Hoorcollege week 4 bestuursrecht

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

Normen: Er zijn 3 typen normeringen. Je hebt ten eerste de wet als normering (wettelijke bevoegdheid). Daarnaast heb je de formele en materiële algemene maatregelen van bestuur (abbb). De formele beginselen hebben betrekking op de organisatie en procedure van besluitvorming. De materiële beginselen hebben betrekking op de inhoud van de besluitvorming. 

Formele beginselen: In strijd met bepalingen over voorbereiding (zorgvuldigheid), horen, tijdigheid, kenbaarheid van de motivering, fair play, bekendmaking. 

Materiële beginselen: Zorgvuldigheid (belangenafweging), verbod van détournement de pouvoir, specialiteit, evenredigheid, deugdelijkheid van de motivering, gelijkheids-, vertrouwens- en rechtszekerheidsbeginsel.

Algemene beginselen van behoorlijk bestuur: Deze beginselen zijn ontwikkeld rond het einde van de tweede wereldoorlog. Sindsdien werd er bekeken of er zorgvuldig was voorbereid en of de inhoud van besluiten wel rechtmatig waren. De bestuurlijke beslissingsruimte werd hierdoor ingeperkt. Een bestuursorgaan heeft in de regel een bepaalde ruimte om een besluit te nemen.  

Formele zorgvuldigheidsbeginsel: Het zorgvuldigheidsartikel komt terug in art. 3:2 Awb. Deze bepaling is op veel manieren uitgewerkt in bijzondere wetten, maar in de Awb (art. 4:7 en 4:8 Awb).

Advisering: Het formele zorgvuldigheidsbeginsel leidt soms tot noodzaak advies in te winnen van een deskundige.de wettelijk belaste adviseur staat in art. 3:5 tot 3:9 Awb. De vergewisplicht staan in art. 3:9 en 3:2 Awb. De bepaling omtrent motivering na advies staat in art. 3:49 en 3:50 Awb. Als bestuursorgaan moet je dus ook kritisch zijn.

Fair play: Je moet als bestuursorgaan open en eerlijk, met open vizier, zonder vooringenomenheid handelen. Dit beginsel is deels neergelegd in art. 2:4 Awb. Je moet altijd de schijn van belangenverstrengeling vermijden.

Verbod van déournement de pouvoir: Dit beginsel is neergelegd in art. 3:3 Awb. De wet kent bestuursbevoegdheden toe met een bepaald doel. Daarvoor mag de bevoegdheid worden gebruiken (specialiteitsbeginsel). Je mag de bevoegdheid dus niet gebruiken buiten het doel ervan.

Vertrouwensbeginsel

Belangenafweging: Dit materiële beginsel is vastgelegd in art. 3:4 Awb. Je moet als bestuursorgaan rekening houden met de rechtstreekse algemene belangen, ook met de belangen van degene die geen bezwaar hebben ingediend. In dit beginsel komt ook het specialiteitsbeginsel terug. Je moet een afweging maken, maar ook kijken of het besluit niet onevenredig is (zie lid 2). De belangenafweging hangt in de eerste plaats af van de wet en hoeveel ‘ruimte’ een bestuursorgaan heeft om een beslissing te maken. Er bestaan ook wettelijke bevoegdheden die geen ruimte meer overlaten voor een belangenafweging. Als de wet hier wel ruimte voor geeft, dan biedt dit geen absolute vrijheid. De vrijheid wordt beperkt door de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, beleid en fundamentele rechten.

Beslissingsruimte en rechtelijke toetsing: Wij volgen de terminologie van het boek. Wij gebruiken de begrippen beleidsvrijheid, beoordelingsvrijheid en beoordelingsruimte. 

Elke bestuursbevoegdheid is opgebouwd dat als aan de bevoegdheidsvoorwaarden is voldaan, de bevoegdheidsaanwending zal plaats vinden. Of je voldoet aan de voorwaarden, daar ligt de beoordelingsvrijheid. Als er sprake is van beleidsvrijheid, dan zit dat op de bevoegdheidsaanwending.

De terminologie is gekoppeld aan de toetsing door de rechter (intensief of terughoudend). Beleidsvrijheid is de vrijheid van het bestuur om te bepalen of het zijn bevoegdheid zal gebruiken en hoe. Dit kan worden herkend aan een vorm van ‘kunnen’ of ‘bevoegd zijn’. De beoordelingsvrijheid gaat om de vrijheid van het bestuur om te beoordelen of aan de wettelijke bevoegdheidsvoorwaarden is voldaan. Er wordt onderscheid gemaakt tussen expliciete (te herkennen aan woordgebruik) en impliciete (volgt uit de aard van de bevoegdheid) beoordelingsvrijheid. Beoordelingsruimte is de kwalificatie van feiten en interpretatie van een wettelijke term. 

Voortgaande tred vooruit? Terugtred betekent dat je niet gaat intreden. Je moet als rechter terughoudend zijn, maar er is een ontwikkeling waarin de rechter steeds meer moet toetsen. De Afdeling bestuursrechtspraak toetst ook steeds strikter. 

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Er worden geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur. 

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden geen recente ontwikkelingen besproken.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gemaakt met betrekking tot het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Er worden geen vragen behandeld die gesteld zouden kunnen worden op het tentamen.