen, creditcards etc.

Geld en bankieren

  • Neem je pinpas mee. Let op dat er Europa of Werelddekking op zit!
  • Neem je creditcard mee.
  • Benodigdheden voor internetbankieren. Geef eventueel iemand thuis de macht om voor jou te kunnen internetbankieren.
  • Neem je alarmnummers mee van je bank en je creditcard. Zo kun je in geval van verlies of diefstal direct je kaart blokkeren. (zie ook de JoHo website)

Gezondheid

Verzekeringen

Veiligheid

  • Ben je op de hoogte van de lokale wetgeving? Sommige zaken die in Nederland vanzelfsprekend zijn, zijn in het buitenland verboden.
  • Heb je de training gevolgd waarin aandacht wordt besteed aan veiligheid?
  • Voorkom diefstal van belangrijke documenten en geld door een moneybelt en travelsafe aan te schaffen
  • Check de begeleiding en spullen bij activiteiten als raften en hiken.

Accommodatie

  • Zorg dat je een ho(s)tel hebt gereserveerd voor op de dag dat je aankomt met eventueel een vliegveld pick-up
  • Check bij aankomst of de accommodatie een vluchtplan en nooduitgangen heeft.
  • Kijk daarnaast naar de hygiëne, betrouwbaarheid en veiligheid (sloten bv)
  • Indien je bij een gastgezin verblijft, check hoe deze gezinnen geselecteerd worden en welke voorbereiding ze krijgen

Vervoer

  • Zorg dat je een vliegtuig pick-up hebt als je aankomt.
  • Oriënteer je op de vervoersmiddelen die gebruikt worden in het land. Welke kun je goed gebruiken en welke moet je vermijden? Vraag dit eventueel aan de organisatie met wie je meegaat.
  • Zorg ervoor dat je je e-ticket meeneemt (papier of online).
  • Check het vervoersmiddel op gebreken en of er veiligheidsriemen aanwezig zijn. Let wel op dat de veiligheid in Nederland vaak een stuk beter is, verwacht niet dezelfde maatstaven in andere landen.

Werk

  • Zorg dat je je werkzaamheden zo goed mogelijk voorbereid
  • Vraag na of er richtlijnen zijn en of er een coach/begeleider aanwezig is

Cultuur & lokale gebruiken

  • Lees je in in de cultuur en de gebruiken, zodat je niet voor verrassingen komt te staan
  • Heb je de training gevolgd waarin aandacht wordt besteed aan culturele verschillen?

 

Verder lezen

Tips voor verder lezen op WorldSupporter:

Tips voor verder lezen op Joho.org