Wat regelt het familie- en personenrecht? - Chapter 1

1.1 Wat houdt persoonlijkheid in?

Eenieder die zich in Nederland bevindt is ingevolge art. 1:1 lid 1 BW vrij en bevoegdheid tot het genot van burgerlijke rechten. Een persoon is een rechtssubject: drager van rechten en plichten. Dit wordt ook wel de ‘algemene rechtsbevoegdheid’ genoemd. Persoonlijke dienstbaarheden, zoals slavernij, zijn op grond van lid 2 ongeoorloofd. Vanaf de geboorte heeft men persoonlijkheid. Krachtens art. 1:2 kan een ongeboren kind ook reeds rechtssubject zijn. Indien het in het belang van het ongeboren kind is, dat levend ter wereld komt, wordt het als reeds geboren aangemerkt. Door deze fictie kan een ongeboren kind optreden als erfgenaam, kan het erkend worden en kunnen kinderbeschermende maatregelen worden getroffen.

1.2 Wat houden naam en woonplaats in?

1.2.1 Wat zegt de wet over iemands naam?

Een persoon heeft een voornaam en geslachtsnaam (achternaam). De voornaam is de naam zoals deze in de geboorteakte staat, art. 1:4 lid 1. De ambtenaar van de burgerlijke stand kan ongepaste voornamen of namen die overstemmen met een bestaande achternaam weigeren op te nemen, art. 1:4 lid 2. Wil men zijn voornaam wijzigen, dan moet daartoe een verzoek bij de rechtbank worden ingediend, art. 1:4 lid 4.

Ten aanzien van de geslachtsnaam geldt een keuzevrijheid van de ouders. Op grond van art. 1:5 lid 4 verklaren de ouders voor of bij de aangifte van de geboorte wiens geslachtsnaam het kind zal verkrijgen, wanneer het kind door de geboorte in een familierechtelijke betrekking tot allebei de ouders staat of komt te staan. Indien de ouders geen gezamenlijke keuze maken, geldt ingevolge lid 5 aanhef en sub a dat de naam van de vader dan wel duomoeder prevaleert. Wanneer het kind alleen in een familierechtelijke betrekking tot de moeder komt te staan, krijgt het op grond van lid 1 haar geslachtsnaam.

Met het oog op de eenheid binnen het gezin is in lid 8 bepaald dat de keuze van de geslachtsnaam enkel kan worden gedaan wat betreft het eerste kind van dezelfde ouders. De daarop volgende kinderen moeten dus dezelfde achternaam hebben. Het wijzigen van de geslachtsnaam is lastiger, hiervoor dient een verzoek bij de Koning te worden ingediend, art. 1:7 lid 1. Veelal gaat het om bespottelijke achternamen in het kader van iemands beroep. In art. 1:9 is het voeren van de geslachtsnaam van de echtgenoot/geregistreerd partner geregeld. Dit recht behoudt men ingeval van de beëindiging van het huwelijk c.q. geregistreerd partnerschap, totdat men opnieuw huwt of een geregistreerd partnerschap aangaat.

1.2.2 Wat zegt de wet over iemands woonplaats?

Ingevolge art. 1:10 bevindt de woonplaats

Samenvattingen en Studiehulp

Samenvattingen en studiehulp bij het eerstejaars rechtenvak Inleiding Burgerlijk Recht aan de Universiteit Leiden

• Samenvattingen Compendium van het Nederlandse Vermogensrecht - Hijma & Olthof
• Samenvattingen Hoofdstukken Vermogensrecht van Nieuwenhuis
• Samenvatting Hoofdstukken personen- familie- en erfrecht - Mellema e.a. - 1e druk
• TentamenTests Inleiding Burgerlijk Recht - UL