Hoorcollege 1

Onderwerpen die niet worden behandeld in de literatuur

Okasha gaat in op de filosofische elementen van wetenschapsbeoefening. In de wetenschapsfilosofie houden filosofen zich bezig met vragen als: wat onderscheidt kennis van geloof? Wat is het verband tussen technologie en wetenschap? Hoe moet je wetenschap bedrijven? Wat doen wetenschappers eigenlijk?

In deze cursus zit een bepaalde lijn. We beginnen met het behandelen van de normatieve overtuiging naar de descriptieve overtuiging; van hoe het hoort naar hoe werkt het; van echte strikte wetenschapsfilosofie naar meer wetenschapsgeschiedenis. Tevens beginnen we met epistemologie naar ontologie: van wetenschap als kennis naar wetenschap als praktijk.

Onderwerpen die worden behandeld in de literatuur

Dit college gaat over de eerste vier hoofdstukken van het boek van Okasha en het artikel van Meehl (1978).

Okasha

Wat is wetenschap?

In de eerste twee colleges verwijst de docent naar een casus om theorieën te illustreren. Het gaat om een psychologe studie uit 1988: het facial feedback effect. Uit deze studie blijkt dat gezichtsuitdrukkingen een invloed hebben op het ervaren van emoties. Als je een emotie hebt zou je die in de meeste gevallen uitdrukken op je gezicht, maar dit effect zou ook de andere kant op gaan volgens dit onderzoek. Dus als je een triest gezicht hebt zou je je triester voelen.

Er bestaan twee theorieën over dit mechanisme:

• Het mechanisme is cognitief. Dit zou betekenen dat je uitdrukking een gevolg zal zijn van een zelfwaarneming. Je neemt een triest gezicht waar en daardoor concludeer je dat je je triest voelt.
• Het mechanisme is onbewust en fysiologisch (volgens de schrijvers van het artikel). Dus ook als je je niet bewust bent van je gezichtsuitdrukking zal dit mechanisme optreden.

Popper is de grondlegger van de falsifeerbaarheidstheorie. Volgens hem zou een bewering enkel wetenschappelijk zijn als het te falsificeren is. Neem als voorbeeld de bewering dat het facial feedback effect berust op cognitieve gevolgtrekking. Dit zou enkel een wetenschappelijke bewering zijn als je zou kunnen aantonen dat dit effect niet optreedt als je een onbewuste gezichtsuitdrukking teweeg kan brengen. Anders zou het pseudo-wetenschap zijn.

Volgens Popper moet je ook in de politiek zo te werk gaan. De bewering die een politicus maakt moet toetsbaar zijn. Je moet kleinschalige experimenten doen om te kijken of de bewering werkt (bijv. in instituties).

Er zitten echter haken en ogen aan Poppers theorie:

• In de praktijk geven wetenschappers niet altijd zomaar hun theorie op. ze gaan zoeken naar redenen om hun theorie toch nog op een manier te verklaren.
• Wetenschap is divers, dus waarom zou een criterium moeten gelden voor elk soort wetenschap. Er is naast inferentieel onderzoek bijvoorbeeld ook exploratief onderzoek. En er zijn verschillende
.....read more

Werkgroep 1

In dit seminar wordt dieper in gegaan op het artikel van Meehl (1978) en worden voorbeeldtentamenvragen behandeld.

Onderwerpen die worden behandeld in de literatuur

Meehl maakt een vergelijking tussen psychologie en andere wetenschappen. In tegenstelling tot de psychologie, wordt er in de fysica experimenten moeilijker gemaakt om de theorie of hypothese te verifiëren. Dit wordt gedaan aan de hand van bold conjectures. Bijvoorbeeld Einsteins relativiteitstheorie leidt tot hele specifieke voorspellingen. Hij voorspelde een hele kleine verschuiving van de sterren achter de zon (vanwege de zwaartekracht van de zon). Als dat bevestigd wordt dan is dat een goede ondersteuning voor de bewering.

In de psychologie wordt er heel anders te werk gegaan. Het wordt makkelijker gemaakt om de theorie te verifiëren door bijvoorbeeld grote steekproeven. Ook is er geen sprake van bold conjectures omdat psychologen enkel voorspellen dat er geen verschil is. Theorieën kunnen niet eens bevestigd worden nadat de nulhypothese is verworpen. Daarnaast zijn theorieën in de psychologie een verzameling van ideeën en beweringen die niet kwantitatief zijn.

Het belangrijkste probleem volgens Meehl is dat significante verschillen te makkelijk zijn te vinden. Waarom is dat zo? Er zijn altijd onbekende en random factoren die leiden tot kleine verschillen (crud factors). Je kan dus altijd een verschil vinden als je lang genoeg zoekt. Er wordt niet naar de effect size gekeken. Dit betekent dat de standaardnulhypothese is dat er geen verschil is tussen de groep en dus altijd verworpen kan worden. Eenzijdige nulhypothese zijn 50% van de tijd onjuist met genoeg statistische power. Dit is dus anders in de fysica. Hypotheses zijn erg specifiek bijvoorbeeld uit theorie T volgt dat variabele X de waarde 4,362 heeft.  Het idee is dat als de voorspellingen zo specifiek zijn dan moet de theorie wel kloppen. Meehl geeft hiervoor niet een oplossing in zijn artikel, maar een alternatief kan zijn om de effect size erbij te noemen.

Meehl noemt 20 problemen van psychologisch onderzoek. In het seminar gingen we in op de secties met de meeste vragen. De eerste sectie is ‘individual differences’. Hierin maakt Meehl onderscheidt tussen idiografisch onderzoek, wat gericht is op individueel gedrag en nomothetisch onderzoek, wat gericht is op algemene wetmatigheden. Psychologisch onderzoek is in de meeste gevallen nomothetisch omdat er conclusies worden getrokken over een steekproef naar een populatie aan de hand van nulhypothesetoetsing. In individuele verschillen worden als psychologen gezien als ruis. Ze zoeken immers naar wetmatigheden en niet naar verschillen. Omdat er altijd dus sprake is van individuele verschillen is dit problematisch. Het onderzoek van Hamaker geeft aan waarom het in sommige gevallen beter kan zijn om naar individuele verschillen te kijken. Uit dit onderzoek bleek een negatieve correlatie tussen het aantal getypte woorden en het aantal fouten. Mensen die goed en snel kunnen.....read more

Vragen

Vraag 1

Wat bedoelen Ashmore et al. met het begrip demarcatie?

1. Het verschil tussen therapie en psychologie

2. Het verschil tussen wetenschap, nonwetenschap en pseudowetenschap

3. Het verschil tussen psychologie en de natuurwetenschappen

Vraag 2

De Unabomber zag de toenemende computerisering van de maatschappij als...

1. een proces waar desnoods met geweld een einde aan moest worden gemaakt

2. een onafwendbaar proces

3. een proces dat door wetgeving zorgvuldig in goede banen moest worden geleid

Vraag 3

Hoe denken de Logisch Positivisen over het begrip verificatie?

1. Verificatie is wat de natuurwetenschappen onderscheidt van de sociale wetenschappen.

2. Verificatie is wat wetenschap onderscheidt van pseudo-wetenschap.

3. Volgens de Logisch Positivisten is verificatie van weinig belang in de wetenschap.

Vraag 4

Wat is volgens Lindegaard een belangrijk aspect van intersubjectiviteit?

1. Het onvermogen om je in te leven in een ander 

2. Open vragen stellen tijdens interviews

3. Het vermogen om je eigen definities van goed en kwaad los te laten

Vraag 5

Wat laten Collins & Pinch in hun analyse van de controverse rond chemische geheugenoverdracht zien?

1. Dat de theorie nooit definitief gefalsifieerd is.

2. Dat het bewijs ervoor op fraude berustte.

3. Dat de kritiek op McConnell grotendeels onterecht was.

Antwoordindicatie

1. B

2. A

3. B

4. C

5. A

Bron

Deze TentamenTests is gebaseerd op 2017/2018.