Bosman (HvJEG 15-12-1995, case C-415/93)

Casus

Het Hof van Beroep te Luik heeft een aantal prejudiciële vragen inzake uitlegging van de artikelen 48, 85 en 86, die zijn gerezen in verschillende gedingen van de voetballer Bosman met de Koninklijk Belgische Voetbal Bond, Royal Club Liégeois SA (RCL), club Duinkerken en de UEFA. Bosman vorderde in de gedingen dat de rechtbank de RCL en de KBVB zou veroordelen tot een voorschot per maand totdat hij een nieuwe werkgever gevonden zou hebben, dat het hen verboden zou worden zijn indienstneming te beletten en dat er aan het Hof een prejudiciële vraag gesteld zou worden over de uitlegging van art. 48 ten aanzien van de transferregels bij beroepsvoetballers. De UEFA en KBVB betoogden daarentegen dat de hoofdgedingen een opgezet spel zijn om van het Hof een prejudiciële beslissing te vragen over vragen die objectief gezien niet noodzakelijk zijn voor beslechting van de gedingen.

HvJEG

Allereerst is het uitsluitend een zaak van de betrokken nationale rechtelijke instantie om te beoordelen of er sprake is van een noodzaak van een prejudiciële beslissing voor het wijzen van zijn vonnis en de relevantie van de vragen die hij aan het Hof voorlegt. Wanneer deze vragen betrekking hebben op de uitlegging van het gemeenschapsrecht, is het Hof verplicht daarop te antwoorden.

Het Hof kan geen uitspraak doen wanneer duidelijk blijkt dat de vraag m. b. t. uitleg van een communautair voorschrift geen verband houdt met het voorwerp van geschil, of wanneer de vraag hypothetisch van aard is en het Hof niet kan beschikken over voldoende informatie om een nuttig antwoord te kunnen geven.

Sportbeoefening valt slechts onder het gemeenschapsrecht voor zover zij een economische activiteit in de zin van art. 2 vormt, hetgeen het geval is voor de activiteit van beroepsvoetballers, die een werkzaamheid verrichten in loondienst. Voor de toepassing van de regels m. b. t. het vrije verkeer van werknemers is het niet vereist dat de werkgever een onderneming is, enkel dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Vervolgens kunnen de door sportverenigingen vastgestelde regels die het vrije verkeer van beroepssporters kunnen belemmeren, niet noodzakelijk worden geacht om de vrijheid van vereniging van die verenigingen, clubs of spelers te waarborgen. Artikel 48 verzet zich tegen de regels waarbij een beroepsvoetballer die onderdaan is van een Lidstaat bij het verstrijken van een contract dat hem aan een club bindt, door een club van een andere Lidstaat slechts in dienst kan worden genomen als deze club aan de club van herkomst een vergoeding heeft betaald.

Deze regels omtrent een transfervergoeding beperken namelijk het vrije verkeer van spelers die hun activiteit willen verrichten, door hen zelfs na het verstrijken van de arbeidsovereenkomst te belemmeren de club te verlaten. Daarnaast vormen deze regels geen geschikt middel om bepaalde aangevoerde legitieme doelstellingen te verwezenlijken, met als belangrijkste reden dat ze kunnen worden verwezenlijkt met andere middelen die het vrije verkeer van werknemers niet belemmeren.

Bovendien verzet art. 48 zich tegen de toepassing van de door sportverenigingen vastgestelde regels dat de voetbalclubs voor de competitiewedstrijden slechts een beperkt aantal beroepsspelers die onderdaan zijn van een andere Lidstaat mogen opstellen. Die regels zijn in strijd met het beginsel dat elke vorm van discriminatie op grond van nationaliteit wat betreft de werkgelegenheid, de beloning en andere arbeidsvoorwaarden verboden is.

Tot slot stelt het Hof dat op de rechtstreekse werking van art. 48 geen beroep kan worden gedaan tot staving van vorderingen m. b. t. een transfer-, opleidings- of promotievergoeding die op de datum van het onderhavige arrest reeds is betaald of nog is verschuldigd ter uitvoering van een voor het arrest ontstane verbintenis. Dit is slechts anders in die gevallen waar door justitiabelen voor die datum een beroep in rechte hebben ingesteld of een naar nationaal recht daarmee gelijk gesteld bezwaarschrift hebben ingediend.