Hoofdstuk 6: Medische behandeling

• Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO)

• Informed consent

• Kinderen onder de 12

  • ouders toestemming medische behandeling

    • Behalve bij acute levensbedreigende situatie

      • Goed hulpverlenerschap

  • ouders recht op inzage medisch dossier, kinderen niet

  • wanneer ouders bepaalde behandeling willen, kan hulpverlener besluiten dat niet te doen, als het in belang is van het kind

  • hulpverlener kan ook weigeren ouders medisch dossier in te laten zien of aanwezig te zijn bij ingreep of therapie

  • Hulpverlener mag behandeling zonder toestemming uitvoeren, als het het leven vh kind in gevaar brengt → rechter vragen om gezag ouders tijdelijk te beperking

  • Kind kan niet weigeren als ouders toestemming → maar hulpverlener kan wel als uitzondering gevolg geven aan wens van het kind, als hij denkt dat kind zelf kan beslissen

• Kinderen van 12 tot 16 jaar

  • Kinderen hebben eigen stem en moeten naast ouders toestemming geven

  • Recht op inzage eigen dossier

  • Mening van kind in principe doorslaggevend. 

  • Is de behandeling zonder toestemming vd ouders uitgevoerd, dan hebben de ouders alleen recht op informatie of inzage dossier als het kind hierin toestemt

  • Kan bv abortus doen zonder kennisneming van ouders

• Bij niet-acute ingrijpende medische behandeling van kinderen in de leeftijd van 15 jaar geldt dat het kind zelf en de ouders met gezag toestemming moeten geven voor de behandeling. 

• In de casus geeft Julia wel toestemming, maar haar ouder met gezag (Claudia) niet. Er is dus sprake van een meningsverschil tussen Julia en moeder Claudia, en dan geldt dat de behandelend arts de mening van Julia de doorslag kan laten geven. De arts moet hierbij rekening houden met het bevattingsvermogen van Julia. Als de behandeld arts de mening van Julia zwaarder laat wegen, mag hij de behandeling dus uitvoeren. 

• Bij niet-acute ingrijpende medische behandeling van kinderen in de leeftijd van 11 jaar is de toestemming van het kind niet nodig, en toestemming van ouders met gezag wel. In de casus geeft de ouder met gezag (Claudia) geen toestemming, dus de behandeling mag niet worden uitgevoerd. (Optioneel kan genoemd worden: weliswaar is toestemming van het kind niet nodig, maar wel moet rekening worden gehouden met de opvattingen en wensen van het kind).

• Echter, als de behandelend arts van mening is dat de behandeling in het belang van het kind nodig is, is er de mogelijkheid voor de arts om de rechter te vragen tijdelijk het gezag van de ouder(s) te beperken zodat de behandeling toch kan worden uitgevoerd. Als de behandeld arts van Julia dit van mening is en de rechter willigt zijn vraag in, dan kan de behandeling dus toch worden uitgevoerd. 

• Kinderen van 16 jaar en ouder

  • Worden op 1 lijn gesteld met volwassen.

  • Handelingsbekwaam: algemeen juridisch begrip dat het onderscheid tussen minderjarigheid en meerderjarigheid betekent → iets is niet mogelijk

  • Wilsbekwaamheid: een professioneel oordeel over een specifiek persoon die al dan niet in staat wordt geacht tot een redelijke afweging van zijn belang. → iets niet kunnen, de gevolgen niet kunnen overzien en niet snappen. 

  • Ouders alleen geïnformeerd als jongere daarmee akkoord gaat. 

• Toestemming ouders

  • tot 16 jaar van beide gezaghebbende ouders

  • als 1 vd ouders er is, mag de arts ervan uitgaan dat deze mede namens de andere gezagdragende ouder spreekt. 

  • alleen als de arts aanwijzingen heeft dat de niet-aanwezige ouder een andere mening heeft, moet hij ook deze expliciet om toestemming vragen.

  • belang van het kind staat voorop. wel dient de arts de weigerende ouder zo veel mogelijk vooraf over het voornemen tot behandeling te informeren. 

• Beroepsgeheim

  • BIG-professionals: beroepsbeoefenaren in de individuele gezondheidszorg hebben beroepsgeheim. 

  • Is geen recht van de arts, maar recht van de patiënt

  • Zwijgplicht dient individueel belang en maatschappelijk belang: vrije toegang tot de gezondheidszorg zonder vrees dat vertrouwelijke informatie openbaar wordt gemaakt

  • Verschoningsrecht: de arts of andere hulpverlener hoeft tegenover de rechter-commissaris bepaalde vragen niet te beantwoorden als hij daarmee in conflict komt met zwijgplicht. (artsen, notarissen, advocaten, geestelijken en reclasseringsmedewerkers sowieso, andere hulpverleners moeten om toestemming bij rechter vragen om zich te verschonen. 

• Verbreken beroepsgeheim

  • Bij toestemming patiënt

  • Als er sprake is van conflict van plichten

    • Alle criteria moeten van toepassing zijn:

      • Ernstige schade voor patiënt of ander

      • Geen andere weg dan doorbreken beroepsgeheim

      • Dmv doorbreking kan gevaar/schade voorkomen of beperkt worden

      • Zwijgplichtige verkeert in gewetensnood

      • Zwijgplichtige heeft alles in werk gesteld om toestemming te verkrijgen van patiënt. 

  • Bij meldrecht 

  • Proportionaliteit betekent dat de schade als gevolg van de schending van het beroepsgeheim in verhouding moet staan tot het voordeel dat de schending met zich meebrengt. 

• Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

  • Iedere hulporganisatie heeft eigen meldcode met daarin:

    • 1. in kaart brengen signalen

    • 2. overleg met collega

    • 3. eventueel raadplegen Veilig Thuis of deskundige

    • 4. Gesprek met betrokkenen

    • 5. wegen van geweld of mishandeling, bij twijfel met Veilig Thuis

    • 6. beslissen adhv afwegingskader. 

• Dwangopname

  • Wet bijzonder opnemingen in psyschiatrische ziekenhuizen (Wet BOPZ)

    • Leeftijdsgrens van 12 jaar

    • Onder de 12 jaar kinderpsychiatrische kliniek → geen toestemming kind nodig. Wel toestemming ouders → hierdoor wordt het als vrijwillige opname beschouwd. 

    • Opname van kind van 12 jaar en ouder alleen mogelijk met inbewaringstelling of rechterlijke machtiging.

      • Bijzonder: vanaf 12 jaar wordt kind in dit proces dus gezien als processueel bekwaam. Rechter is ook verplicht hem advocaat toe te wijzen

    • Mondelinge toestemming is voldoende

  • Wet medisch-wetenschappelijke onderzoek met mensen (WMO)

    • gaat over deelname personen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. 

    • Onder de 12 beslissen de ouders

    • Tussen 12 en 18 zowel ouders als kind moet toestemming geven (behalve als kind niet wilsbekwaam is, dan beslist ouder)

    • Bij WMO is schriftelijke toestemming vereist.