Als toelichting op de te bestuderen stof volg je colleges. Tijdens je studie volg je vooral twee soorten colleges, hoorcolleges en werkcolleges (ook werkgroep of casuscollege genoemd). Bij hoorcolleges zit je in een grote collegezaal met een groot aantal medestudenten. Je wordt wel verwacht te komen, maar vaak wordt niet gecheckt of je er bent of niet. Als je samen met pakweg 100 medestudenten in een zaal zit, wordt er minder actieve deelname van je verwacht dan in een werkcollege. Nog een keer omdraaien in bed of een biertje gaan drinken in de stad wordt hierdoor een stuk aantrekkelijker dan in een collegezaal passief te luisteren naar de docent. In hoorcolleges worden echter wel de hoofdzaken van de stof besproken waardoor het leren voor het tentamen makkelijker wordt. Het is daarom verstandig je er toch toe te zetten. En als je er dan toch zit, dan kan je net zo goed je best doen door actief mee te doen. Hoe je het beste een college kunt volgen en aantekeningen moet maken wordt hieronder omschreven.

3.1 Hoorcolleges volgen

De groep waarmee je een hoorcollege volgt is meestal behoorlijk groot. Daardoor wordt er niet altijd nagegaan of je aanwezig bent of niet. Bedenk wel: collegestof is vaak ook tentamenstof. De belangrijkste onderwerpen worden besproken in het college, daarbij wordt extra uitleg gegeven over ingewikkelde zaken, dit kan je helpen de stof beter te begrijpen. In een studiehandleiding (vaak een reader of werkboek) wordt aangegeven welke stof er voor elk college bestudeerd moet worden. Probeer dit altijd te doen, de hoorcolleges zijn namelijk bedoelt om de te bestuderen stof extra toe te lichten, waardoor de droge stof iets beter te behappen is. Vaak is lezen alleen niet genoeg om de stof te kunnen onthouden. Door de in een college ook goed te luisteren, kan je de stof beter opslaan. Naast deze functies van een hoorcollege, leer je ook je medestudenten beter kennen en is het een goede motivatie om de stof door te nemen.

Naast goed luisteren, maak je aantekeningen. Kijk voordat het hoorcollege begint of de PowerPoint sheets al op Blackboard staan. Dit is de rode draad door het college en dus erg handig om extra aantekeningen bij te schrijven. Zijn de sheets nog niet beschikbaar, maak dan aantekeningen op schrift of digitaal. Schrijf de sheets niet over, dit is verspilde energie omdat de sheets na het college vaak wel beschikbaar worden gesteld.

De colleges hebben vaak een goede opbouw waar de docent goed over heeft nagedacht. Hier kan je gebruik van maken. Bedenk je dat hij/zij begint met een inleiding waarin besproken wordt wat er aan bod komt tijdens het college. Daarna komt de kern met de punten die in de inleiding stonden. Het college wordt afgesloten met een conclusie en misschien een kleine samenvatting. Let goed op, de hoofdpunten uit de stof komen dan naar voren. Mocht je vragen hebben, dan kan je deze vaak aan het einde van het college stellen. Nu je deze vaste volgorde weet, wordt het college een stuk overzichtelijker. Je zal merken dat je het college hierdoor een stuk gemakkelijk kunt volgen.

3.2 Werkcolleges volgen

Tijdens een werkcollege wordt een actieve houding verwacht. Dit wil zeggen dat je de stof actief gebruikt in een discussie of tijdens een presentatie. Een docent luidt een onderwerp in en heeft de leiding, maar het is de bedoeling dat je ook zelf meedenkt en je mening in de groep gooit. Een werkcollege is perfect voor het stellen van vragen. Je laat zien dat je over de stof hebt nagedacht en er is een grote kans dat je de rest van de groep helpt met nieuwe inzichten te verkrijgen.

Als voorbereiding op het werkcollege dien je de stof te lezen en kritisch te zijn. Bereid wat vragen voor zodat je die kan stellen tijdens de les. Misschien moet je wat opdrachten maken voor het werkcollege. Dit ga je vervolgens tijdens het college nakijken. Daarnaast ga je ook samenwerken met de andere studenten van je werkgroep. Een groot voordeel van een werkgroep is hierdoor dat je je inzichten en die van anderen bespreekbaar kunt maken en dat je intensiever contact hebt met je medestudenten dan in hoorcolleges. Zo leer je je medestudenten beter kennen.

Na het volgen van de hoor- en werkcolleges word je kennis getoetst met een tentamen of een afsluitende presentatie. Hoe je dit het beste aan kan pakken, lees je in hoofdstukken 3.4 en 5.

3.3 Aantekeningen maken en actief deelnemen

Heel leuk al die colleges, maar hoe kan je nu het beste aantekeningen maken tijdens een hoorcollege en je stem laten horen in een werkcollege?

Goede aantekeningen maken is niet makkelijk, je doet namelijk vier dingen tegelijk: kijken, luisteren, begrijpen en schrijven. Deze worden hieronder nader toegelicht, met een aantal tips hoe je deze vier activiteiten goed uitvoert tijdens een college.

Tip 1: Kijken

Bij hoorcolleges wordt vaak een PowerPoint of Prezi (programma om online presentaties te maken) gebruikt, met daarin verwerkt steekwoorden en ondersteunende afbeeldingen die gerelateerd zijn aan het onderwerp. Kijk voordat het hoorcollege begint of de PowerPoint sheets al op Blackboard staan. Dit is de rode draad door het college. Het is wel aan te raden om extra aantekeningen bij elk sheet te schrijven. Zijn de sheets nog niet beschikbaar, maak dan aantekeningen op schrift of digitaal (op je eigen laptop). Schrijf de sheets niet over, dit is verspilde energie omdat de sheets na het college vaak wel beschikbaar worden gesteld. Later kan je aan de hand van de sheets en je aantekeningen, het college zelf nog een keer doornemen.

Tip 2: Luisteren

Tijdens een hoorcollege wordt er zoveel verteld, dat het lastig kan zijn om alles in je op te nemen. Probeer je zoveel mogelijk op de woorden van de docent te richten, zeg bijvoorbeeld in je hoofd na wat er gezegd wordt. Juist in een hoorcollege is het vaak moeilijk je te concentreren, omdat het zo makkelijk is om afgeleid te worden door de grote groep mensen in de zaal. Als je echt goed wilt opletten, ga dan helemaal voorin zitten. Hier zitten vaak alleen de mensen die naar de docent willen luisteren, maar in ieder geval niet onderling gaan kletsen. Sommige studenten vinden het fijn het college op te nemen op hun telefoon of bandrecorder, om zo achteraf het college nog een keer na te kunnen luisteren. Dit kan handig zijn, maar kost een hoop tijd om terug te luisteren.

Tip 3: Begrijpen

Probeer tijdens het kijken en luisteren precies te begrijpen wat de docent bedoelt. Leg verbanden met de teksten die je hebt gelezen en kom er achter wat de mening van de docent is. Schrijf jargon en andere moeilijke (Engelse) woorden die je niet begrijpt op een apart blaadje. Deze kan je later, na het college opzoeken. Grote kans dat deze woorden vaker terugkomen.

Tip 4: Schrijven

Zorg dat je goed voorbereid naar het college gaat. Schrijf de datum, het vak en het onderwerp van het college bovenaan. Noteer daarbij welke collegeweek het is, zo kan je later makkelijk je aantekeningen terugvinden en bovendien de juiste volgorde aanhouden. Is er een gastcollege, schrijf dan ook de naam van de gastdocent op het blaadje. Het kan best zijn dat op het tentamen iets wordt gevraagd uit het college van bijvoorbeeld gastdocent van der Meer, dan weet jij precies welk college er bedoeld wordt. Vooral als er meerdere gastdocenten zijn geweest, is dit verstandig.

Vervolgens zorg je ervoor dat je aantekeningen een structuur hebben. Het college heeft ook een bepaalde structuur, deze kan je aanhouden. Geef elk onderdeel dat behandeld gaat worden (let op de inleiding van de het hoorcollege) een nummer. Vervolgens loopt de docent al deze onderwerpen af.

Je verwijst nu alleen naar het nummer van het onderwerp en hoef je niet meer elk onderwerp uit te schrijven. Gebruik afkortingen en probeer met pijltjes verbanden en relaties aan te geven. Met een marker kan je de belangrijke termen accentueren. Aan het eind van het blok kan je al deze gearceerde woorden onder elkaar zetten, zo maak je je eigen begrippenlijst.

Tip 5: Actief deelnemen

Zowel bij hoorcolleges als bij werkcolleges wordt een actieve deelname van je verwacht. Dit wil zeggen dat je meedenkt tijdens het college, vragen stelt en nieuwe inzichten geeft. Het beste wat je kan doen om actief deel te kunnen nemen tijdens de les is goed voorbereiden. Lees de teksten goed, maak opdrachten en stel jezelf vragen. Als je geen tijd kan vinden om het werkcollege voor te bereiden, denk dan niet dat het college nutteloos is. Ook als je de literatuur niet hebt gelezen kan je tijdens een werkcollege veel opsteken van hetgeen dat je medestudenten en docent bespreken

3.4 Presenteren

Het kan zijn dat je tijdens een werkgroep een presentatie moet houden. Dit kan een beetje spannend zijn en dat is maar goed ook, want met een beetje spanning in je lijf kan je een stuk beter presenteren. De goede voorbereiding kan je onzekerheid wegnemen, hoe je dit het beste doet lees je in dit hoofdstuk.

Je geeft een presentatie aan een publiek, dit zijn in jouw geval je studiegenoten en een docent. Om je publiek te blijven boeien let je op de volgende punten:

·         De duur van de presentatie: de duur van je presentatie is vaak door de docent bepaald, maar wees in de dingen die je vertelt niet te langdradig.

·         De informatiedichtheid: omdat je vaak maar weinig tijd tot je beschikking hebt beperk je je tot de hoofdzaken van je onderwerp.

·         De opbouw van de informatie: kondig van te voren aan wat je gaat vertellen. Gebruik veel structuuraanduiders en signaalwoorden, hierdoor is de presentatie gemakkelijk te volgen voor de luisteraar.

·         Aandacht: maak hier gebruik van het directe contact dat je hebt met het publiek. Las bijvoorbeeld even spreekpauzes in of verander van intonatie.

De opbouw van een presentatie is: inleiding, kern en slot. Als voorbereiding op de presentatie probeer je al deze onderdelen in te vullen. Als je je informatie hebt verdeeld, kan je een spreekschema maken.

Spreekschema

Een spreekschema is een soort spiekbriefje. Iedereen heeft zo zijn eigen manier voor het opstellen van een spreekschema. Hieronder wordt een algemeen spreekschema gegeven.

Dit spreekschema bestaat uit drie kolommen. De eerste kolom is de kolom 'Wanneer', hierin noteer je de tijd die je ongeveer per onderdeel nodig hebt. Dit voorkomt dat je over de tijdsgrens heen gaan. De kolom 'Wat' vormt de tweede kolom. Hierin noteer je steekwoorden van hetgeen dat je per onderdeel wilt vertellen. In de laatste kolom 'Hoe' schrijf je je eigen aanwijzingen door de manier waarop je gaat presenteren. Bijvoorbeeld of je een dia gaat tonen of een spreekpauze gaat inlassen.

Een spreekschema is dus een perfect middel om op terug te vallen als je bijvoorbeeld een black-out krijgt. Schrijf je presentatie nooit helemaal uit, zo voorkom je dat je voor de zaal staat voor te lezen van een blaadje in plaats van presenteren.

PowerPoint

Een PowerPoint dient jouw presentatie te ondersteunen en te verhelderen. Overdadig veel tekst of foto's kunnen rommelig overkomen en kan je daarom beter vermijden, bovendien leidt het af.  Beperk je daarom tot kernbegrippen en gebruik niet te felle kleuren.

Oefenen

Naast de inhoud van je presentatie is ook de manier van presenteren een belangrijke factor voor een effectieve presentatie. Oefen je presentatie daarom altijd met een groepje mensen, bij voorkeur geen medestudenten. Nadat je de presentatie hebt gegeven vraag je hen om jou feedback te geven op de presentatie. Dan weet je waar je extra op moet letten en kan je dit verbeteren voor de echte presentatie.

Tips

Tip 1: Blijf rustig. Spreek voor je gevoel langzaam en articuleer goed.

Tip 2: Gebruik spreektaal en geen schrijftaal.

Tip 3: Zoek oogcontact met mensen in je publiek.

Tip 4: Je presentatie wordt een stuk dynamischer wanneer je rustig en regelmatig beweegt. Ben je echter erg zenuwachtig, ga dan achter een spreekstoel staan.

Tip 5: Als je een PowerPoint gebruikt, kijk dan niet naar het projectiescherm maar naar de zaal.

Wil je meer tips en tricks over effectief studeren?

Ga terug naar de inhoudsopgave.