China en Hong Kong: selectie van blogs en bijdragen van WorldSupporters - Bundel
Selectie van blogs en bijdragen over China en Hong Kong
Chinees nieuw jaar: 2024- 2025 het jaar van de Draak
Chinees nieuw jaar
Het Chinese nieuwjaar is één van de allerbelangrijkste Chinese feestdagen! De meeste Chinezen gaan naar huis om deze dag samen met familie te vieren. Het Chinese nieuw jaar is ook wel het Lentefeest. Het feest begint goed met het aflossen van schulden, een schoon huis en nieuwe kleren. Het Chinees nieuw jaar is vol met vuurwerk, draken- en leeuwendansen.
Het Chinese nieuwjaar begint elk jaar tussen 21 januari en 20 februari. Als je gaat reizen, gedurende deze periode dan is het handig om te reserveren, want het kan druk zijn. Alle mensen in China hebben dan vrij.
De Chinese dierenriem: wie wat hoe waar?
In plaats van maanden, is de Chinese dierenriem gebaseerd op het geboortejaar. Elk jaar is gerelateerd aan een dierenteken volgens een 12-jarig cyclus. De twaalf dieren zijn in volgorde: Rat, Os, Tijger, Konijn, Draak, Slang, Paard, Geit, Aap, Haan, Hond en Varken.
Waarom de dieren op deze volgorde staan? Volgens een mythe zei de Jade-keizer dat de volgorde de volgorde is van aankomst op het feest van de Jade keizer. De Os was de avond ervoor vertrokken en zou eerste worden. De Tijger zou de volgende ochtend vroeg arriveren en tweede worden. De Rat was stiekem op de Os geklommen en sprong van de Os af, toen hij de Jade keizer in het oog kreeg. Hierdoor kwamen de Os en Tijger op de tweede en derde plaats. De vierde die arriveerde was het Konijn, die benoemd wordt als 'trots – zelfs een tikkeltje arrogant – op zijn snelheid'. Toen het Konijn bij het feest aankwam was er nog niemand en dus besloot 'ie een dutje te doen en werd hij vierde.
In 2024-2025 is het het jaar van de Houten Draak! De Draak staat bekend als een machtig symbool in de Chinese cultuur. Het is het enige mythische dier in de Chinese dierenriem en wordt vaak geassocieerd met geluk, kracht en charisma. Hout staat voor natuur, groei, uitbreiding en vernieuwing. In combinatie met de Draak, die staat voor kracht en vitaliteit. Dit kan een jaar gaan worden van ontwikkeling. Vooruitgang met nieuwe initiatieven, start-ups, technologische vernieuwingen en duurzaamheids innovaties. Het is het jaar van actie! Dat geldt specifiek voor de Draak. Je bent Draak als je geboren bent in 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012 of je wordt komend jaar nog geboren.
In 2023-2024 was het het jaar van het Water Konijn. Konijnen zijn makkelijk in de omgang, behaaglijk en wendbaar en hebben moeite met zelfcontrole. Het Konijn is 'het tamme dier dat hoop en een lang leven personifieert.' Het sterrenbeeld wordt de eigenschappen puur, zachtaardig, stil, beleefd en elegant toegekend. Maar vergis je niet, want mensen die geboren zijn in het Jaar van het Konijn zijn ook waakzaam, nooit ontmoedigd, geestig, snel, bekwaam, vriendelijk, geduldig en erg verantwoordelijk. Ze onthullen niet snel hun gedachten en hebben een neiging de realiteit te ontsnappen. 2023 was het jaar van het konijn. Iedereen die geboren is in 1987, 1999 of 2011 en in 2023 is een konijn. 2023 was het jaar van de hoop. Herkenbaar?
Chinees nieuw jaar en het jaar van de Houten Slang 2025
Chinees nieuw jaar
Het Chinese nieuwjaar is één van de allerbelangrijkste Chinese feestdagen! De meeste Chinezen gaan naar huis om deze dag samen met familie te vieren. Het Chinese nieuw jaar is ook wel het Lentefeest. Het feest begint goed met het aflossen van schulden, een schoon huis en nieuwe kleren. Het Chinees nieuw jaar is vol met vuurwerk, draken- en leeuwendansen.
Het Chinese nieuwjaar begint elk jaar tussen 21 januari en 20 februari.
Wat is de Chinese dierenriem?
In plaats van maanden, is de Chinese dierenriem gebaseerd op het geboortejaar. Elk jaar is gerelateerd aan een dierenteken volgens een 12-jarig cyclus. De twaalf dieren zijn in volgorde: Rat, Os, Tijger, Konijn, Draak, Slang, Paard, Geit, Aap, Haan, Hond en Varken.
Waarom de dieren op deze volgorde staan? Volgens een mythe zei de Jade-keizer dat de volgorde de volgorde is van aankomst op het feest van de Jade keizer. De Os was de avond ervoor vertrokken en zou eerste worden. De Tijger zou de volgende ochtend vroeg arriveren en tweede worden. De Rat was stiekem op de Os geklommen en sprong van de Os af, toen hij de Jade keizer in het oog kreeg. Hierdoor kwamen de Os en Tijger op de tweede en derde plaats. De vierde die arriveerde was het Konijn, die benoemd wordt als 'trots – zelfs een tikkeltje arrogant – op zijn snelheid'. Toen het Konijn bij het feest aankwam was er nog niemand en dus besloot 'ie een dutje te doen en werd hij vierde.
In 2025-2026 is het het jaar van de Houten Slang! De Slang staat bekend als mysterieus en subtiel. De Slang brengt een elegante en verfijnde invloed. De Slang staat bekend om wijsheid, kennis, intelligentie, intuitie en creativiteit. Slangen worden ook gekenmerkt door geluk, overvloed, vruchtbaarheid en lang leven. Slangen ontdoen zich van hun vel en vernieuwen zichzelf, wat staat voor wedergeboorte en transformatie. Slangen staan ook bekend om hun negatieve kanten zoals deceptie, jaloezie en verleiding. Slangen zijn vijanden van de Draak en de Tijger. Slangen kunnen giftig zijn en hun beet kan leiden tot de dood. Je bent Slang als je geboren bent in: 1917, 1929, 1941, 1953, 1965, 1977, 1989, 2001, 2013 en 2025. De houten Slang van 2025 is charmant, intelligent en creatief, en ook geheimzinning en soms roekeloos. Het jaar van de Houten Slang gaat een jaar worden vol potentie, vernieuwing en mogelijkheden. Gebruik de positieve kanten van de Slang, de wijsheid en intuitie.
In 2024-2025 is het het jaar van de Houten Draak! De Draak staat bekend als een machtig symbool in de Chinese cultuur. Het is het enige mythische dier in de Chinese dierenriem en wordt vaak geassocieerd met geluk, kracht en charisma. Hout staat voor natuur, groei, uitbreiding en vernieuwing. In combinatie met de Draak, die staat voor kracht en vitaliteit. Dit kan een jaar gaan worden van ontwikkeling. Vooruitgang met nieuwe initiatieven, start-ups, technologische vernieuwingen en duurzaamheids innovaties. Het is het jaar van actie! Dat geldt specifiek voor de Draak. Je bent Draak als je geboren bent in 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012 of je wordt komend jaar nog geboren.
In 2023-2024 was het het jaar van het Water Konijn. Konijnen zijn makkelijk in de omgang, behaaglijk en wendbaar en hebben moeite met zelfcontrole. Het Konijn is 'het tamme dier dat hoop en een lang leven personifieert.' Het sterrenbeeld wordt de eigenschappen puur, zachtaardig, stil, beleefd en elegant toegekend. Maar vergis je niet, want mensen die geboren zijn in het Jaar van het Konijn zijn ook waakzaam, nooit ontmoedigd, geestig, snel, bekwaam, vriendelijk, geduldig en erg verantwoordelijk. Ze onthullen niet snel hun gedachten en hebben een neiging de realiteit te ontsnappen. 2023 was het jaar van het konijn. Iedereen die geboren is in 1987, 1999 of 2011 en in 2023 is een konijn. 2023 was het jaar van de hoop. Herkenbaar?
China is één van de meest effectieve donoren van ontwikkelingsfinanciën
In een niet eerder vertoonde studie heeft AidData aangetoond hoe de geldstromen vanuit China naar ontwikkelingslanden als Senegal en Pakistan verlopen. De bedragen zijn enorm - na de Verenigde Staten is China het grootste donorland ter wereld. De studie biedt nieuw bewijs voor de al langer gangbare idee dat Westerse landen voornamelijk geld geven in de vorm van een schenking, gift of toekenning en dat China voornamelijk leningen verstrekt met marktconforme rentes. Hoe zich dat in de toekomst verder door ontwikkelt is ongewis maar voor nu lijken de geldstromen vanuit China effect te bewerkstelligen - ontvangende landen lijken in eerste instantie er economisch sterk op vooruit te gaan wanneer China ze geld geeft.
Vandaar de stelling: China is één van de meest effectieve donoren van ontwikkelingsfinanciën
Meer informatie is onder meer te vinden op de website van de BBC: China's secret aid empire uncovered (11/10/2017)
Welk visum heb je nodig als je in China gaat werken?
Werkvisum
Je moet in Nederland bij de consulaire afdeling een werkvisum (ook bekend als Z-visum) aanvragen voor China waarmee je mag werken in China, dit is ook mogelijk online. In die tijd moet je, eenmaal in China aangekomen, binnen 30 dagen een Tijdelijke Verblijfsvergunning aanvragen. Die is vaak geldig gedurende een jaar, afhankelijk van je werkzaamheden en het contract. Met dit visum mag je China ook tussendoor in- en uitreizen.
Benodigdheden voor het Z-visum:
Paspoort
Recente pasfoto
Ingevuld aanvraagformulier
Uitnodiging van de instantie waar je gaat werken
Werkvergunning die is afgegeven door 'The Ministry of Labour and Social Security of the State Administration of Foreign Exerts of China'
Een kopie van eventuele eerdere Chinese visa
Afhankelijk van het soort baan dat je op het oog hebt in China moet je nog extra documenten laten zien.
In China aangekomen moet je het volgende nog regelen voor een tijdelijke verblijfsvergunning:
Binnen 24 uur contact opnemen met je werkgever, zodat zij je meenemen naar het politiebureau in de wijk waar je werkt, om je te registreren.
Een medische check doen. Onthoud wel dat je voor de fysieke test 12 uur moet vasten.
Voor aanvraag en interview bij het Publieke Veiligheids Bureau heb je nodig:
Paspoort
Pasfoto
Ingevuld aanvraagformulier
Printje van registratie bij de politie
Resultaten van medische check
Kopie van het contract (in het Chinees en Engels)
Bewijs dat je werkgever buitenlanders in dienst mag nemen
Een uitnodiging van je werkgever
Jouw certificaat als buitenlands expert
Hierna begint het verwerken van je aanvraag. Dit duurt op zijn minst twee weken, maar waarschijnlijk langer. Verlaat China niet zolang deze aanvraag loopt. Als je dit wel doet moet je namelijk weer helemaal opnieuw beginnen met de aanvraag van een Z-visum. Je paspoort zal tijdens het verwerken een tijdje bij het Bureau zijn. In die tijd kan je een kopie van je paspoort en je Buitenlands Expert Boekje gebruiken.
Het is mogelijk je tijdelijke verblijfsvergunning te verlengen. Doe dit bij voorkeur enige tijd voor je oude vergunning verloopt.
Welk visum regelen voor een reis naar China (incl. Tibet en Hong Kong)?
Toeristenvisum
Een toeristenvisum is verplicht (behalve als je op doorreis bent of meegaat met een groepsreis tot maximaal 15 dagen). Een toeristenvisum is maximaal 30 dagen geldig. Er is een mogelijkheid om een verlenging van 30 dagen aan te vragen. Bij de aanvraag van een Chinees toeristenvisum (er gelden andere regels voor werk- en studievisa) moet je op een aantal dingen letten! De belangrijkste dingen waar je op moet letten:
1. Je moet in het bezit zijn van een vervoersbewijs naar China en een bewijs dat aantoont dat je het land weer verlaat. Je vertrek hoeft niet terug naar Nederland te zijn, dit mag ook naar een ander land.
2. Je hebt een officiële uitnodiging van een Chinese relevante instantie/persoon nodig.
3. Je moet heen- en terugvervoer, en tevens boekingsverklaringen kunnen aantonen van je overnachtingsplekken en een uitleg van de route die je van plan bent te reizen. Geen zorgen! Je hoeft je niet aan deze overnachtingsplekken en route te houden, het betreft meer een formaliteit voor de aanvraag van het visum.
4. Als je geen baan hebt, moet je ook een bankafschrift meesturen waarmee je bewijst dat je meer dan 500 euro op de bank hebt staan. Het komt wel eens voor dat het lukt met minder informatie.
5. Sinds 2015 is het niet meer mogelijk je visum in China te verlengen, dus let er op dat je een visum aanvraagt voor de goede tijd.
6. Na afgifte van je visum moet je binnen 90 dagen naar het land reizen. Plan je reis naar China dus zorgvuldig. Denk je er bijvoorbeeld aan om een lange reis door Azië te maken, wacht dan dus niet te lang met je aankomst in China. Begin bijvoorbeeld in China of vraag je visum aan bij de Chinese ambassade in het land waar je op dat moment verblijft, dit kan echter door taalbarrières en organisatiecultuur erg tijdrovend zijn.
Extra informatie
Het visum aanvragen kan in Nederland bij het Chinese Visa Application Service Center in Den Haag. Voor alle documenten die je moet inleveren voor je visumaanvraag check altijd even goed de site van de Chinese ambassade.
Wil je gaan werken of studeren in China, dan gelden andere voorwaarden en documenten dan voor het toeristenvisum. Deze documenten krijg je in de meeste gevallen toegestuurd van de school of het bedrijf in China waar jij straks actief bent. Raadpleeg hiervoor de betreffende instantie. Voor meer informatie over een lang verblijf in verband met werk of studie lees hieronder onder 'werkvisum' en 'vrijwilligersvisum'.
Tibet
Er zijn twee manieren waarop je Tibet binnen kunt komen, via Nepal of via China. Via Nepal: deze procedure is erg ingewikkeld, je kunt maar kort verblijven en het is alleen mogelijk om binnen te komen met groepen vanaf vier personen. Je zult sowieso een Chinees visum nodig hebben omdat Tibet onder China valt. Via China: eerst vraag je een visum aan voor China (waarbij je niet vermeldt dat je naar Tibet of Xiangjang gaat), daarna vraag je in Chengdu een visum aan voor Tibet. Deze visumaanvraag moet met minimaal twee personen (je hoeft niet van dezelfde nationaliteit te zijn). Let er wel op dat de regels per dag kunnen veranderen en dat het niet altijd gegarandeerd is dat je Tibet ingelaten wordt. Altijd even goed navragen bij een lokale reisorganisatie dus!
Over waarom je beter geen geld kunt geven aan Chinese bedelaars
1) Samen met een Duitse vriendin ben ik in de grootste boekenwinkel van Beijing. We kijken rustig rond, tot er een Chinese man van middelbare leeftijd naar ons toekomt. Hij is niet al te schoon, draagt oude kleren en met iedere zin die hij uitspreekt komt er een ongelooflijke walm uit zijn mond. Hij vertelt in niet al te slecht Engels dat hij net drie dagen met de trein onderweg is geweest van zijn thuisstad naar Beijing, omdat hij de volgende dag een belangrijk interview heeft. Dat hij tijdens die treinreis niets gegeten heeft, nu erg veel honger heeft en wil dat wij hem mee uit eten nemen.
Wij kijken elkaar vertwijfeld aan, want wie zit er nu te wachten op een wildvreemde, stinkende kerel die zegt dat je hem wel even mee uit eten kunt nemen? We willen natuurlijk nee zeggen, maar zijn ietwat verbouwereerd door zijn directheid. Hij kijkt ons allebei aan en blijft benadrukken dat hij die drie dagen in de trein een staanplaats had, niet heeft kunnen zitten en zich niet heeft kunnen wassen, en dat hij als voorbereiding op dat belangrijke interview toch echt een goede maaltijd nodig heeft. Geld daarvoor heeft hij niet, dus dat vraagt hij aan ons. Ik haal aarzelend een mueslireep uit mijn tas en bied hem die aan.
De man bekijkt de mueslireep minachtend, en stelt dat ik hem na drie dagen niet gegeten te hebben toch niet af kan schepen met een mueslireep. Drie dagen! Hij wil een warme maaltijd en kijkt ons boos aan. Wij denken echter dat als iemand echt drie dagen niets heeft gegeten, hij een mueslireep niet af zal slaan. We lopen weg, terwijl de man ons boos na blijft kijken.
2) Samen met een collega ben ik bij een Duits bedrijfje om een video te maken voor het project waar we aan werken. Het bedrijf is gevestigd in een steeds populairder wordende hutong, waar steeds meer toeristen naartoe komen en waar bedelaars zich dus ook steeds vaker laten zien. Zodra we buiten gaan filmen krijgt een bedelaar ons direct in de smiezen. Hij probeert het eerst bij mijn Chinese collega, die hem koud negeert, vervolgens bij mij, waarvan hij ook geen reactie krijgt, en tot slot spreekt hij de Duitse eigenaresse van het bedrijf aan. Hij blijft herhalen dat hij honger heeft, dat zijn vrouw honger heeft en dat hij daarom ‘money’ wil, om eten te kopen.
De eigenaresse van het bedrijf heeft die ochtend cake gehaald voor de filmcrew, en we besluiten dat we hem wel een stuk kunnen geven. Ze komt naar buiten met een groot stuk in een plastic tasje dat hij zo mee kan nemen, maar als ze hem de cake geeft kijkt hij haar verbouwereerd aan. “Zo’n beetje maar?!”, is zijn eerste reactie. Als ik zeg dat het niet een beetje is maar een groot stuk, dat zijn ergste honger en die van zijn vrouw zeker zal stillen, kijkt hij ontsteld naar de cake. “Zo’n klein beetje maar, geen geld?” herhaalt hij terwijl hij ons vragend aankijkt. Als ik zeg dat hij deze cake niet aan hòeft te nemen maar dat hij het stuk ook terug mag geven, duwt hij de cake direct in mijn handen en loopt boos weg. Op zoek naar een goedgeloviger slachtoffer.
Dit blog werd op 23 juni 2014 gepubliceerd op JudithinChina.com.
Kopje koffie in China
Thee is de nationale drank in China. Koffie werd pas in de 19e eeuw in China geïntroduceerd, toen westerse missionarissen en handelslieden voor het eerst toegang tot Chinees grondgebied kregen. De drank sloeg vooral aan bij de rijkere bevolkingslagen in de steden. In 1920 stond Shanghai bekend als 'Het Parijs van het Oosten', en werd koffie in veel cafés geserveerd om het internationale karakter van de stad te onderstrepen. Het was even afgelopen met de opkomende Chinese koffiecultuur toen de Communisten in 1949 de macht kregen en alle westerse invloeden rap werden uitgewist. Inmiddels is koffie weer helemaal terug, maar dan wel op een hele eigen, Chinese manier.
Starbucks (in het Chinees Xīngbākè) zette in 1999 haar eerste schreden op de Chinese markt met de opening van een vestiging in het Beijing WTC. Anno 2012 heeft Starbucks minstens één vestiging in alle Chinese steden van enig belang en is daarmee de eerste (en tot nu toe enige) westerse koffieketen die zo succesvol is op de Chinese markt. Starbucks heeft dit onder andere weten te bereiken door het assortiment aan te passen aan de Chinese smaak. Zo staat er een Green Tea Latte op het menu en zit er niet standaard in alle dranken koffie of cafeïne, ook niet als de drank een koffiegerelateerde naam heeft.
Daarnaast was Starbucks slim door als eerste keten in China een gezellige omgeving te creëren waarbinnen koffie gedronken kan worden. In de Verenigde Staten zijn Starbucks winkels vooral ingericht op take-out, in Chinese vestigingen kun je er op comfortabele fauteuils zitten en is er altijd gratis Wi-Fi. Starbucks werd hiermee een geliefde plaats voor westerlingen om vrienden te ontmoeten of zakelijke besprekingen te houden. Dat Starbucks koffie in China stukken duurder is dan in Europa of de V.S. nemen mensen daarbij voor lief. Koffie is weer hip en mag voor Chinese begrippen dan duur zijn, de luxe en status die hier bij de drank horen maken dat meer dan goed. Een jonge hippe Chinees wordt nóg hipper als hij/zij op straat nonchalant koffie uit een Starbucks beker loopt te drinken.
Starbucks heeft de Chinese markt voor andere westerse koffieaanbieders geopend maar blijft zonder twijfel marktleider. Inmiddels zijn er meer dan genoeg kleine cafeetjes die ook goede koffie verkopen, maar het Starbucks logo kom je toch op steeds meer Chinese straathoeken tegen. Starbucks ging zelfs iets te ver in haar verovering van het Chinese vasteland. Zeven jaar na de opening in 2000 besloot Starbucks haar meest omstreden vestiging in China te sluiten, namelijk die in de Verboden Stad. Een online petitie waarin werd aangevoerd dat de vestiging van een westers fastfoodketen in het voormalig keizerlijk paleis een smet op het Chinese cultureel erfgoed was, haalde ruim een half miljoen handtekeningen op.
Onlangs heeft Starbucks een nieuwe vestiging in Beijing geopend van hetzelfde kaliber als die in de Verboden Stad. Rond 2005 werd begonnen met de sloop van vrijwel alle traditionele bouw in het stadsdeel Qianmen, zodat Beijing vlak voor de Olympische Spelen in 2008 mooie sier kon maken met een compleet herbouwd semitraditioneel toeristisch district. Hoogtepunt van dit gebied is een winkelstraat die is nagebouwd in de stijl van de Ming- en Qingdynastiën, waar merken als Rolex, H&M, Haagen-Dazs en (u raadt het al) Starbucks massa's Chinese toeristen trekken. Uit de stroom bezoekers aan deze winkelstraat én deze Starbucks, blijkt dat de algemeen geldende mening is dat gloednieuw erfgoed en grote westerse ketens prima samen gaan in China.
Dit blog werd op 22 juni 2012 gepubliceerd op JudithinChina.com.
Luchtvervuiling in China
In de internationale media verschijnen zoveel artikelen over China dat het bijna niet bij te houden is. Veel van deze artikelen zijn goed geschreven en geven goed weer wat huidige ontwikkelingen in de Chinese maatschappij zijn. Wanneer je als buitenlander in China woont, maak je deze ontwikkelingen zelf direct mee. Het is interessant om wat je in de media tegenkomt dan af te zetten tegenover wat je zelf ervaart in het dagelijks leven.
Eén van de dingen waar de media maar niet over ophoudt, is luchtvervuiling in China. Het wordt echter maar niet minder. Men lijkt vooral in Beijing in te zien dat er iets moet gebeuren, in andere delen van het land dringt dat besef maar mondjesmaat door.
Artikelen:
1) Air pollution discovered as a means of transmission for antibiotic-resistant bacteria (Tech Times)
2) How the US embassy tweeted to clear Beijing’s air (Wired)
3) How China’s latest economic stimulus plan undid Beijing’s efforts to clean its air (Washington Post)
4) Coal burning causes the most air pollution deaths in China (NY Times)
5) Return of the smog (Greenpeace Energy Desk)
6) Geen 'longvakantie' voor maaltijdbezorgers in Peking (Volkskrant)
7) Chinese people are buying all kinds of desperate remedies to protect themselves from smog (Time)
8) China tops WHO list for deadly outdoor air pollution (The Guardian)
9) The world's largest air purifier arrives to clean up the smog in China (Wired)
Het verschil tussen Beijing en Wuhan, twee steden in China waar ik regelmatig verblijf, is levensgroot als het op luchtkwaliteit aankomt. De PH2.5 waarde, aan de hand waarvan de luchtkwaliteit wordt gemeten, is in Beijing óf extreem hoog óf extreem laag, het is hollen of stilstaan. In Wuhan zijn de waarden gelijkmatiger, het is er nooit heel schoon maar ook nooit zo ernstig vervuild als in Beijing.
PH2.5 zijn fijnstofdeeltjes met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer. Deze deelttjes zijn fijn genoeg om de longen en bloedvaten binnen te dringen, waar ze tot hart- en vaatziekten en longaandoeningen kunnen leiden. Daarnaast werd onlangs werd bekend dat antibiotica-resistente bacteriën zich snel zouden verspreiden in een omgeving met hoge fijnstofwaarden (artikel 1).
In Beijing is het besef over de slechte luchtkwaliteit en de gevolgen daarvan op gang gekomen door de Amerikaanse ambassade, die in aanloop naar de Olympische Spelen in 2008 begon met het meten van de PH2.5 waarden. Deze deelde ze via een Twitter account met de rest van de wereld (artikel 2). De Chinese overheid was daar aanvankelijk niet blij mee, maar kon niet om de slechte resultaten heen.
Inmiddels zijn inwoners van Beijing daarom goed op de hoogte van de ernst van de luchtvervuiling. Bijna iedereen heeft wel een app geïnstalleerd waarmee je de fijnstofwaarden per uur bij kunt houden. Op slechte dagen nemen Beijingers voorzorgsmaatregelen: men draagt buitenshuis een mondmasker en veel huishoudens hebben luchtfilterapparaten aangeschaft om de lucht binnenshuis te zuiveren.
De Beijing overheid heeft een aantal jaar geleden al de 'War on pollution' verklaard en stapsgewijs maatregelen geïmplementeerd om de luchtkwaliteit te verbeteren. Daaronder valt een verbod op het branden van kolen en het beperken van het aantal personenauto's op de weg.
Deze maatregelen worden echter teniet gedaan door de naastliggende provincies Hebei en Shanxi (artikel 3). Hier is een groot deel van China's staal- en chemische industrie gevestigd, en het merendeel van de kolenmijnen (artikel 4). Als de wind de slechte lucht uit Hebei en Shanxi naar Beijing blaast, blijft deze dagenlang hangen omdat Beijing aan drie kanten door bergen is ingesloten. Zodra de wind weer even de goede kant opstaat, komt er weer een staalblauwe lucht tevoorschijn.
Wuhan ligt op een open vlakte, waardoor de fijnstofwaarden daar veel gelijkmatiger zijn dan in Beijing. Zie hieronder hoe de waarden in Beijing op twee willekeurige dagen in 24 uur extreem kunnen veranderen, terwijl ze in Wuhan vrijwel gelijk blijven.
In de laatste weken van 2016 en de eerste van 2017 was het weer raak, de waarden in Beijing sloegen dagenlang onmeetbaar hoog uit. Een fenomeen dat inmiddels bekend staat als Airpocalypse (artikel 5). Omdat het besef hierover in Beijing zo groot is heeft dit tot nieuwe trends geleid.
Bijvoorbeeld 'longvakanties' naar schonere oorden voor de rijkere lagen van de bevolking. En een extreme toename in het aantal bestellingen voor eten en boodschappen door mensen die zich zo'n vakantie niet kunnen veroorloven, en de deur liever niet uitgaan op slechte dagen (artikel 6). En China zou China niet zijn, als niet ook dubieuze bedrijfjes en oplichters een slaatje uit de war on pollution zouden weten te slaan (artikel 7).
Omdat er buiten Beijing niet eenvoudig zulke rigide maatregelen kunnen worden geïmplementeerd als in de hoofdstad, blijft luchtvervuiling in China een probleem (artikel 8). Een Nederlander die daar handig op inspeelt is Daan Roosegaarde, die een machine heeft ontwikkeld die de lucht zou zuiveren (artikel 9). Sceptici halen hun schouders op over de effectiviteit van dit apparaat, maar het concept laat zien dat het smogprobleem in China ook tot creatief denken leidt.
OneWorld, de grootste Nederlandse website over mondiale verbondenheid en duurzaamheid, interviewde mij onlangs voor een achtergrondartikel over de luchtkwaliteit in Nederland. Lees het artikel hier.
Dit blog werd op 27 februari 2017 gepubliceerd op JudithinChina.com.
Chinese memes
Wat mij altijd heeft geholpen bij het bestuderen van talen en culturen, was het leren van de straattaal, internettaal en memes van de betreffende cultuur. Een aantal jaar geleden studeerde ik Chinastudies, en hier schreef ik soms een luchtig, maar leerzaam stukje voor het krantje van de Studievereniging Sinologie.
Het is inmiddels een verouderd stuk, en in de praktijk zul je misschien zo klinken: "YOLO, waddup fam, super on fleek am I right?!", maar dit soort dingen blijven leuk, als je Mandarijn leert. 加油!
網絡俚語
藍瘦香菇 (lán shòu xiānggū): ‘Blauwe slanke paddenstoel’. Storytime! Er was eens een jongeman uit Guangxi, op een dag had hij een date, maar die date verliep niet zo goed als hij had gehoopt. 於是他很難受，想哭, dus plaatste hij een video van zichzelf op Youtube waarin hij dit vertelt. Hij ging viral en leefde nog lang en gelukkig. Als je deze meme nog niet kent, kun je misschien toch wel raden waarom er opeens plaatjes met zijn gezicht op een blauwe paddenstoel verschenen. En zo niet, dan zoek je “藍瘦香菇” eens op en luister je eens goed naar zijn uitspraak. *Hinthint*
洪荒之力 (hóng huāng zhī lì): ‘Prehistorische krachten’. Als je alles uit de kast hebt gehaald (of het nou gaat om iets wat daadwerkelijk veel moeite heeft gekost, of om iets super simpels waar je gewoon een grapje over wilt maken) kun je zeggen:“我已經用了洪荒之力啦!” Net zoals de zwemster Fu Yuanhui in 2016 op de Olympische Spelen zei toen een interviewster aan haar vroeg of ze zich niet had ingehouden. Mede dankzij haar fantastische gezichtsuitdrukkingen is ze een meme geworden. Als je “Fu Yuanhui’s greatest moments (English subs)” kijkt op Youtube, begrijp je waarom iedereen van haar houdt. Ze is echt hilarisch. En zo schattig.
打醬油 (dǎ jiàngyóu): ‘Sojasaus kopen’. De betekenis hiervan ligt ergens tussen ‘dat zijn mijn zaken niet’ en ‘hier wil ik niet op reageren’. Het gaat er in ieder geval om dat je iets niet wilt bespreken omdat het ofwel een gevoelig onderwerp is, of omdat het je niet interesseert. De oorsprong van deze meme ligt in een tv-fragment van bijna 10 jaar geleden, maar hij wordt nog steeds vaak gebruikt. In dit fragment vroeg een journalist aan een voorbijganger wat hij vond van het seksschandaal van een of andere celebrity uit Hong Kong. De voorbijganger wilde hier niet op in gaan, dus hij antwoordde: “我只是來打醬油的”.
不作不死 (bù zuō bù sǐ): Afkorting van 不作死就不會死 (Bù zuōsǐ jiù bù huì sǐ). In het Westen is deze uitspraak ook wel bekend als no zuo no die. Het betekent zoiets als: ‘als je geen problemen zoekt, krijg je ook geen problemen’ of: ‘als je je billen niet brandt, hoef je ook niet op de blaren te zitten’. Je kunt het als waarschuwing gebruiken, maar vaak zeggen mensen het ook nádat iemand iets doms heeft gedaan en klaagt over de consequenties.
我也是醉了(wǒ yě shì zuì le): Dit lijkt heel erg op Engelse uitdrukkingen als “are you kidding me?”, “seriously?!” en “I can’t even…”. Hiermee druk je dus uit dat je iets niet kunt of wilt geloven omdat het bijvoorbeeld te dom of frustrerend voor woorden is. “Ik sta perplex” is misschien een goede Nederlandse vertaling, maar dat klinkt natuurlijk niet zo hip.
你不知道毛澤東是誰?! 我也是醉了! (Je weet niet wie Mao Zedong is?! Niet te geloven!)
不明覺厲 (bù míng jué lì): ‘Geen idee waar je het over hebt, maar ik vind het super’ omdat jij het super vindt, óf omdat ik geen zin heb om de rest van je verhaal aan te horen.
你行你上(nǐ xíng nǐ shàng): ‘Als je het (beter) kunt, doe het dan’. En 不行别瞎逼逼* (bù xíng bié xiā bī bī), oftewel: ‘als je het niet kunt, houd dan gewoon je mond’.
裝逼 (zhuāngbī): Pleco geeft de definitie “to act like a pretentious prick” en dat dekt de lading eigenlijk wel. Iemand die 裝逼t noemen wij ook wel een poser.
賣萌 (mài méng): ‘Schattigheid verkopen’. Hiermee wordt bedoeld dat je je op een bepaalde manier gedraagt om te laten zien hoe schattig je wel niet kunt zijn.
菜鳥 (càiniǎo): ‘N00b, newbie, rookie’. Dit kan na een potje League of Legends naar je hoofd worden geslingerd maar in principe ook na een potje basketbal. Een 菜鳥 is in ieder geval iemand die overduidelijk een beginner is in wat dan ook. Of gewoon zo slecht is dat hij een beginner lijkt.
吃貨 (chīhuò): ‘Foodie, foodlover’. Dit is iemand met een passie voor eten, iemand die constant over eten praat, de hele dag door aan het eten is en alleen maar foto’s van eten op social media plaatst. Ik weet zeker dat we allemaal wel een 吃貨 kennen.
辣妹 (là mèi): ‘Lekker ding, hottie, aantrekkelijke jonge vrouw’.
小鮮肉 (xiǎo xiān ròu): ‘Lekker ding, hottie, aantrekkelijke jonge man’.
囧 (jiǒng): Met een beetje fantasie kun je allerlei gezichtjes zien in dit karakter. 囧 wordt dan ook gebruikt als emoticon waarmee frustratie, verdriet, schaamte, verbazing of soms zelfs blijdschap kan worden uitgedrukt (>_<).
個屁 (gè pì): Ah, de mogelijkheden die het woord屁 biedt zijn eindeloos. Voeg bijvoorbeeld een 個屁 om op cynische wijze uit te drukken dat je het ergens niet mee eens bent. Het werkt dan ongeveer hetzelfde als het Engelse my ass.
A: 他好帥哦. (He’s very handsome.)
B: 他帥個屁! (Handsome my ass!)
Andere manieren om een douchebag te zijn:
你笑個屁啊! (What the **** are you laughing at?)
你懂個屁啊. (You don’t know shit.)
我姓曾 (wǒ xìng zēng): Deze meme stamt ook alweer uit 2012, maar ik vond hem te mooi om niet te delen, want ik houd nu eenmaal van slechte woordgrapjes. Oké, dus het leek CCTV een leuk idee om de straat op te gaan en deze vraag aan voorbijgangers te stellen: 您幸福嗎？Hierop antwoordde meneer Zeng, bloedserieus: 我姓曾. Ha ha, get it? Goed, misschien rol je niet over de grond van het lachen, maar uit het feit dat dit een meme is geworden, blijkt maar weer dat netizens iedere kans aangrijpen om initiatieven vanuit de staat belachelijk te maken.
查水表 (cháshuǐbiǎo): ‘De watermeter checken’. Kijk maar uit wanneer iemand dit tegen je zegt, voor je het weet staat de Partij op je stoep! Nee maar echt, zoals je weet kun je opgepakt worden wanneer je in China een bepaalde grens overschrijdt op het internet. In een scène uit een bekend tv-drama komt de politie bij iemand binnen door te zeggen: 開門! 查水表. Sindsdien wordt deze uitdrukking online gebruikt wanneer iemand iets post wat misschien te ver gaat in de ogen van de overheid. Het kan overigens natuurlijk ook als grapje worden gebruikt.
*Op het Chinese web komt het karakter逼 in combinatie met veel verschillende woorden voor. Vaak worden 逼’s door een B vervangen, bijv. 牛B, 瞎BB. Ook is 逼 vaak een substituut voor屄. Want, nou ja, reasons.
**Omdat dit bijzonder informeel taalgebruik is, en je het alleen bij je Mandarijn-sprekende vrienden kunt gebruiken, heb ik dit onder blogs i.p.v. teaching materials geplaatst.
Over waarom je beter geen geld kunt geven aan Chinese bedelaars
1) Samen met een Duitse vriendin ben ik in de grootste boekenwinkel van Beijing. We kijken rustig rond, tot er een Chinese man van middelbare leeftijd naar ons toekomt. Hij is niet al te schoon, draagt oude kleren en met iedere zin die hij uitspreekt komt er een ongelooflijke walm uit zijn mond. Hij vertelt in niet al te slecht Engels dat hij net drie dagen met de trein onderweg is geweest van zijn thuisstad naar Beijing, omdat hij de volgende dag een belangrijk interview heeft. Dat hij tijdens die treinreis niets gegeten heeft, nu erg veel honger heeft en wil dat wij hem mee uit eten nemen.
Wij kijken elkaar vertwijfeld aan, want wie zit er nu te wachten op een wildvreemde, stinkende kerel die zegt dat je hem wel even mee uit eten kunt nemen? We willen natuurlijk nee zeggen, maar zijn ietwat verbouwereerd door zijn directheid. Hij kijkt ons allebei aan en blijft benadrukken dat hij die drie dagen in de trein een staanplaats had, niet heeft kunnen zitten en zich niet heeft kunnen wassen, en dat hij als voorbereiding op dat belangrijke interview toch echt een goede maaltijd nodig heeft. Geld daarvoor heeft hij niet, dus dat vraagt hij aan ons. Ik haal aarzelend een mueslireep uit mijn tas en bied hem die aan.
De man bekijkt de mueslireep minachtend, en stelt dat ik hem na drie dagen niet gegeten te hebben toch niet af kan schepen met een mueslireep. Drie dagen! Hij wil een warme maaltijd en kijkt ons boos aan. Wij denken echter dat als iemand echt drie dagen niets heeft gegeten, hij een mueslireep niet af zal slaan. We lopen weg, terwijl de man ons boos na blijft kijken.
2) Samen met een collega ben ik bij een Duits bedrijfje om een video te maken voor het project waar we aan werken. Het bedrijf is gevestigd in een steeds populairder wordende hutong, waar steeds meer toeristen naartoe komen en waar bedelaars zich dus ook steeds vaker laten zien. Zodra we buiten gaan filmen krijgt een bedelaar ons direct in de smiezen. Hij probeert het eerst bij mijn Chinese collega, die hem koud negeert, vervolgens bij mij, waarvan hij ook geen reactie krijgt, en tot slot spreekt hij de Duitse eigenaresse van het bedrijf aan. Hij blijft herhalen dat hij honger heeft, dat zijn vrouw honger heeft en dat hij daarom ‘money’ wil, om eten te kopen.
De eigenaresse van het bedrijf heeft die ochtend cake gehaald voor de filmcrew, en we besluiten dat we hem wel een stuk kunnen geven. Ze komt naar buiten met een groot stuk in een plastic tasje dat hij zo mee kan nemen, maar als ze hem de cake geeft kijkt hij haar verbouwereerd aan. “Zo’n beetje maar?!”, is zijn eerste reactie. Als ik zeg dat het niet een beetje is maar een groot stuk, dat zijn ergste honger en die van zijn vrouw zeker zal stillen, kijkt hij ontsteld naar de cake. “Zo’n klein beetje maar, geen geld?” herhaalt hij terwijl hij ons vragend aankijkt. Als ik zeg dat hij deze cake niet aan hòeft te nemen maar dat hij het stuk ook terug mag geven, duwt hij de cake direct in mijn handen en loopt boos weg. Op zoek naar een goedgeloviger slachtoffer.
Dit blog werd op 23 juni 2014 gepubliceerd op JudithinChina.com.
- 834 reads
Add new contribution