Dit artikel gaat over de gemeenschappelijke geschiedenis van de Europese rechtswetenschap vanaf de 12^de eeuw tot de ontwikkeling van de nationale codificaties vanaf de 18^de eeuw. Tijdens deze periode was het Romeinse recht, met name het Corpus Iuris Civilis, van groot belang voor het universitair onderwijs. Het Romeinse recht was niet het enige heersende recht, daarom zal er ook gekeken worden naar het canonieke recht en de morele theologie. Zij maakten de weg vrij voor het natuurrecht, dat weer de weg vrij maakte voor de moderne codificaties.

Waar gaat deze tekst precies over?

De Europese rechtswetenschap kent een lange geschiedenis. Je zou kunnen zeggen dat er sprake was van een gemeenschappelijke Europese rechtswetenschap tot het moment van de nationale codificaties. Dit stuk richt zich op de periode tussen de verschijning van universiteiten in Europa (Bologna, 1088) en de ontwikkeling van het nationaal codificeren van het recht.

Dit artikel gaat grotendeels

The Common History of European Legal Scholarship - Wallinga, Tammo

Roman Law; Justinian’s Corpus Iuris Civilis

The starting point lies in Bologna, a university founded against the background of the power struggle between the German emperor and the pope and the rise to prosperity of many cities in Northern Italy. The central text in legal education was the major text of Roman law: the Corpus Iuris Civilis of the (Eastern) Roman Emperor Justinian. Under his aegis, three important works were compiled in 528-534 in Constantinople: (1) the Codex Justinianus, (2) the Institutes (an introductory work for beginning students, but with force of law based on the Institutes of the Roman jurist Gaius) and the (3) Digest; a collection of fragments from the works of the Roman jurists of the classical period, ca. 100 BC-250 AD, issued as one constitution of Justinian. After the publication of these works, Justinian continued to issue new constitutions which are called Novels; a collection of 168 of these together with the three works mentioned earlier forms what is called the Corpus Iuris Civilis. The Institutes, Digest, Codex and a collection of Novels extant at the time were taken to Italy when Justinian’s generals had managed to gain control over a good part of it in a campaign that had started in 534. The texts were given force of law in Italy, supposedly at the request of Pope Vigilius, in 554. Towards 1100 Justinian’s Corpus Iuris Civilis formed the basic text for legal education in civil law. There were three approaches to the Roman texts: that of the Glossators, the School of Orléans and the Commentators.

Glossators

The beginning of this first period is traditionally put at 1088. The glosses – notes in the margins and sometimes between the lines of the Justinianic

Hoe is de grote invloed van het Romeinse recht op het recht wereldwijd ontstaan? - Chapter 1

I. Hoe groot is de invloed van het Romeinse recht wereldwijd?

Het Romeinse recht is van grote invloed geweest op het moderne recht; nog steeds zijn er sporen van dit recht terug te vinden in de moderne rechtsstelsels. Grote delen van Europa, maar ook andere delen van de wereld, hebben in het verleden onder Romeins gezag gestaan. Toch hangt de verspreiding van het Romeinse recht slechts gedeeltelijk hiermee samen. Er zijn immers ook grote gebieden, waaronder delen van Duitsland maar ook de Nederlandse provincie Friesland, die nooit onder Romeins gezag hebben gestaan. Toch is ook hier het Romeinse recht gaan gelden dankzij de renaissance.

II. Wat was er bijzonder aan het rechtssysteem in Duitsland?

In 1495 werd door de toenmalige Duitse keizer Maximiliaan het Reichskammergericht, een centraal gerechtshof voor het gehele rijk, ingesteld. Dat rijk bestond toen uit Duitsland, Tsjechië, Slowakije, Oostenrijk, delen van Hongarije en de Nederlanden.

Het Duitse keizerrijk bestond uit verschillende, min of meer autonome, gebieden. Het Reichskammergericht diende als appelrechter van uitspraken, in civiele zaken, gedaan door de gerechtshoven van deze gebieden. In beginsel diende het Reichskammergericht recht te spreken op basis van het