Artikelsamenvatting bij The three-legged stool of evidence-based practice in eating disorder treatment: research, clinical, and patient perspectives van Peterson e.a. - 2016

Wat wordt bedoelt met de term “three-legged stool”?  

Evidence-based practice (EBP) bestaat uit drie aspecten waarnaar soms wordt verwezen met de term “three-legged stool”. EBP moedigt aan om het best beschikbare wetenschappelijk onderzoek te gebruiken in combinatie met de klinische ervaring en terwijl rekening wordt gehouden met de patiëntkenmerken en diens waarden en omstandigheden. Vaak worden wetenschappelijke bevindingen door therapeuten aan de kant geschoven, omdat zij problemen hebben met de methodologie die in de onderzoeken is gebruikt, en deze zorgen van de therapeuten zijn niet altijd onterecht. Zij baseren hun therapieën daarom niet altijd op wetenschappelijke bewezen effectieve methoden, en meer op hun expertise. Helaas is hun expertise vatbaar voor bias en kan het leiden tot schade aan de integriteit van de behandelingen.

Hoe kan de integratie van de drie “legs” worden verbeterd?

Om de behandelingen van de patiënt te optimaliseren, moeten de drie aspecten van EBP goed geïntegreerd zijn. Wetenschappelijk onderzoek kan daarbij richtlijnen geven en wellicht flexibele handleidingen creëren die de mogelijkheid geven aan de therapeuten om hun expertise te gebruiken en toe te passen op de individuele kenmerken van de patiënt en diens omstandigheden. Het is belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek zijn resultaten duidelijk communiceert, relevant is en dat de onderzoeksgroepen representatief zijn voor de klinische doelgroepen met betrekking tot comorbiditeiten, etniciteiten, socio-economische status, etc.. Hierdoor kunnen de wetenschap en de praktijk beter op elkaar aansluiten.

Wat is de rol van wetenschappelijk onderzoek binnen de EBP?

Wetenschappelijk onderzoek levert het nieuwste empirische bewijs van behandelingseffectiviteit gebaseerd op gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken, meta-analyses, systematische reviews, en andere typen van onderzoeksopzetten. Het gebruik van behandelingen die gebaseerd zijn op zulk onderzoek vermindert klinische bias in de behandelingselectie en zorgt er voordat patiënt de best mogelijke behandeling krijgen.

Wat zijn de beperkingen van het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van eetstoornissen en rekening houdend met klinische expertise en patiëntkenmerken?

Helaas hebben de uitkomsten van onderzoeken naar eetstoornissen vaak te maken met een hoge mate van terugval en non-remissie. De meeste behandelingen voor eetstoornissen zijn gericht op een type eetstoornis en zijn niet getest in groepen met gemengde diagnoses, ook al komt comorbiditeit vaak voor bij eetstoornissen. Ook heeft het wetenschappelijk onderzoek naar eetstoornissen weinig aandacht besteed aan het mannelijk geslacht, patiënten van jonge leeftijd, en etnische diversiteit.

Welke rol speelt klinische expertise binnen de EBP?

Het koppelen van een diagnose aan een wetenschappelijk geverifieerde behandeling terwijl rekening wordt gehouden met de patiëntkenmerken is een zeer complex proces. Behalve de wetenschappelijke aspecten in dat proces, moet er met andere factoren rekening worden gehouden. Denk aan culturele factors die de mate beïnvloeden waarmee een behandeling wettelijk mag worden opgelegd en die de mogelijkheid geven aan patiënten om een behandeling te weigeren. Behandelaars moeten in staat zijn om nieuwe interventies te selecteren en aan te passen aan het individu, en daarbij getraind zijn om deze toe te passen.

Welke rol spelen de voorkeuren en verwachtingen van de patiënt met betrekking tot de behandeling van eetstoornissen?

Over het algemeen wordt aangenomen dat patiënten die een positievere uitkomstverwachting hebben het beter doen binnen de behandeling. Patiënten met een negatieve uitkomstverwachting hebben vaak slechtere behandelingsuitkomsten. Er zijn een aantal strategieën geïdentificeerd voor het verbeteren van de uitkomstverwachtingen. Denk aan het creëren van een sterke therapeutische relatie, waardoor de patiënt meer vertrouwen krijgt in de behandelaar. Of het verhogen van het vertrouwen in de behandeling, en de patiënt laten weten dat verandering langzaam maar zeker op gang komt. Op deze manier raakt de patiënt niet teleurgesteld en als veranderingen sneller plaatsvinden dan verwacht, dan is dat zeer motiverend voor de patiënt. Binnen de behandeling van eetstoornissen moet kritisch worden gekeken naar de voorkeuren van de patiënt, omdat veel patiënten het idee van “beter worden” (ofwel, aankomen) zeer verontrustend vinden. Zij kunnen dan wellicht aangeven een voorkeur te hebben voor een bepaalde behandeling, omdat zij eigenlijk weten dat die behandeling bij hen niet zal werken of hen de mogelijkheid geeft om meer af te vallen.