A.

12. Wat zijn de voorwaarden voor persoonlijke aansprakelijkheid?

Er zijn vijf vereisten voor aansprakelijkheid. Belangrijk om het begrip aansprakelijkheid te kunnen bevatten is om deze basis(-sub)begrippen goed van elkaar te kunnen onderscheiden. De vereisten komen allemaal uit artikel 6:162 BW: 

onrechtmatigheid, relativiteit, toerekening, causaal verband en schade.

onrechtmatigheid:
Onder onrechtmatigheid wordt een inbreuk op een recht, een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of gedrag dat maatschappelijk onzorgvuldig is verstaan.

relativiteit:
Gedrag is alleen onrechtmatig in relatie tot een bepaalde persoon en diens belangen. Er moet dus een relatie zijn tussen de geschonden norm en de schade zoals die door een bepaalde benadeelde is geleden. Bij afwezigheid van deze relatie kan er geen sprake zijn van een onrechtmatige daad. Dit relativiteitsvereiste is ontworpen om te voorkomen dat de schending van publiekrechtelijke regelgeving automatisch civielrechtelijke onrechtmatigheid tot gevolg heeft. Het relativiteitsvereiste geldt voor alle onrechtmatigheidscategorieën.

toerekening:
Het vereiste van toerekening geeft antwoord op de vraag of een onrechtmatige gedraging toe te rekenen is op de persoon van de dader. De wet noemt hiervoor drie verschillende gronden: schuld (verwijtbaarheid), de wet en de verkeersopvattingen. Waarbij schuld en de verkeersopvattingen als communicerende vaten worden gezien. Voor toerekening is het voldoende dat er aan één van deze drie eisen is voldaan. Met toerekening wordt, op grond van de wet, niet gedoeld op de risicoaansprakelijkheden van afd. 6.3.2.

causaal verband:
Een condicio sine qua non-verband (csqn-verband) verbindt een onrechtmatige gedraging met schade. Als de schade niet zou zijn ontstaan wanneer de onrechtmatige daad niet zou hebben plaatsgevonden dan is er dus sprake van een condicio sine qua non-verband. Wanneer dit verband aanwezig is kan een normatieve toets

41. Hoe zit het met aansprakelijkheid voor oneerlijke handelspraktijken?

Consumenten worden beschermd tegen oneerlijke handelspraktijken van professionele wederpartijen die hen kunnen beïnvloeden bij het sluiten van (en het nemen van besluiten over) overeenkomsten (afd. 6.3.3A). Als je deze regel vergelijkt met 6:162 BW geeft deze extra voordelen. Zo worden onrechtmatigheden geconcretiseerd door zogenaamde zwarte lijsten. Alle gedragingen die op deze lijsten staan zijn onrechtmatig. Ten tweede moet de handelaar bewijzen dat hij de consument juiste en volledige informatie heeft gegeven. De bewijslast is dus omgekeerd. Ten derde geldt bij deze regel dat een overeenkomst die door een oneerlijke handelspraktijk tot stand is gekomen is vernietigbaar is. Er hoeft dus geen extra toets worden toegepast zoals dwaling, bedrog of bedreiging. 

Afd. 6.3.3A is ook van toepassing op een tussen een consument en handelaar gesloten overeenkomst met betrekking tot een product. Er wordt een ruime definitie gebrukt voor 'product' waardoor ook goederen als elektriciteit en diensten hieronder vallen. Er is sprake van een oneerlijke handelspraktijk wanneer een handelaar op een manier handelt die ingaat tegen het vermogen van een gemiddelde consument om een geïnformeerd besluit te nemen over een overeenkomst. De handelaar zou informatie bijvoorbeeld kunnen beperken, waardoor een consument een andere beslissing neemt dan wanneer hij wel alle informatie had gehad. Een oneerlijke handelspraktijk is een onrechtmatige daad, waardoor een schadevergoeding, verbod of rectificatie kan worden gevorderd.

De regeling zelf is vrij duidelijk. Wel zijn er nog wat punten die de bijzondere aandacht verdienen. Zo is bijvoorbeeld de maatstaf van artikel 6:193b lid 2 BW, waarin is bepaald dat er van oneerlijke handelspraktijken sprake is wanneer een handelaar handelt in strijd met de eisen van professionele toewijding en het vermogen van de gemiddelde consument om een geïnformeerd besluit te nemen merkbaar wordt beperkt of kan worden beperkt, vrij abstract. Zo moet onder 'consument' worden verstaan de gemiddelde, geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument. Deze maatstaf wordt als vaag ervaren. Ten tweede valt op dat 'agressieve handelspraktijken' gevoelsmatig meer lijkt op misleiding, zoals bijv. de regel van 6:193i sub h BW die de indruk wekken dat een consument een prijs heeft gewonnen ook valt onder agressieve handelspraktijken. Ten slotte komen de consument naar aanleiding van een oneerlijke handelspraktijk alle vorderingen uit onrechtmatige daad toe. Immers is deze regel een uitwerking van de onrechtmatige daad.

41a. Wat zijn de

1. Wat zijn verbintenissen (algemene inleiding)? - BulletPoints1

• We kunnen vier afwentelingsmechanismen onderscheiden: Sociale zekerheid, particuliere verzekeringen, fondsen en het aansprakelijkheidsrecht.

• Sociale zekerheid is een vorm van collectieve solidariteit die publiekrechtelijk geregeld is. Kenmerkend voor sociale zekerheid is dat dit ervoor zorgt dat een bepaald bestaansminimum wordt gegarandeerd.

• Mensen kunnen zich verzekeren tegen allerhande onheil door middel van particuliere verzekeringen.

• Er moet onderscheid gemaakt worden tussen schadeverzekeringen en sommenverzekeringen.

• Een slachtoffer kan, indien er aan bepaalde voorwaarden is voldaan, zijn schade afwentelen op de veroorzaker daarvan (aansprakelijkheidsrecht).

• Aansprakelijkheid kan worden onderscheiden in persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid.

• Wanneer er sprake is van een dreigende onrechtmatige daad of een herhaling hiervan, kan degene wiens belang dreigt te worden aangetast een verbod bij de rechter vorderen.

• De aanwezigheid van een aansprakelijkheidsverzekering garandeert dat de benadeelde zijn schade (deels) vergoed krijgt.

• De aansprakelijkheidsverzekering mag het de verzekerde niet financieel mogelijk maken om onrechtmatig schade toe te brengen.

• Binnen het aansprakelijkheidsrecht vindt een ontwikkeling plaats van schuld naar risico.

• Door middel van het aansprakelijkheidsrecht wordt een evenwicht gevonden tussen de behoefte aan veiligheid enerzijds en de behoefte aan vrijheid anderzijds.

• De vordering tot schadevergoeding uit onrechtmatige daad kent net als rechtsvorderingen in het algemeen een verjaringstermijn.

• De invloed van de EU op het nationale aansprakelijkheidsrecht is relatief beperkt.

• Met een claimcultuur wordt een mentaliteit bedoelt, waarin mensen elkaar vaak en voor hoge bedragen aansprakelijk stellen voor geleden schade.

2. Wat zijn nakoming en rechtsvordering? - BulletPoints 2

• Art. 6:162 BW kent vijf vereisten voor aansprakelijkheid: onrechtmatigheid, relativiteit, toerekening, causaal verband en schade.

• Gedrag is alleen onrechtmatig in relatie tot een bepaalde persoon en diens belangen.

• Een condicio sine qua non-verband verbindt een onrechtmatige gedraging met schade.

• Een daad is onrechtmatig wanneer deze in strijd is met de wettelijke plicht (plichtcriterium).

• Een gedraging is onrechtmatig wanneer er sprake is van een schending van (ongeschreven) zorgvuldigheidsnormen.

• De Hoge Raad heeft factoren geformuleerd die in het algemeen iets zeggen over de zorgvuldigheidsnorm (Kelderluikfactoren).

• Gedrag dat gevaar creëert is alleen onrechtmatig wanneer de waarschijnlijkheid van een ongeval, als gevolg van dit gedrag,