Ik heb veel met muziek. Ik blog erover op erzitmuziekinmijnleven.org. Mijn muzieksmaak is heel breed, écht heel breed. Van Nederlandstalige rock tot soul, van blues tot jazz (zeker fusion) en van folk tot de betere popmuziek. Een genre waar ik zéker ook veel bij voel is de zgn. wereldmuziek.

Nou kan "wereldmuziek" natuurlijk vanalles zijn. Iedere muziek, iedere song, kan 'werelds' zijn. En voor mij voelt de muziek van Bruce Springsteen al helemaal als werelds. Maar in dit geval bedoel ik met wereldmuziek toch vooral de muziek van Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse of Aziatische groepen. Muziek die wat verder afstaat van mijn Europese, westerse, muzikale opvoeding, zeg maar. Of die term 'wereldmuziek' nou zo klopt, daarover kun je discussiëren -zie ook de Meer lezen links hieronder.

En nee, ik ben zeker geen 'kenner'. Het is vaak vanuit toevalligheid, dat ik een mooie wereldsong hoor. In dit blog een korte opsomming van wat mij vooral inspireert, en waarom. Uiteraard sta ik open voor suggesties!

Festival Mundial

Festival Mundial in Tilburg bezocht ik jarenlang juist vanwege de goede bands, uit de hele wereld. Het festival werd in 1988 opgericht door Hans van Vugt en Dick Witte. Ruim twintig jaar heeft het festival plaatsgevonden in het Tilburgse Leijpark. Het begon als een gratis draagvlakevenement voor ontwikkelingssamenwerking (jaren '80 en '90 van de vorige eeuw!), de eerste vier jaar onder de naam Derde Wereld Festival. De laatste jaren verbreedde Festival Mundial als een podiumkunstfestival. In 2013 werd een nieuwe locatie bepaald, in de Spoorzone, het creatieve hart van Tilburg. Sinds de geboorte van mijn kinderen ben ik het festival wat uit het oog verloren.

Wikipedia vertelt me de mooie historie van een aantal muzikanten die op Festival Mundial speelden: Youssou N’Dour, Ali Farka Touré, Fela Kuti, Miriam Makeba, Anouk, Krezip, Tania Libertad, Aster Aweke, Omou Sangare, King Sunny Adé, Yelloman, Ziggi Recado, Intwine, Värttinä, Calypso Rose, Manu Dibango, Stella Chiweshe, Ismaël Lô, Urban Dance Squad, Gogol Bordello, The African Jazz Pioneers, Dorothy Masuka, Asian Dub Foundation, Crystal Fighters, The Opposites, Vive la Fête, Flogging Molly, La Pegatina, Oi Va Voi, De Jeugd van Tegenwoordig, Moby, N.E.R.D, Babylon Circus, Blaudzun, Hoffmaestro, Triggerfinger (band), Fat Freddy's Drop, Goldfish, Selah Sue, Che Sudaka, Sabrina Starke, Dropkick Murphys, Paolo Nutini, Circle J, Xavier Rudd en Pierce Brothers.

Umoja - BLØF

Prachtig vond en vind ik het, deze wereldmuziek CD van een van mijn favoriete Nederlandstalige bands BLØF. Ik schreef er trouwens al eens eerder over op WorldSupporter.

In 2006 verscheen dit alweer zevende album van de band uit Zeeland. In de maanden daarvoor ging BLØF op wereldreis langs dertien verschillende landen, waar ze songs opnamen met medewerking van plaatselijke artiesten. Achtereenvolgens werden bezocht: Kenia, Turkije, Japan, Cuba, Verenigde Staten, Argentinië, Nigeria, Portugal, Ierland, Rusland, Bhutan, Australië en India. Umoja betekent in het Swahili 'saamhorigheid, eenwording en eenheid'.

Het album was een groot muzikaal succes voor de Zeeuwse band. Voordat het verscheen was het al platina en het behaalde de eerste plaats in de Album Top 100. In september 2007 kwam de documentaire Umoja Live: Een manier om thuis te komen uit in de bioscoop, over de totstandkoming van het album en de concertenreeks in het Luxor. Natuurlijk bezocht ik, fan van live muziek, een van de Umoja concerten in het Luxor en bekeek ik de documentaire.

Mijn favorieten? Laag Bij De Grond, Hemingway, Aanzoek Zonder Ringen, Wennen Aan September (natuurlijk met de Counting Crows) en Binnenstebuiten. Bestel Umoja eenvoudig op Bol.com en draag bij aan het goede muzikale doel Muziekids.

Seeger Sessions – Springsteen

Is het wereldmuziek, deze Seeger Sessions CD van Bruce Springsteen? Mwah, het is meer folk dan echte wereldmuziek; deze cd met oude Amerikaanse folknummers van Pete Seeger -ook wel het 'muzikale geweten van links Amerika' genoemd. Toevallig ook opgenomen in 2006, net als Umoja van BLØF. Hoe dan ook raakte deze wat vreemde eend in de bijt van Springsteens cd's -en toch ook helemaal weer niet vreemd. Heerlijke muziek met een breed instrumentarium dat je niet altijd per definitie tegenkomt in Springsteens muziek.

Ik kan er naar blijven luisteren. Ook woonde ik Springsteens Seeger Sessions concert bij, november 2006, in het Sportpaleis in Antwerpen -vanuit Breda net over de Belgische grens. Ook de live-registratie van deze show in Dublin heb ik al vaak opgezet. CD+DVD zijn nog steeds te bestellen via Bol.com.

Salsa, Merengue

Die typische opzwepende, energierijke, Latijns-Amerikaanse sound van de salsa, merengue en mariachi bandjes ken ik al sinds mijn tienerjaren.

Maar het was mijn stageperiode in Guatemala, en bijbehorende reis door Midden-Amerika, die me pas écht introduceerde in deze muziekstijl. Overal waar je kwam, in ieder barretje of restaurant, tijdens iedere auto- en busrit en bij ieder feestje van collega's of huisgenoten werd er salsa gedraaid. Als stramme en hoekige Hollander -en dan ook nog eens muzikant, want muzikanten dansen niet- leken mijn danspogingen natuurlijk nergens naar.

Maar ik genoot volop van deze prachtige muziek en vaak fraaie piano- en blaaspartijen. Ik woonde in huis bij een (van origine Amerikaanse) voormalig bekende zangeres, die nog steeds heel wat af zong en me nieuwe muziek liet horen. Ik nam heel wat cassettebandjes (hé, het was 1995) van beroemde Guatemalteekse en Latijns-Amerikaanse muziekgroepen en artiesten mee naar huis. Het horen van die muziekstijl brengt me nog altijd onmiddellijk terug naar het Guatemala van de jaren '90 van de vorige eeuw.

Buena Vista Social Club

Wie kent ze niet, de Buena Vista Social Club. Een groep Cubaanse muzikanten, genoemd naar een tot in de jaren veertig van de vorige eeuw beroemde club in Havana, hoofdstad van Cuba. De Amerikaanse gitarist/producer Ry Cooder en de Cubaan Juan de Marcos González richtten de band, met muzikanten op leeftijd, in 1996 op. Ze werden wereldberoemd.

Ik heb meerdere Buena Vista Social Club cd's in huis. De band werd regelmatig vernieuwd; juist omdat de muzikanten al zo op leeftijd waren (en een aantal leden ook overleed). In 2015 verscheen de voorlopig laatste cd Lost And Found. Ook verschenen er documentaires en een film.

Putumayo World Music

Putumayo World Music is een platenlabel uit New York City, dat in wereldmuziek gespecialiseerd is. Het bedrijf is in 1993 door Dan Storper opgericht.

Storper behaalde in 1973 zijn bul in Latijns-Amerikaanse studies aan de Washington University in St. Louis en reisde daarna naar Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia. In Colombia was hij vooral onder de indruk van het Putumayodal. In 1991 woonde Storper een liveconcert van Kotoja bij, een Afrikaanse band uit de San Francisco Bay Area, en hij was zo vol van deze band, dat hij besloot om een wereldmuzieklabel op te richten. In april 1993 verschenen de eerste twee cd's: The Best of World Music Volume I & II.

 In 2000 werd in Hilversum Putumayo Europe gevestigd, zodat Putumayo in 12 nieuwe landen kon worden gedistribueerd. De cd's zijn goed te herkennen, omdat alle covers door Nicola Heindl ontworpen worden en een veelkleurige, folkloristische stijl kennen.

De CD's werden en worden ook in Nederland op allerlei plekken verkocht, waaronder de support centers van Stichting JoHo. Check ook het aanbod Putumayo CD's op Bol.com. En tegenwoordig wordt de muziek uiteraard via de diverse streaming kanalen aangeboden, zoals Spotify. Ook is er een wekelijks radioprogramma, Putumayo World Music Hour, met de muziek uit allerlei culturen, uitgezonden op meer dan 100 commerciële en non-commerciële radiostations.

Wereldmuziekplein

Recent ontdekte ik een leuke site, Wereldmuziekplein, bijgehouden door Stichting Pentaton. Pentaton organiseert concerten, tournees en workshops op het gebied van wereldmuziek: 'lokale muziek uit de hele wereld'.

Het Wereldmuziekplein is een (in opzet eenvoudige) website die eigenlijk fungeert als startpagina voor traditionele wereldmuziek. Van tijdschriften tot radiostations, van boekingsagenten tot een overzicht van wereldmuzieksoorten en van festivals tot concertzalen in Nederland: de site ademt wereldmuziek. Ook vind je er een wereldmuziek agenda.

Deel je ervaringen

• Natuurlijk is de wereld van wereldmuziek vele malen groter dan hetgeen ik hierboven kort aanstip. Daarom ben ik juist ook nieuwsgierig naar wat wereldmuziek voor jou inhoudt. Tips en suggesties van wereldmuziek die jou triggert zijn dan ook welkom!
• Deel jouw favoriete wereldmuziek via de reacties hieronder of neem contact met me op.

Meer lezen

• Oneworld schreef een kritisch opbouwend artikel over de term 'wereldmuziek'. Als containerbegrip voor 'exotisch getinte' muziek die eigenlijk als onsamenhangende verzameling van met name niet-westerse muziek werd en wordt gebruikt, is het eigenlijk wat achterhaald...en misschien zelfs wel wat koloniaal. Want het betreft zo'n 99% van alle muziek die wereldwijd wordt uitgegeven. 99% Die maar heel weinig aandacht krijgt op festivals, bij prijzen, in hitlijsten en bij (online)muziekwinkels. Dat moet anders. In 2020 veranderde de organisatie achter de Grammy Awards de term “world music” naar “global music”.
• Paradiso maakte in 2019 een korte inventarisatie van 'de beste wereldmuziek' die in dat jaar op diverse podia te beluisteren was.
• World Music Central, een wereldwijd startpunt voor wereld- of global muziek, maakte een 2020 overzicht van de op dat moment meest populaire traditionele en hedendaagse wereldmuziek. Op het platform kun je je trouwens aanmelden voor regelmatige updates.