Hoorcollege 4: Intelligentie - Neuropsychologische Diagnostiek (UU)

Wat is intelligentie? Hier zijn twee ideeën hierover:

• G-factor
  • Galton
  • Spearman
• Multifunctioneel
  
  • Thurstone
  • Guilford
  • Binet
  • Cattell

Binet ontwikkelde een test voor de geschiktheid voor school of voor het leger. Dit is de basis voor onze intelligentietest.

Catell onderscheidde fluid en crystallized intelligence.

• Fluid: problem-solving capacity, met stijgen van de leeftijd neemt intelligence af
• Crystallized: knowledge of facts and procedures. Product van leren, beïnvloed door opleiding

Intelligentie is geassocieerd met het fronto-pariëtale netwerk.

Flynn effect: elke 10 jaar gaat de intelligentie omhoog.

De WAIS 3  geeft een IQ-score aan de hand van de verbale en performale schaal. Bestaat o.a. uit:

• Woordenschat
• Symbool substitutie
• Ontbrekende figuren
• Figuur leggen

Nu wordt de WAIS 4 gebruikt; geen verbaal en performaal IQ meer, maar Index scores. Hierbij zijn er veel testen veranderd. 4 indexen:

• Verbaal begrip index
• Perceptueel redeneren index
• Werkgeheugen index
• Verwerkingssnelheid index

En een totaalscore.

Raven: een test voor mensen die de taal niet spreken. Meet fluid intelligence / de g factor. Deze zou cultuurvrij moeten zijn, maar westerse landen zijn hier gewend aan.

NLV: kan binnen 5 minuten tijd, en geeft een goed beeld van het premorbide functioneren van patiënten. Ook bij stoornissen blijven de gebieden van deze test vaak intact.

KAIT (Kaufman Adolescent and Adult Intelligence Test): gebaseerd op neuropsychologische modellen, onderscheidt gekristalliseerde en vloeiende intelligentie. Heeft een grote normgroep.

Waarom intelligentie meten binnen de neuropsychologie?:

• Als basis voor interpretatie van scores op andere tests
• Bepaalde (maar niet alle) subtaken testen specifieke aspecten van het cognitief functioneren.
• Maar bepaalde taken kunnen ook gerelateerd worden aan meerdere functies

Testing the limits: probeer verklaringen voor het slecht presteren van patiënten uit te sluiten:

• Laat patiënten doorgaan nadat de tijdslimiet bereikt is
• Help de patiënt
• Geef een simpelere versie van de taak

Conclusie van het artikel van Barbey: intelligentie overlapt met werkgeheugen en executieve functies. Gedeelde betrokkenheid van groot parieto-frontaal netwerk.

Vaak wil je een schatting van het pre-morbide functioneren. Als iets volgens de normgegevens afwijkend is hoeft dat geen verandering in functioneren te betekenen. En andersom hoeft een volgens de normgegevens gemiddelde prestatie niet te betekenen dat er geen verandering in het functioneren heeft plaatsgevonden.

Pre-morbine functioneren is echter lastig vast te stellen, dus vaak komt het neer op een schatting, op basis van opleiding en beroep. 

• Traditionele hold benaderingen: kijk naar hold taken zoals subtaken Informatie, Woordenschat, subtaken die gekristalliseerde intelligentie meten zijn minder gevoelig voor hersenbeschadiging.
• Alternatieve hondbenadering: leestaken als voorspellers van premorbine functioneren, bv NLV.
• Maar het hangt af van de patiënt: bij lichte cognitieve tekorten NLV gebruiken, bij ernstige cognitieve stoornissen liever demografische gegevens.

Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik probeer ze te beantwoorden!

Vond je deze samenvatting interessant en wil je op de hoogte blijven van mijn nieuwe bijdragen? Volg dan snel mijn Worldsupporter account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken! Wordt erg gewaardeerd :)