Traditionele kleding in China

Traditional Chinese clothing

Inleiding

Net zoals ieder ander land heeft ook China haar eigen traditionele kleding. In China speelt traditionele kleding een grote rol in de geschiedenis en cultuur van het land. China heeft een grote geschiedenis gehad met verschillen dynastieën waar uit elk dynasty een eigen traditionele kledingsoort is ontstaan. Echter worden traditionele kledingsoorten tegenwoordig alleen gedragen bij speciale gelegenheden, zoals bruiloften, festivals of andere religieuze gelegenheden. De meeste Chinezen dragen meestal moderne kleding in het dagelijks leven, wat niet veel verschilt van de westerse kledingstijl. Alhoewel veel etnische minderheden in China wel de traditionele kledingsoorten dragen in het dagelijks leven. In deze blog bespreek ik de vier meest bekende kledingsoorten in China: Hanfu, Qipao, Tangzhuang en Zhongsan zhuang.

Hanfu

Allereerst begin ik met de Hanfu. De Hanfu is de oudste traditionele kleding uit China dat werd gedragen door de Han bevolking (Oost-Azië). Hanfu is dan ook ontstaan in de Han Dynasty (206 v. Chr. - 220 na Chr.). Hanfu betekent in het Chinees Han-kleding. Fu/服 betekent namelijk kleding. De Hanfu wordt gezien als een symbool van de authentieke Chinese cultuur. Deze had zelfs invloed op sommige Aziatische landen zoals Vietnam, Japan en Korea bereikt.

Als men aan Hanfu denkt, dan wordt er vaak gedacht aan een los bovenstuk met mouwen en een rok achtig onderkant wat ook wel shang/裳 wordt genoemd. Traditioneel kan de Hanfu worden onderverdeeld in drie stijlen: jas met rok, jas met broek of één jurk. Tijdens de Shang Dynasty werd de Hanfu kleurrijker gemaakt door de kleuren rood en groen en werd vervolgens ook voortdurend verbeterd. Sommige mensen gebruiken nog accessoires om hun Hanfu te versieren zoals hoofddeksels, riemen sieraden etc. Hoe meer accessoires er werden gedragen, hoe hoger hun sociale status was.

Onder de Hanfu werden natuurlijk ook Hanfu schoenen bij aangedaan. Tijdens de Han Dynasty werden schoenen lü (履) genoemd. Tegenwoordig is dat xie (鞋). De Han bevolking droegen meestal gewone schoenen (lü), schoenen met dikke zolen (xi) of houten klompen (ji). De lü schoenen werden vooral gedragen voor formele gelegenheden en de ji schoenen voor informele gelegenheden.

soorten hanfu

Soorten hanfu

Qipao (Cheongsam)

Qipao is de meest populaire kledingsoort in China, het wordt ook wel Cheongsam (cantonees) genoemd. Deze is ontstaan in de Qing Dynasty (1644-1912) en komt oorspronkelijk uit de Manchu-bevolking. Tijdens de Qing Dynasty, werd de Manchu bevolking door de Han Chinezen ook wel ‘Qi’ genoemd. Dus de naam Qipao (pao betekent ‘lange jurk’) komt oorspronkelijk van de Han Chinezen. Aan het einde van de Qing Dynasty werd de Qipao steeds verder ontwikkeld tijdens het tijdperk van de Republiek van China. In de jaren 20 werd de Qipao in Shanghai gemoderniseerd en werd gedragen door beroemdheden en de hogere klasse. Zo is de Qipao een van de nationale Chinese jurken geworden. De kenmerken van een Qipao is een rechte kraag, strak om de taille, opgerolde knopen, en splitten aan beide zijde van de jurk. De gemoderniseerde Qipao was in die tijd een van de beste outfits om de lichaamsvorm van een vrouw te laten zien. De Qipao heeft zich in de In de tijd van de Qing Dynasty moest de Manchu-bevolking de Qipao dragen als hun dagelijkse uniform. Tegenwoordig wordt het alleen bij speciale gelegenheden gedragen zoals bruiloften, feesten etc.

Een Qipao/cheongsam voor mannen, wordt ook wel ‘changsan’ genoemd. Dat betekent ‘lange shirt’. Ook deze werd toentertijd gedragen als officiële uniform. Tegenwoordig worden Changsans alleen nog gedragen op speciale gelegenheden.

Cheungsam

Qipao

Tang zhuang

De Tang zhuang verwijst vaak naar een Chinees jasje uit de Tang-dynasty (618-907). Zhuang/裝 betekent in het chinees ‘pak’. De Tang rijk stond bekend als de meest welvarende en machtigste bevolking. De Tang bevolking woonden toen in de ‘Chinatowns’, wat letterlijk de ‘Tang people street’ was. In het Chinese cultuur kent de Tang zhuang twee varianten. De ene verwijst naar de authentieke kleding uit de Tang-tijdperk en de ander verwijst naar het Manchu mannenjas dat is geëvolueerd uit Magua van de Qing Dynasty. Dat laatste zijn ook de pakken die we tegenwoordig nog steeds terugzien. De Tang zhuangs werden steeds populairder in de jaren 40 toen de mouwen steeds korter werden gemaakt, en er meer kleur en versieringen werden gebruikt op de pakken. Een populaire decoratie was het gebruik van de Chinese karakters Fu (福: geluk) en Shou (寿: lang leven) op het Tang-pak om geluk en beste wensen uit te drukken.

De Tang zhuang heeft in de geschiedenis een grote invloed gehad op de kledingstijlen van Japan en Korea. De Japanse nationale kimono is bijvoorbeeld gemaakt op basis van de pao uit de Tang Dynasty. De Koreaanse nationale hanbok is ook ontstaan uit een combinatie van de Hanfu en Tang zhuang. In China is de Tang zhuang een soort formele kleding geworden die bij sommige speciale gelegenheden wordt gedragen. Steeds meer Chinezen zijn ook eerder geneigd om op speciale dagen een Tang zhuang te dragen in plaats van een westerse pak of jurk. Chinese presentatoren op televisie dragen ook steeds meer een Tang zhuang, zoals bij de Spring Festival Galas.

Tang Zhuang

Tang Zhuang

Zhongsan zhuang

De Zhongsan zhuang is ontworpen door Sun Zhong San, de leider van China tussen 1912-1949. De Zhongsan zhuang is dus ook naar hem vernoemd. Het zhongsan pak werd in 1929 verkozen als de officiële uniform van China. Mao droeg deze bijvoorbeeld voor belangrijke gelegenheden, waardoor het pak nu wordt gezien als een formeel kostuum voor de overheid en de bevolking. Het pak werd daarom ook wel ‘Mao suit’ genoemd.

De Zhongsan pak combineert het traditionele Chinese en Westerse kledingstijlen. Het heeft vierzakken, vijf grote knopen in het midden aan de voorkant en drie kleinere manchetknopen op beide mouwen. Het uiterlijk van de pak heeft een sterke symbolische betekenis. De vier zakken op de pak staan voor: welwillendheid, loyaliteit, eerlijkheid en schaamte. De vijf knopen in het midden symboliseren de scheiding van vijf machten: bestuur, wetgeving, rechtspraak, toetsing en toezicht. En de drie manchetknopen op de mouwen symboliseren de drie volksprincipes: nationalisme, democratie en het levensonderhoud van het volk. Verder symboliseren de twee omgekeerde zakflappen de bloei van de staat met cultuur in plaats van met militaire macht. De omgeslagen, gesloten kraag vertegenwoordigt de nauwgezette houding ten opzichte van het beheer van staatszaken, en het pak uit één stuk vertegenwoordigt de eenheid van China.

Sinds eind jaren 70 geven steeds meer Chinezen de voorkeur aan westerse pakken. Maar de Zhongsan zhuang wordt vooralsnog veel gedragen in films en wordt het ook gedragen door filmsterren zoals Jackie Chan.

Mao in Zhongsan Zhuang