Flatverbod (HR 30-11-2010, ECLI:NL:HR:2010:BM0940)

Leerstuk

Wederrechtelijkheid als bestanddeel van de delictsomschrijving.

Rechtsvraag

Heeft de verdachte door het flatverbod te overtreden zich schuldig gemaakt aan het wederrechtelijk binnendringen van een besloten lokaal als bedoeld in art. 138 lid 1 Sr? Of staat toestemming van een bewoner tot het betreden van het gebouw hieraan in de weg?

Casus

Aan de verdachte is door de rechthebbende (woningstichting) voor de duur van 1 jaar de toegang ontzegd tot de flat. De verdachte was, blijkens het door hem ondertekende schrijven daarvan op de hoogte. Verdachte is tijdens de duur van het flatverbod bij deze flat naar binnen gegaan. Door de politie was geconstateerd dat hij hinderlijk en doelloos rondhing in de lift van de flat, terwijl hij geen huurder was van een woning in de flat. Hij zou wederrechtelijk zijn binnengedrongen. Als verweer wordt gevoerd dat de verdachte toestemming had van zijn tante, een bewoonster van de flat. Dit is bevestigd door een brief van de tante. Daarin schreef zij geen last of bezwaar te hebben tegen de komst van de verdachte naar haar woning en dat de hoofdbewoner daar evenmin bezwaar tegen had.

Rechtsgang

Het Hof heeft vastgesteld dat de verdachte het flatgebouw, in gebruik bij de woningstichting, is binnengetreden, terwijl hem de toegang was ontzegd. Vervolgens heeft het Hof geoordeeld, dat een dergelijk flatverbod niet zover kan strekken, dat daarmee het recht van de bewoners, bezoek van hun eigen keuze te ontvangen wordt beperkt of illusoir gemaakt. De Hoge Raad vernietigt de uitspraak van het Hof. Indien het Hof tot uitdrukking heeft willen brengen dat een dergelijk verbod in geen geval mede kan omvatten het betreden van het flatgebouw met het enkele doel een bewoner van een van de flats, met diens toestemming, te bezoeken, heeft blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. De enkele toestemming van een bewoner om het flatgebouw te betreden levert niet een bijzondere omstandigheid op, die meebrengt dat dat binnentreden niet als wederrechtelijk kan gelden. Daarbij komt dat de verdachte ter rechtvaardiging van zijn handelen niet meer heeft aangevoerd dan dat hij zijn in het flatgebouw wonende tante wilde bezoeken en dat zij daartegen geen bezwaar had. De bestreden uitspraak lijdt aan een motiveringsgebrek. Het cassatiemiddel slaagt.

Conclusie

Wederrechtelijkheid kan eng of ruim wordt opgevat. In casu wordt een eng begrip aangewend. Dit houdt in dat de wederrechtelijkheid als bestanddeel in de delictsomschrijving slechts ziet op een onderdeel, een facet van het algemene begrip wederrechtelijkheid (facetwederrechtelijkheid).