De laatste tijd is er een hoop te doen om vrijwilligerswerk. Er wordt juist vanuit veel kanten geroepen dat vrijwilligerswerk goed is, en dan heb je ook weer stukken zoals deze. In dit stuk heeft Trouw het over het Voluntourism, zoals het genoemd wordt, toerisme gericht op 'volunteering'. Westerse jongeren die met zwarte kindjes gaan knuffelen. Belachelijk, vinden zij. Unicef vindt het ook maar niks en heeft nu zelfs een campagne tegen vrijwilligers als het ware. Aangezien ik deze zomer zelf vrijwilligerswerk heb gedaan in Nepal, vind ik dat ik hier best mijn zegje over kan en mag doen.

Want ik vind het op mijn beurt weer belachelijk wat zij vinden. Natuurlijk wil Unicef niet dat vrijwilligers naar arme landen gaan om te helpen, dat doen ze liever zelf. Zelf liever veel centjes vangen, waar vervolgens veel dikke auto's van worden gekocht. Begrijp me niet verkeerd: ik heb jarenlang gedoneerd aan Unicef, zelfs na alle slechte berichten. Ik heb echter na mijn eigen vrijwilligerswerk mijn donatie opgezegd, omdat ik dat geld liever doneer aan een project waar ik zelf ben geweest. Komt het iets persoonlijker aan, naar mijn gevoel. Vond de vrouw aan de telefoon ook best een goede reden.

En ik ben het op sommige punten ook echt wel eens met ze hoor. En ook wel met het artikel. Want er zijn echt een grote groep vrijwilligers die inderdaad alleen gaan om kindjes te knuffelen, daar ben ik van overtuigd. Leuke foto's maken, "kijk eens wat ik heb gedaan!" en staat leuk op je cv. Maar wat heb je nou uiteindelijk gedaan? Was je daar nou echt voor die kinderen? Of was het alleen voor jezelf? Degene die daar echt puur alleen voor zichzelf heen gaan, gaan niet met de goede motivatie, naar mijn mening.

Want wat ze zeggen, is echt waar. Er komen steeds meer weeshuizen, maar er zijn statistisch gezien niet meer weeskinderen. Er worden daadwerkelijk kinderen weggekaapt van hun families in afgelegen gebieden om door te gaan als 'wees' in de hoofdstad. En dat moet stoppen. Een manier om dit te doen, is om echt goed onderzoek te doen naar het project waar je naar toe gaat. Waar komen de kinderen vandaan? Wat zijn de motieven van de opzetters om het project te starten? Waarom hebben ze jouw hulp nodig? Wat kan jij daar betekenen?
 

Ik kan trots en oprecht zeggen dat ik naar Nepal ben gegaan voor de kinderen en dat ze daar goed zitten. Het tehuis waar ik ben geweest is voor gehandicapte kinderen die thuis geen toekomst hebben en niet verzorgd kunnen worden. In de vakantie periodes gaan deze kinderen ook gewoon naar huis. Ik weet hartstikke goed dat ik met mijn 4 weken geen wereld van verschil kon maken, en al helemaal niet het hele land kon helpen. Wat ik wel heb kunnen doen, is de kinderen onwijs aan het lachen kunnen maken, ze leuke oefeningen heb kunnen laten doen als fysiotherapeut en de fysiotherapeuten daar nog wat bij kunnen schaven. Want een HBO fysiotherapie bestaat daar gewoonweg niet. Alle kennis die ze hebben, is voornamelijk geleerd van fysiotherapeuten die daar vrijwilligerswerk hebben gedaan.

En ja, ik heb echt wel met die kinderen geknuffeld. Ik heb ook foto's met ze. En ja ik heb mijn reisblog op mijn Facebook pagina gedeeld. En natuurlijk staat het op mijn cv. Dus ik geloof best dat Unicef zegt 'Mensen gaan er naartoe voor zichzelf', want ja, ik was er ook om zelf van te leren. Maar uiteindelijk draaide alles daar om de kinderen, en niet om mij.

Dus nu jullie, vrijwilligers-boycotters. Zeg maar eens dat vrijwilligerswerk niks doet. Er zijn toch mooi een handjevol kinderen in Nepal die nu kunnen lopen en naar school kunnen dankzij de hulp van Nederlandse vrijwilligers.

Ik houd van definities. Definities suggereren dat de wereld eenvoudig kan zijn met duidelijke aflijningen: de meest ongrijpbare fenomenen gevangen in één of twee regels van met zorg gekozen woorden. En ik houd extra veel van definities omdat dat maar een suggestie is, omdat aan de rand ervan zoveel vragen opborrelen en zoveel verwarring ontstaat. Het is dan ook altijd leuk als een definitie op de werkelijkheid botst, en niet alleen als blijkt dat je (voorlopig) gelijk hebt; als je idee niet wordt bevestigd, mag je verder filosoferen op zoek naar de aanpassing die je een beetje dichter bij de waarheid brengt. Soms verloopt zo´n botsing als een frontale crash met een hoop lawaai en rondvliegende brokstukken, en soms gebeurt het bijna ongemerkt. En zo gebeurde het de afgelopen week. Dat zit zo. Een van de vrijwilligers had het even zwaar: “Ik werk met deze families zodat ze een stap vooruit kunnen maken, maar ik doe dit ook voor mijn eigen ontwikkeling. Ik zie het geweld en de armoede waarin ze leven en ik weet dat ik hier straks gewoon weg kan lopen, terwijl zij dat niet kunnen. Dat is niet eerlijk, ik heb het gevoel dat ik gebruik maak van hun situatie!” Tsja, eerlijk is eerlijk: vrijwilligerswerk is goed voor je persoonlijke ontwikkeling, of je wil of niet. Maar maken wij gringos sowieso gebruik van de situatie van de mensen waarmee we werken, gewoon omdat wij in andere omstandigheden zijn opgegroeid en van de ervaring leren? En zullen zij ons ook altijd zien als “anders” dan zij? Met andere woorden: staat er per sé een verschil in de weg, een onoverbrugbare kloof tussen wij die bevoorrecht zijn en zij die dat niet zijn in situaties waarin je samen probeert om dingen beter te maken? Ineens dacht ik aan een soortgelijke situatie: de revalidatieafdeling waar ik vijf jaar lang werkte. De patiënten konden vaak een been, een arm of één kant van hun lichaam niet gebruiken. Sommigen konden niet praten, eten of aangeven wanneer ze naar de wc moesten. Of ik wilde of niet, in het begin zag ik in hen vooral als hun medische probleem: de man met één been, de vrouw in de rolstoel, de dame met de stoma. Overweldigd door hun ongeluk vergat ik door hun beperkingen heen naar de mensen erachter te kijken. Maar iedereen die wat langer in de zorg werkt, weet dat dat met je ervaring verandert. Gaandeweg leer je de mensen kennen, en realiseer je je: ze zijn jong of jong geweest, ze hebben een familie en (klein)kinderen, dromen en herinneringen, geheimen, fotoboeken en lievelingsliedjes, passies en hobby's, humor en eigenaardigheden. Net als ik. Net als “wij” of “zij”. Net als iedereen. Ze zijn meneer van de Ven die van schilderen houdt, die iedereen voor de gek houdt als zijn ochtendhumeur eenmaal is weggeëbd, en die thee en boterhammen haalt voor wie dat zelf niet kan. Oh ja, hij kan zijn linkerbeen niet bewegen. Hij is geen onbruikbaar linkerbeen waar, “oh ja”, ook nog een meneer van de Ven aan vast zit. We mogen niet alles wat hij is, doet en voelt degraderen tot dat verrekte been. Geen: “Aaahh… hij is blij, en dat terwijl hij zijn been niet kan gebruiken!” Hij is blij. Punt. Net als wij soms. En soms ook niet. Net als hij soms. Met of zonder bruikbaar been. Zo is het ook met de mensen van de markt. Ze hebben hun dankbaarheid en problemen, plezier en zorgen, verantwoordelijkheden en uitdagingen, en die zijn niet meer of minder waard dan die van ons. Ze hebben het recht om iemand te zijn, zichzelf, in de context waarin ze leven, en om als zodanig te worden gezien. Waardigheid. Als wij als vrijwilligers niet verder kunnen kijken dan de problemen en beperkingen, nemen we hun de identiteit af die we met ons werk juist zouden moeten bevestigen. En op die manier slaan wij zelf een kloof tussen “wij” en “zij”, al is het onbewust, een kloof die onoverbrugbaar blijft zo lang wij hem in stand houden. Moeten we dan maar doen alsof de problemen er niet zijn? Dat werkt natuurlijk ook niet: als je één been niet kunt gebruiken, kun je alleen je mogelijkheden vergroten als daar speciale aandacht voor is. Als we echt met deze families willen werken, moeten we ons juist heel bewust zijn van hun dagelijkse realiteit. Maar dus wel met als eerste uitgangspunt dat “ze” iemand zijn, in de puinhoop die de markt is en de impact die dat heeft op hun gedrag en persoonlijkheid, met alle strubbelingen en imperfecties die daar bij horen. Wat dat met definities te maken heeft? Een van de vele definities van de liefde zegt dat de liefde over die imperfecties gaat. Dat we ze niet moeten ontkennen, maar accepteren, omdat ze iemand maken tot wie hij is: iemand met onvolmaaktheden, net als jij. Iemand die zijn waardigheid of waardering als mens onvoorwaardelijk verdient: je moeder, je kind. Je broers en zussen. Je partner, je vrienden. Maar ook je buurman en de toevallige voorbijganger bij de bushalte. Het kassameisje. De man in de rolstoel bij de lift. De mensen van de markt. De vrijwilliger. De mensheid wel misschien. Houd van ons! :D Ik houd van definities. Ze brengen de meest ingewikkelde fenomenen terug tot hun essentie, simpel en overzichtelijk. Zoals de liefde. En hoe de liefde ons vanzelf laat realiseren dat we allemaal gelijkwaardig anders zijn: mensen onder de mensen. Call me a hippie. Peace, love and understanding (;P) to us all. Groeten van Nelleke van Project Imagine all the people. Dat zeg ik. All the people. >> ....................... >> ....................... >> ........................... >> ........................... >> Vond je dit leuk om dit te lezen? Met de 'volg deze blogger'-knop krijg je vanzelf een berichtje als ik iets plaats! ~ Voor mijn project Imagine all the people werk ik voor een paar jaar in verschillende landen als vrijwilliger en met mijn verhalen wil ik mijn nieuwsgierigheid en enthousiasme voor verdwalen aan anderen overbrengen, en ze inspireren om buiten 'mag niet, kan niet, lukt niet, gaat niet' te durven denken. Droom! En doe er iets mee. Het ergste wat er kan gebeuren is, dat het niet lukt. Bovendien hoop ik dat mensen zich door mijn verhalen met een niet-Hollandse horizon ook soms af gaan vragen: “Hoe doen wij dat en waarom?” of denken “Dit is fijn hier!” of juist niet, en hopelijk: “Ik ga ook iets doen op mijn manier”. Geen bescheiden doel, maar: “The ones who are crazy enough to believe that they can change the world, are the ones who do.” De wereld een beetje beter maken en anderen inspireren om op hun manier hetzelfde te doen; daar gaan we! ~ ~ Doe mee! :D Like de facebook pagina, deel de verhalen of doe een donatie en ... nou ja, spullen kun je niet winnen, maar je wordt wel deel van deze 'olievlek' van positieve bewustwording die dankzij jou een beetje groter wordt! Dat is ook een beetje winnen, toch? :P Alvast bedankt! (Facebook: www.facebook.com/pages/Project-Imagine-all-the-people/210147532462086) ~

Voordat ik Stichting SPOTS oprichte, was ik werkzaam als reisleidster. Dat bracht me ook bij plaatsen waar je als toerist of vrijwilliger kunt knuffelen met jonge roofdieren zoals tijgers en leeuwen. Ik geloofde het verhaal dat vertelt werd op dit soort plaatsen. De dieren zouden uitgeplaatst worden in het wild bij het volwassen worden. Inmiddels is het tien jaar geleden dat ik SPOTS oprichtte. Een Stichting die zich inzet voor bedreigde, wilde katachtigen zoals de leeuw. In die tien jaar heb ik veel geleerd en zijn veel schellen van mijn ogen gevallen. Ik weet nu, knuffelen met jonge dieren zoals leeuwen, is geen natuurbescherming. Nog sterker, het is een bedreiging voor de wilde leeuwen en met de dieren waarmee je kunt knuffelen, loopt het vaak slecht af. Knuffelfarms noemen wij dit soort plaatsen waar je in nauw contact kunt staan met jonge dieren zoals leeuwen.

Wat is een knuffelfarm

Op veel plaatsen op de wereld kun je als vrijwilliger of als toerist in zeer nabij contact komen met jonge roofdieren. Je kunt bijvoorbeeld met ze op de foto, ze de fles geven, met ze zwemmen en wandelen. Wanneer je ook komt; er zijn altijd jonge dieren aanwezig. Dit noemen wij een "knuffelfarm".

Hieronder enkele kenmerken van knuffelfarms: 

• Wat gelijk opvalt bij een bezoek aan de website zijn de foto's waarop je mensen ziet knuffelen met (jonge) dieren.
• In de beschrijvingen wordt duidelijk dat er altijd nieuwe (vaak jonge) dieren aanwezig zijn. Wanneer je ook komt: er zijn altijd jonge dieren waarmee je kunt knuffelen, waarmee je kunt wandelen of waarmee je op de foto kunt.
• Het is onduidelijk waar de jonge dieren naar toe gaan als ze groter zijn geworden. Bij navraag blijkt dat er weliswaar plannen zijn om de dieren terug te plaatsen in het wild maar in de praktijk is dit nog nooit gebeurd of kan er, bij navraag, geen bewijs worden overleverd.
• De projecten worden niet internationaal erkend en de gefokte dieren komen niet terecht in het 'officiële' circuit (zoals bijvoorbeeld erkende dierenparken).
• Bij sommige van deze plaatsen kun je ook knuffelen met 'uitheemse' dieren. Zo kun je op veel plaatsen in Afrika knuffelen of wandelen met tijgers, een diersoort dat hier van nature niet leeft. Zeker hier is dan de vraag wat er met die dieren gebeurt aangezien uitplaatsing in het wild onmogelijk is. In het beste scenario slijten ze hun leven als volwassen dier in een hok

Do the math.........
De tigertemple in Thailand en projecten in vooral Zuidelijk Afrika zijn bekend als het aankomt op 'knuffelen' met dieren. In Zuidelijk Afrika bezoeken veel mensen projecten waar je kunt knuffelen met leeuwen. Er zijn 160 fokprojecten voor leeuwen, alleen al in Zuid Afrika. Stel dat elk project drie leeuwinnen heeft die jaarlijks drie welpen voortbrengen. Dat is per project een aanwas van 9 welpen per jaar, 1440 welpen voor 160 fokcentra. Jaarlijks.....Waar blijven al die welpen......

Het is goed om het volgende te beseffen. Roofdieren zoals leeuwen worden alleen getolereerd in beschermde gebieden zoals Nationale Parken. Daarbuiten worden ze veelal gedood omdat boeren bang zijn dat deze dieren hun veestapel doden. Er is dus geen ruimte voor nieuwe, halftamme roofdieren, in het wild. Een ander veelgebruikt argument van deze knuffelfarms is dat de dieren naar een dierenpark gaan. Ook dat is snel te weerleggen. Erkende dierenparken zijn aangesloten in grotere organisaties (zoals in Europa de EAZA). Zij wisselen onderling dieren uit en zullen dus zelden of nooit dieren uit Afrika opnemen omdat de genen van dit soort dieren vaak dubieus zijn. Bovendien zijn er genoeg leeuwen in dierenparken en leven leeuwen in gevangenschap zo'n 15 jaar. Ook hier; er is geen plaats voor al die gefokte dieren. Een interessant artikel hierover lees je hier. httppublicpublic://blog/cub-kissing-poster_0.jpgblog/dscf5729_0.jpgafricageographic.com/blog/did-melissa-bachman-and-her-friends-shoot-your-lion-cub/
 

Canned hunting en knuffelfarms
Canned hunting betekent vrij vertaald "ingeblikt jagen" en dat is ook wat het is. Een jager kan op een klein gebied een dier doodschieten en weet dus ook dat hij altijd prijs zal schieten.

Hoewel dit zeker niet altijd het geval zal zijn, is de rol van deze knuffelfarms vaak dubieus. Het gebeurt regelmatig dat een welpje door de fokker wordt 'verhuurd' aan farms of "natuurbeschermingsprojecten" waar toeristen met een welpje kunnen knuffelen en vrijwilligers de welpjes kunnen verzorgen. Dit in nauw contact staan met jonge dieren is een enorme trekpleister voor vele vrijwilligers/toeristen en het levert dan ook enorm veel geld op voor de fokker en het 'project'. Als het diertje groter wordt, en dus niet langer knuffelbaar is, gaat hij weer terug naar de canned hunting farm. Als hij groot genoeg is, zal hij uiteindelijk worden ingezet als prooi voor de jager. Dit zijn vaak de perfecte dieren voor canned hunting. Door hun gebrek aan angst voor mensen, zijn ze gemakkelijk benaderbaar en dus ook gemakkelijk te doden. Op YouTube zijn veel filmpjes te vinden over canned hunting om een idee te krijgen.......

Ben allert als vrijwilliger of toerist
Uiteraard zijn er ook goede projecten waarbij het wel draait om natuurbescherming en de dieren niet geëxploiteerd worden. Maar het is altijd goed om als toerist of vrijwilliger alert te zijn op plaatsen waar je in nabij contact kunt komen met welpen. Zelfs als die welpen niet eindigen in de canned hunting-industrie, blijft het de vraag wat deze plaatsen nu bijdragen aan natuurbescherming. Een welpje dat gewend is geraakt aan mensen, kan zelden meer teruggeplaatst worden in het wild. Simpelweg omdat hij gewend is geraakt aan mensen en dus niet kan overleven. Daarnaast is er helemaal geen ruimte voor deze dieren. De wilde leeuw wordt alleen getolereerd in beschermde gebieden, daarbuiten worden deze dieren afgeschoten. In beschermde gebieden is helemaal geen plaats voor nieuwe, halftamme, leeuwen. Het is dus altijd de vraag waar de welpjes naar toe gaan als ze groot zijn geworden en dus niet langer dienst kunnen doen als knuffelobject. Vaak gaat het om niet meer dan ordinair geld verdienen omdat deze organisaties wel weten dat het zeer verleidelijk is om met welpjes op de foto te gaan, met ze te wandelen etc.

Jij kunt helpen......

Het is ontzettend belangrijk dat mensen beseffen dat projecten die dit soort activiteiten aanbieden, vaak geen zuivere koffie zijn. Kleine welpjes zijn altijd aandoenlijk en dus de verleiding groot om met ze te willen knuffelen. Maar het is goed te bedenken dat het lieve welpje op de foto, morgen zomaar (canned) hunting voer kan zijn. Het lot van deze dieren ligt mede in onze handen! Als wij dit soort plaatsen niet meer bezoeken, zullen er automatisch minder dieren gefokt worden.

Meer informatie is te vinden op de website; www.knuffelfarms.nl.

Ook op Facebook is er een pagina die specifiek over dit soort projecten gaat;

httpspublicpublic://blog/cub-kissing-poster_0.jpgblog/dscf5729_0.jpgwww.facebook.com/volunteersbeware?fref=ts

Het valt mij op dat er tegenwoordig heel veel verschillende meningen ontstaan over het vrijwilligerswerk. Meningen die van negatief tot positief verschillen. Er wordt tegenwoordig vooral negatief over het vrijwilligerswerk gepraat in de zin van het 'verbinden' met een kind of met een persoon waar jij je weken voor inzet. Vrijwiligerswerk, toen ik hier aan ben begonnen dacht ik er misschien een beetje te gemakkelijk over. Voor mij was het vrijwilligerswerk verrichten alleen maar iets positiefs. Je zet je toch immers in voor een ander die het minder heeft? Jij geeft hen een stukje liefde van jezelf? Dat is toch geweldig?! Dat kan niet negatief bedoelt zijn, toch? Ik zag er, voordat ik aan mijn eerste ervaring begon, geen negativiteit aan. En nee, de bedoeling van diegene kan ook zeker niet verkeerd bedoelt zijn. Maar de gedachte erachter, daar kan ik me nu iets meer in vinden. Ik kan me als de dag van gisteren nog herinneren toen ik afscheid nam op het project City Orphanage. Ik wilde heel graag dat bepaalde kindjes, waar ik een connectie mee voelde, begrepen dat ik wegging. Dat dit echt de laatste keer was dat ik ze verzorgde, met ze speelde en met ze lachtte. De taalbarriére is op dat moment dan ook erg vervelend. Liet ik nou net een huisgenootje hebben die oorspronkelijk uit Vietnam kwam en de taal redelijk onder de knie had. Zij vertelde dat het de laatste keer was dat wij 3en op het project zouden komen, na heel veel weken deze 4x in de week te hebben bezocht. Hier werd verschillend op gereageerd: nuchter, boos, maar ook zeker verdrietig. De kinderen zijn gek op je. En ook al is het voor het thuisfront moeilijk te bevatten, ze hechten je in zo'n korte tijd echt aan je. Want krijgen zij liefde die ze verdienen? Nee, naar mijn mening niet. In ieder geval niet op het project waar ik ben geweest. Wat een knuffel voor hen wel niet kan doen... Het is hartverscheurend om te zien hoeveel dit voor hen betekent. Voor mij dan ook onbegrijpelijk om te gaan. Bij thuiskomst kreeg ik de discussie mee over het goede en het kwade van vrijwilligerswerk. Pas toen begreep ik wat er werd bedoelt met het negatieve effect, namelijk omdat ik dit zelf ook zo heb ervaren. Je hecht je zelf aan een kind en moet afscheid nemen. Voor ons komt afscheid in die zin niet zo vaak voor. Maar als je dit even omdraait; de kindjes daar maken dit maandelijks, misschien soms wel wekelijks mee.. Zij hebben in eerste instantie al geen ouders waar zij zich aan hechten, dan mogen zij zich eindelijk hechten aan een stuk liefde, en moeten zij hier na zo'n korte tijd alweer afscheid van nemen. En dit keer op keer. Ik ben ervan overtuigd dat dit zeker hechtingsproblematiek opleverd. Dit heb ik zelf bij een kindje mogen zien, die min of meer 'emotieloos' werd naar vrijwilligerswerk toe. Ik wil echt niet benoemen dat hechtingsproblematiek niks is, want ik zie dit zeker als een groot probleem. Maar mag er om dit probleem dan geen vrijwilligerswerk verricht worden? Zelf heb ik met eigen ogen mogen zien hoe het leven van deze kindjes is zonder de vrijwilligers. Dat gun ik niemand. Dat is geen liefdevol bestaan. De kindjes, de gehandicapten, de ouderen, de baby's, iedereen keek uit naar het dagdeel dat de vrijwilligers kwamen om hen aandacht te geven en met ze te spelen. Ze stonden letterlijk aan de hekken te schreeuwen als ze het gerammel van onze fietsen hoorden aankomen. Tassen vol met speelgoed. Moet je de kinderen dit helemaal ontnemen? 

Ik besef maar al te goed dat er voor- en nadelen aan het vrijwilligerswerk zitten. En ik ben ook blij dat ik deze voor- en nadelen voor mezelf goed kan onderscheiden. Dat ik ze niet durf te ontkennen en er misschien zelfs kan proberen mee om te gaan. Maar het kan voor mij geen struikelblok zijn om niet verder te gaan met wat ik graag voor een ander doe: de aandacht en liefde geven die eenieder verdient, wie je ook bent, waar je ook maar woont, hoe je ook leeft. Wij hebben het hier goed. En kunnen het leven voor een ander ook echt iets mooier en liefdevoller maken, door gewoon jezelf over te geven en er voor ze te zijn. Niets kan mij weerhouden mij om deze passie tegen te gaan. Maar wat zou ik het mooi vinden dat de grote nadelen weggewist konden worden...