In dit artikel wordt uitgelegd hoe mensen multimedia goed in kunnen zetten in het leermateriaal. Besproken worden zes principes, die je moet volgen om een goede e-learningmodule te maken.

Een e-learningmodule is een module, waarin de inhoud en de instructie daarvan op de computer wordt gegeven. Mensen doen, door een digitale les te volgen, uiteraard nieuwe kennis op en verbeteren hiermee hun organisatorische vaardigheden. Toch worden e-learningmodules nog weinig gebruikt in de klas. De reden hiervoor is dat uit onderzoek gebleken is dat men de voorkeur geeft aan een leerling gerichte benadering, boven de technologie gerichte benadering in lesgeven. Volgens het artikel ligt het echter niet aan het medium dat gebruikt wordt in de klas, maar aan de vormgeving van het medium. Hoe de e-learningmodule is vorm gegeven is daarom van groot belang.

De zes principes van effectief leren

In het artikel worden zes basisprincipes besproken, die leiden tot beter leren via een e-learningmodule. Ieder principe wordt onderbouwd vanuit onderzoek en de psychologie. De zes principes zijn:

1. Het multimedia principe – Dit principe houdt in dat het belangrijk is grafieken of afbeeldingen toe te voegen aan de tekst. Belangrijk hierbij is dat het moet gaan om illustraties die iets toevoegen aan de inhoud van de tekst. Illustraties die geen functie hebben kunnen juist afleidend werken.

• Onderzoek: Mayer toonde aan dat leerlingen de tekst beter begrepen, wanneer er afbeeldingen waren toegevoegd aan die tekst.
• De psychologische verklaring: leren vindt plaats doordat nieuwe informatie van het werkgeheugen naar het lange termijngeheugen wordt gebracht. De theorie van Dual Encoding gaat er vanuit dat lesmateriaal met tekst en plaatjes zowel een verbale als visuele code verstuurd naar het werkgeheugen. Het werkgeheugen heeft hierdoor twee kansen om de leerstof naar het lange termijn geheugen over te brengen.

2. Het nabijheidsprincipe – Dit principe betekent dat tekst, dat hoort bij de illustratie, daar dichtbij moet worden geplaatst. Wanneer je aan een e-learningmodule werkt, moeten de afbeeldingen en bijbehorende tekst duidelijk bij elkaar op het scherm te zien zijn.

• Onderzoek: Mayer liet zien dat leerlingen de stof beter begrepen, wanneer de afbeeldingen en bijbehorende tekst dichtbij elkaar te zien waren.
• De psychologische verklaring: het werkgeheugen, waar leren plaatsvindt, kan maar zeven ‘plus of min twee’ nieuwe feiten onthouden. Wanneer de woorden en de visuele informatie apart van elkaar staan, moet het werkgeheugen extra cognitieve vaardigheden gebruiken om deze twee aan elkaar te linken. Het werkgeheugen wordt door die extra taak overbelast en dit heeft negatieve effecten op het leerproces.

3. Het modalititeitsprincipe – Dit principe stelt dat grafieken met behulp van spraakopnames moeten worden uitgelegd. Wanneer een onderwerp onbekend en vrij complex is, is het gebruik van audio bij de uitleg nog belangrijker.

• Onderzoek: Resultaten van onderzoek van Mayer toonde aan dat er 80% beter geleerd werd wanneer er een spraakopname bij de grafieken was geplaatst.
• De psychologische verklaring: zoals al eerder uitgelegd kan het werkgeheugen maar zeven ‘plus of min twee’ nieuwe feiten verwerken. De informatie die binnenkomt wordt onderscheiden in het visuele of fonetische deel van het werkgeheugen. Door beide delen te gebruiken wordt de capaciteit van het werkgeheugen uitgebreid.

4. Het overtolligheidsprincipe – Dit principe betekent dat grafieken niet moeten worden uitgelegd aan de hand van spraakopnames én tekst. Meer is niet altijd beter; door informatie op meerdere manieren te presenteren wordt het leren niet effectiever.

• Onderzoek: Mayer en anderen hebben aangetoond dat leren beter en effectiever gaat wanneer grafieken alleen via een audio-opname worden uitgelegd, dan wanneer er naast de audio-opname ook uitleg in tekstvorm wordt gegeven.
• De psychologische verklaring: Het werkgeheugen wordt overbelast als er uitleg van een grafiek in tekst en audio-opname wordt gegeven.

5. Het coherentieprincipe – Dit principe stelt dat het niet goed is om overbodige visuele en geluidseffecten toe te voegen aan de e-learningmodule. Het toevoegen van bijvoorbeeld spellen, inspringende plaatjes en geluidseffecten wordt de Las Vegas-benadering genoemd.

• Onderzoek: Mayer heeft aangetoond dat details, die wel over het onderwerp gaan maar niet relevant zijn voor datgene wat geleerd moet worden, afleidend zijn. Effectief leren wordt hierdoor belemmerd.
• De psychologische verklaring: door extra details toe te voegen aan de e-learningmodule roept het langetermijngeheugen niet relevante voorkennis op. Hierdoor wordt het leerproces belemmerd.

6. Het persoonlijke principe – Dit principe houdt in dat leren beter gaat wanneer de leerling sociaal verbonden is aan de les. Om een e-learningmodule persoonlijk te maken wordt gebruik gemaakt van ‘learning agents’. Dit zijn animaties van mensen, die in spreektaal de taak uitleggen. Door de hele e-learningmodule neemt de ‘learning agent’ de leerling bij de hand.

• Onderzoek: Mayer en anderen toonden aan dat niet de fysieke verschijning, maar de spraakopname van de ‘learning agent’ effect heeft op het leren.
• De psychologische verklaring: door een ‘learning agent’ wordt de leerling emotioneel verbonden aan de opdrachten. Ook spreektaal zorgt ervoor dat de leerling zich onbewust gaat binden aan de e-learningmodule. Dit leidt tot een effectiever leerproces.