Geheugenspoor

Alles wat we leren laat een geheugenspoor achter in onze hersenen en wordt dus in de hersenen verankerd. Hoe meer je leert, hoe meer sporen er ontstaan.

Hippocampus

Een hersenstructuur waar ruimtelijke plaatsbepalingen worden opgeslagen. Hoe meer kennis je hiervan opdoet, hoe groter de hippocampus wordt. De hippocampus is verbonden met alle delen van het brein.

Symptomen van dementie

• Het niet weten waar je bent

• Het niet weten wie je bent

• Kennis van tijd (datum, moment van de dag)

Geheugenspoor

Zie ‘Inleiding’

Dementie

De letterlijke betekenis is ‘ontgeesting’. doordat er hersencellen afsterven, ontstaat er mentaal verval. Dit verval is pas waarneembaar wanneer minimaal zeventig procent van de hersencellen in een hersenstructuur zijn afgestorven. Lang voordat de symptomen ontstaan, is de dementie dus al in gang gezet.

Cognitieve reserve

Wanneer je veel kennis hebt opgedaan in het leven, heb je veel geheugensporen gevormd. Deze vormen je cognitieve reserve. Hoe meer cognitieve reserve je hebt, hoe later mentaal verval kan worden opgemerkt.

Groter wordend brein

Er is geen sprake van groei in aantal neuronen, maar neuronen worden dikker, en ze vormen meer en dikkere vertakkingen (connecties).

Mentaal verval tegengaan

Een belangrijke factor in het tegengaan van mentaal verval is beweging. Doordat je beweegt, vorm je nieuwe hersencellen.

Verminderde groei van hersencellen

Bij verschillende medicatietherapieën, zoals bij chemotherapie, wordt de neuronale groei tegengegaan. Dit kan leiden tot cognitieve stoornissen.

Verwerkingsdiepte

Alle informatie die in je hersenen binnenkomt. Hoe meer aandacht en energie je besteedt aan de inkomende informatie, hoe dieper de informatie in je hersenen wordt verwerkt en hoe beter deze informatie wordt opgeslagen. Oppervlakkig verwerkte informatie ben je snel weer vergeten.

Antileermachines

Computers.

Zeigarnikeffect

Je vergeet dingen die zijn afgerond. Deze dingen zijn immers klaar en opgeborgen, het heeft geen zin hier nog meer tijd en aandacht aan te besteden. Je hersenen zijn hiervoor niet meer gemotiveerd.

Directed forgetting

Wanneer bij bepaalde informatie wordt aangegeven dat het niet belangrijk is deze informatie te onthouden, onthouden we deze informatie ook daadwerkelijk minder goed.

Mobbing

Iemand herhaaldelijk lastigvallen. Doordat internet een zeer anoniem medium is, komt mobbing via internet steeds vaker voor.

Hersengroei

Hersengebieden nemen in volume toe wanneer we deze hersengebieden (vaak) gebruiken. Wanneer we de hersengebieden echter niet gebruiken, verschrompelen ze.

Amygdala

Een hersenstructuur die wordt geassocieerd met angst. Er is een verband tussen de grootte van de amygdala en de sociale activiteiten.

Orbitofrontale cortex

Een gebied op de hersenschors die te maken heetf met reuk. De grootte van de structuur houdt verband met de cognitieve sociale vaardigheden en de grootte van het sociale netwerk.

Diabetes Type II

De voormalige ouderdomsdiabetes, die tegenwoordig ook voorkomt bij kinderen en jongeren met (ernstig) overgewicht.

Eetverslaving

Er is sprake van abnormaal eetgedrag.

Baby-tv

Televisieprogramma’s gericht op kinderen tot een jaar of drie. Vaak pretenderen deze programma’s een leerzame component te hebben. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat kinderen in deze leeftijd niets leren van digitale media. Door deze kinderen hier wel gebruik van te laten maken, ontneem je hen de kans op het ontwikkelen van vaardigheden op dat moment.

Voorwaarden voor leren

• de juiste waarde moet snel benaderd worden, anders ga je dood (grote stappen)

• de juiste waarde moet in kleine stappen benaderd worden, anders kom je nooit bij de juiste waarde uit (kleine stappen)

Gevoeligheidsperioden

Perioden in de ontwikkelen waarna een bepaalde vaardigheid niet (goed) meer kan worden aangeleerd.

Desensibilisatie

Het empathisch vermogen raakt afgestomp (inde contact van dit boek wordt dat veroorzaakt door gewelddadige computerspellen).

Digital Natives

De generatie mensen (jongeren) geboren na 1980. Zij zijn opgegroeid in een tijd met computers en internet: dit is voor hen een vanzelfsprekendheid. Er is sprake van een kloof met de generaties van voor 1980.

Generatie Google

Jongeren geboren na 1993. Zij kunnen zich de tijd zonder Google niet meer voorstellen.

Multitasken

Het uitvoeren van veel taken tegelijkertijd. Jongeren, en dan voornamelijk meisjes, doen dit bijna onophoudelijk met digitale mediagebruik. Dit geldt vooral voor het gelijktijdig gebruiken van de computer en de smartphone.

Zelfbeheersing

Het inhiberen van reflexmatig gedrag. Je kunt:

• je lange termijn doel voor ogen houden

• afzien van iets wat je graag wilt doen

• flexibel zijn en regels veranderen wanneer dit gewenst/nuttig is

Marshmallow Task

Met deze taak kun je zelfbeheersing meten bij jonge kinderen. De uitkomsten van deze taak hebben een voorspellende waarde voor het succes op school en in het beroepsleven.

Stress

De oorzaak van stress is ons subjectieve gevoel van de mate van controle die we over een situatie hebben.

Slaapstadia

1. lichte slaap

2. diepe slaap

3. lichte slaap

4. paradoxale slaap

Na deze cyclus begint er een nieuwe cyclus. Er zijn circa vier tot vijf slaapcycli per nacht. Aan het begin van de nacht is er veel diepe slaap en weinig paradoxale slaap, hoe dichter bij de ochtend, hoe minder diepe slaap en hoe meer paradoxale slaap.

Paradoxale slaap

De REM- of droomslaap. Tijdens deze slaap is je hersenactiviteit vergelijkbaar met de hersenactiviteit wanneer je wakker bent. Je bent in dit stadium echter zeer moeilijk wakker te krijgen.

Mediavaardigheid

Het goed kunnen omgaan met digitale media. Er zijn geen aanwijzingen dat jongeren een grotere mediavaardigheid hebben dan volwassenen (die niet met computers zijn opgegroeid).

Plafondeffect

In wetenschappelijk onderzoek, zijn de antwoordcategorieën zo opgesteld dat negentig procent van de respondenten binnen één bepaalde categorie valt. Dit zirgt voor vertekende resultaten die niet goed interpreteerbaar zijn.