Checkpoint II (HR 26-04-2016, NJ 2016/388)

Casus

Deze zaak gaat over de coffeeshop Checkpoint in Terneuzen. Deze coffeeshop werd gedurende vele jaren gedoogd door het gemeentelijke bestuur en het OM. Hierdoor groeide het uit tot een omvangrijk bedrijf met veel medewerkers en een zeer hoge omzet. Na jaren werd de eigenaar van de coffeeshop toch vervolgd.

In eerste instantie had het Hof Den Haag het openbaar ministerie niet-ontvankelijk in de vervolging verklaard, wegens schending van het vertrouwensbeginsel en het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging.

Tegen deze beslissing stelde het openbaar ministerie cassatieberoep in. De Hoge Raad casseerde en verwees de zaak naar het Gerechtshof Amsterdam. Het Hof Amsterdam verklaarde het OM niet ontvankelijk omdat de verdachte er op mocht vertrouwen dat de gedoogvoorwaarden voor het opzettelijk verkopen/leveren van hennep niet werden overtreden en dat hij niet vervolgd zou worden. Dit Hof kwam ook tot een (gedeeltelijke) niet-ontvankelijkverklaring van het OM. Waarna het OM voor een tweede keer in cassatie ging.

Hoge Raad

Hier casseerde de Hoge Raad weer en verwees de zaak naar het Gerechtshof Den Bosch omdat het stelt dat het OM ten onrechte niet ontvankelijk is verklaard in de vervolging.

Volgens de Hoge Raad heeft het hof niet vastgesteld of het gerechtvaardigd vertrouwen bij de eigenaar van de coffeeshop werd gewekt door uitingen van het OM.

De Hoge Raad bevestigd weer dat alleen in uitzonderlijke gevallen sprake kan zijn van een niet-ontvankelijkverklaring van het OM in de vervolging op de grond dat het instellen of voortzetten van die vervolging onverenigbaar is met beginselen van een goede procesorde. Met andere woorden; de Hoge Raad blijft de lat voor de feitenrechter om het OM op dit grond niet-ontvankelijk te verklaren, nog steeds erg hoog leggen.

Kern

De feitenrechter heeft alleen in (zeer) beperkte mate de ruimte om de vervolgingsbeslissing van het openbaar ministerie inhoudelijk te toetsen.