Aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een diagnostisch gesprek goed te laten verlopen?

Psychologische diagnostiek in de gezondheidszorg
Luteijn en Barelds (2018)
Hoofdstuk 3
Het gesprek

De plaats en functie van het gesprek in de diagnostische cyclus

De methoden die de psycholoog in de diagnostische fase gebruikt zijn:

• Gesprek
• Observatie
• Gestandaardiseerde meetinstrumenten

Het belangrijkste doel van het intakegesprek is informatieverzameling.
Daarnaast het opbouwen van een goede professionele werkrelatie.

Soms in het gesprek voldoende om de hulpvraag van de cliënt te beantwoorden, is nadere diagnostiek niet nodig en kan de gespreksleider direct overgaan op het geven van een advies.
In andere gevallen wordt na het gesprek aanvullend onderzoek uitgevoerd.

De GGZ is verdeeld in

• Gegeneraliseerde basis-GGZ (BGGZ)
  Bied kortdurende, sterk geprotocolleerde gezondheidszorg
  Aan
  • Cliënten met relatief eenvoudige psychische problematiek
  • Cliënten die lijden aan meer complexe en chronische psychische aandoeningen, bij wie de focus niet (primair) ligt op het verminderen van psychische problemen, maar op het vinden van een (nieuw) evenwicht in het leven met deze aandoening
• Specialistische GGZ (SGGZ)
  Behandeling complexe problematiek

Functie intake: inventariseren en beslissen of de cliënt met zijn hulpvraag bij deze instelling juist zit.
Daarna teamoverleg over de behandeling en een behandeladvies.

Voorwaarden voor het gesprek

Om een diagnostisch gesprek goed te laten verlopen moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan.
Deze hebben betrekking op:

• De omgeving
• De kennis van de gespreksleider
• De vaardigheden van de gespreksleider

De omgeving

Het gesprek moet plaatsvinden in een rustige omgeving die niet afleidt van het doel van het gesprek.
De cliënt moet zich voldoende op zijn gemak voelen om persoonlijke en emotionele onderwerpen te bespreken.
De gespreksruimte moet neutraal, maar prettig overkomen.
Het gesprek moet ongestoord kunnen verlopen.

Het kan nuttig zijn om een gesprek op te nemen zodat de gespreksleider niet hoeft te schrijven en zijn of haar aandacht bij de cliënt kan houden.

Ook is voor de gespreksleider en net uiterlijk en vriendelijk gedrag nuttig.

Kennis van de gespreksleider

Een gespreksleider moet over relevante kennis van zaken beschikken.

• Psychische processen, functies en stoornissen in brede zin.
• Classificaties
• Epidemiologie
• Somatische aandoeningen die met psychische verschijnselen kunnen samenhangen, om zo nodig een arts te kunnen raadplegen

Vaardigheden van de gespreksleider

• Algemene basishouding
  • Empathie
  • Onvoorwaardelijke positieve acceptatie
  • Echtheid
• Specifieke gesprekstechnieken
  • Luisteren
  • Adequate vragen stellen
  • Reflecteren op het gevoel van de cliënt
  • Concretiseren
  • Structureren
  • Samenvatten